Κορoναϊός: Έρευνες-βόμβα – Τι θα συμβεί στην οικονομία αν επεκταθεί στο τρίτο τρίμηνο

Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ζώνης του Ευρώ,  που φαίνεται ότι θα επηρεαστούν σημαντικά από τη  διάτρηση της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας, η ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί από ένα ισχυρό shock στην ζήτηση.

Σύμφωνα με το Εβδομαδιαίο δελτίο μελετών της Alpha Bank η διαταραχή θα προέρχεται από δύο πηγές: τη μείωση της ζήτησης από το εξωτερικό και την ενίσχυση της αβεβαιότητας, η οποία μπορεί να αποδυναμώσει σημαντικά την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επιχειρηματικές προσδοκίες.

Σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών στο  «ήπιο σενάριο» η επιδημία περιορίζεται και ελέγχεται εντός του Μαρτίου και μειώνεται το ΑΕΠ  κατά 0,1%-0,3%.

Στο «μετριοπαθές σενάριο» η επιδημία περιορίζεται εντός του δευτέρου τριμήνου του 2020 και επίπτωση στο ΑΕΠ είναι 0,4%-0,6%.  Στο «δυσμενές σενάριο» η επιδημία επεκτείνεται στο τρίτο τρίμηνο και η μείωση στο ΑΕΠ είναι ο,7%-0,9%. Από την πλευρά της Alpha Bank, σύμφωνα με τα σενάρια δείχνουν μία πτώση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ για το 2020 της τάξης του 0,4%-0,9%.

Ο βαθμός αβεβαιότητας αναφορικά με την εξάπλωση του νέου κοροναϊού  παραμένει σημαντικός, όπως τονίζουν οι οικονομολόγοι και με την πάροδο του χρόνου, θα είναι πιο εύκολο να αξιολογηθεί ποιο από τα σενάρια είναι περισσότερο πιθανό καθώς, για παράδειγμα, στα τέλη Μαρτίου είτε θα έχει επιβεβαιωθεί είτε θα έχουμε απομακρυνθεί από το «ήπιο σενάριο».

Οι πηγές του ισχυρού σοκ στη ζήτηση

Πρώτον, τη μείωση της ζήτησης από το εξωτερικό, ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερης της αναμενόμενης επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής οικονομίας, η οποία δύναται να οδηγήσει σε εξασθένιση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, επιβραδύνοντας την αύξηση της απασχόλησης, την ιδιωτική κατανάλωση και την οικονομική δραστηριότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 70% περίπου των συνολικών εξαγωγών αγαθών (με την εξαίρεση των πετρελαιοειδών) κατευθύνονται προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον μεγαλύτερο εμπορικό μας εταίρο. Από την άλλη πλευρά, οι αρνητικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ αναμένεται να μετριασθούν λόγω της αποδυνάμωσης των εισαγωγών, καθώς θα εξασθενεί η εσωτερική ζήτηση.

Δεύτερον, την ενίσχυση της αβεβαιότητας, η οποία μπορεί να αποδυναμώσει σημαντικά την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επιχειρηματικές προσδοκίες, συμπιέζοντας την καταναλωτική δαπάνη και ενδεχομένως προσωρινά την επενδυτική δαπάνη. Το γεγονός, ωστόσο, ότι πρόκειται για μία διαταραχή σχήματος “V” που πιθανότατα να εξαντληθεί εντός μερικών μηνών, μετριάζει σημαντικά τον κίνδυνο καθυστέρησης επενδυτικών σχεδίων, μεγαλύτερου χρονικού ορίζοντα. Σε κάθε περίπτωση, μία προσωρινή εξασθένιση των επενδυτικών δαπανών, εν συγκρίσει με τις αναμενόμενες, θα έχει σχετικά μικρή επίπτωση στο ρυθμό ανάπτυξης του 2020 εξαιτίας του τρέχοντος χαμηλού μεριδίου τους στο ΑΕΠ.

 Ποιοι κλάδοι θα πληγούν με βάση τα σενάρια 

Αρνητική θα είναι επίδραση, σε περίπτωση παρατεταμένης διαταραχής, περισσότερο σε κλάδους του τουρισμού και των κατασκευών.  Στο  Γενικό Λογιστήριο  του Κράτους έχει στηθεί ο μηχανισμός Παρακολούθησης και συλλέγονται στοιχεία από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές για τη   μέτρηση των απωλειών τζίρου ανά κλάδο), από την ΕΡΓΑΝΗ για την απασχόληση), από την ΑΑΔΕ, από τα αεροδρόμια κλπ.

Σύμφωνα με το Εβδομαδιαίο Δελτίο της Alpha Bank αρνητική θα είναι επίδραση:

• Αγοράς Ακινήτων και Κατασκευών: Μείωση αγοραπωλησιών και καθυστέρηση στα χρονοδιαγράμματα κατασκευής έργων λόγω προληπτικών μέτρων.

• Εστίασης: Χαμηλή ζήτηση λόγω της μείωσης των αφίξεων τουριστών ή ακόμα και της εγχώριας ζήτησης, σε περίπτωση περιορισμού κατ’ οίκον, ένεκα μιας τοπικής και παρατεταμένης επιδημίας.

• Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών: Μείωση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών, των πράξεων συναλλάγματος και των πιστώσεων προς τον τουριστικό κλάδο, τις υπηρεσίες εστίασης και το λιανικό εμπόριο. Επίσης, όξυνση του ανταγωνισμού από εταιρείες Fintech.

Θετική επίδραση, σε περίπτωση παρατεταμένης διαταραχής, στους κλάδους:

• Φαρμακοβιομηχανίας και Υγείας: Αύξηση των πωλήσεων, λόγω υψηλότερης ζήτησης για αντιβιοτικά, ιατρικές υπηρεσίες και ιατρικά εφόδια/ εξοπλισμό.

• Ηλεκτρονικού Εμπορίου: Αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων, αποφυγή επίσκεψης φυσικών καταστημάτων, λόγω μεγαλύτερης ανησυχίας μετάδοσης του ιού.

Τα μέτρα

Η ελληνική κυβέρνηση με σκοπό την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της εξάπλωσης του ιού στην πραγματική οικονομία, ανακοίνωσε πρόσφατα νέα μέτρα, βασικές κατευθύνσεις των οποίων είναι η τόνωση της ρευστότητας και η διαφύλαξη της απασχόλησης:

• Αναστολή πληρωμής ΦΠΑ για 4 μήνες, σε κλάδους και περιοχές όπου διακόπτεται η οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης, με κρατική εντολή, για περισσότερες από 10 ημέρες.

• Αναστολή πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς τις ΔΟΥ, καθώς επίσης και των δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών για 4 μήνες, αντίστοιχα σε κλάδους και περιοχές όπου διακόπτεται η οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης, με κρατική εντολή, για περισσότερες από 10 ημέρες.

• Αντίστοιχα μέτρα για τις ασφαλιστικές εισφορές και τις ρυθμίσεις αυτών και ουσιαστικές παρεμβάσεις λαμβάνονται και από το υπουργείο Εργασίας (πχ. αναστολή διοικητικών απαιτήσεων, παροχή διευκόλυνσης για την εξ αποστάσεως εργασία όπου αυτό είναι εφικτό κ.λπ.).

Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε αντίστοιχη ανακοίνωση, αναφορικά με την εφαρμογή μέτρων, με σκοπό την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της εξάπλωσης του ιού. Αυτά περιλαμβάνουν:

1. κρατικές ενισχύσεις προς επιχειρήσεις που θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες,

2. ευελιξία όσον αφορά την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης,

3. την ίδρυση ενός ειδικού ταμείου (€25 δισ.), για επενδύσεις αναθέρμανσης της οικονομίας βραχυπρόθεσμα, ενώ αναμένεται, επιπλέον, να ζητηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διατεθούν €7,5 δισ. από τα διαρθρωτικά ταμεία για το σκοπό αυτό.