Τρανς και drag queens από τον χρωστήρα του Άντι Γουόρχολ

Είκοσι πέντε πορτρέτα τρανς και drag queens από μία από τις λιγότερο γνωστές σειρές έργων του Άντι Γουόρχολ θα εκτεθούν στην Tate Modern του Λονδίνου στο πλαίσιο της έκθεσης «Andy Warhol» που εγκαινιάζεται στις 12 Μαρτίου και ολοκληρώνεται στις 6 Σεπτεμβρίου.

View this post on Instagram

Andy Warhol died on this day in 1987, aged 58. This portrait was taken four years earlier by photographer Robert Mapplethorpe, capturing an intense gaze and stark expression from Warhol. But Mapplethorpe sensed a softening of the artist’s rigid exterior at this time: 'I think he was finally becoming much more human somehow and he was voicing what he really thought as opposed to what people would react to… He died at a moment when I think he was finally sort of feeling comfortable somehow.' ​ Next month a Warhol retrospective opens at Tate Modern, the first at the gallery for almost 20 years. From the artist's iconic screenprints and signature self-portraits to delicate line drawings and lesser-known paintings of drag queens and trans women, the exhibition reflects on an unforgettable career and a remarkable life. ​ Andy Warhol (1928-1987) by ​Robert Mapplethorpe 1983; printed in 1990, the year after Mapplethorpe died.

A post shared by Tate (@tate) on Feb 22, 2020 at 4:15am PST

Το 1974, ο Ιταλός έμπορος έργων τέχνης Λουτσιάνο Ανσελμίνο παρήγγειλε στον Άντι να εγκαταλείψει τις σούπες σε κονσέρβα και τους σούπερσταρ, θέματα με τα οποία έκανε όνομα, και να δημιουργήσει πορτρέτα της κρυμμένης κοινότητας των drag queens της Νέας Υόρκης.

Η παραγγελία συνοδεύθηκε από το ποσό του 1 εκατομμυρίου δολαρίων. Ο Γουόρχολ ήταν ήδη πολύ διάσημος για να αναζητήσει ο ίδιος τα θέματά του, οπότε έστειλε τους νεαρούς παρατρεχάμενούς του στο κλαμπ Gilded Grape, στέκι ως επί το πλείστον Μαύρων και Λατίνο.

Έτσι ξεκίνησε ένα από τα πιο συγκινητικά και λιγότερο γνωστά πρότζεκτ του Γουόρχολ, το «Ladies and Gentlemen»: 264 έργα πάνω σε μετάξι, 25 από τα οποία θα εκτεθούν δίπλα στο πορτρέτο του Μάο και αυτό της Μέριλιν Μονρόε στο πλαίσιο της μεγάλης αναδρομικής.

Από τα 14 «μοντέλα» της σειράς, δύο ήταν γνωστά πρόσωπα του γκέι underground, αλλά η πλειονότητα όχι. Αν και όλα τα «μοντέλα» υπέγραψαν τα drag ονόματά τους στις πολαρόιντ οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για τα πορτρέτα, οι ιστορίες των Broadway, Lurdes, Helen/Harry Morales και άλλων ήρθαν στην επιφάνεια μετά από χρόνια έρευνας στο Warhol Foundation. Θυμάται ένας από τους «ανιχνευτές» του Άντι Γούορχολ, ο 24χρονος τότε ηθοποιός και καλλιτέχνης του μέικ απ, Κόρεϊ Τίπιν:

«Πήγαινα εκεί και έβρισκα ιδιαίτερα όμορφες γυναίκες και τους έλεγα ότι θα κέρδιζαν 50 δολάρια- σημαντικό ποσό εκείνη την εποχή -και ότι δεν είχε να κάνει με κάτι σεξουαλικό.

Το μόνο που χρειαζόταν ήταν να είναι έτοιμες να περάσει ένα ταξί να τις πάρει στις 10 το πρωί, αλλά δεν πίστευα ότι θα τα κατάφερναν γιατί οι περισσότερες εργάζονταν στον κόσμο του έρωτα επί πληρωμή και ζούσαν τη νύχτα. Εμφανίστηκαν όλες, όμως».

Ένα από τα μοντέλα που ανακάλυψε ο Τίπιν ήταν μια «πολύ μινιόν, με απαλή φωνή» τρανς, η Άιρις. Φιγουράρει σε οκτώ από τα πορτρέτα που θα εκτεθούν στην Tate Modern, σε δύο διαφορετικές πόζες:

Στη μία, τα δάχτυλα του χεριού της κάνουν κορνίζα στο αριστερό μάτι της (αυτή η πόζα στους κύκλους της μόδας ήταν γνωστή ως «the search»). Στην άλλη έχει βάλει το δεξί χέρι της νωθρά πάνω από το κεφάλι της (η πόζα βαφτίστηκε «Wilhelmina», προς τιμήν ενός άλλου μοντέλου που σκηνοθετούσε το ποζάρισμα).

Αν και τα περισσότερα μοντέλα δεν είχαν ιδέα για ποιον πόζαραν, αυτό δεν ίσχυε για τη Βιλελμίνα Ρος και τη Μάρσα Π. Τζόνσον, μέλη ενός drag θιάσου που άκουγε στο όνομα «Hot Peaches». Η Βιλελμίνα έχει τη μεγαλύτερη παρουσία στη σειρά: εμφανίζεται σε 73 έργα, δύο από τα οποία θα εκτεθούν στην Tate Modern. Και το 1975, όταν ολοκληρώθηκε η σειρά, είχε σημαντικό ρόλο στο «The Happy Hooker», μια ταινία για το δικαίωμα να είσαι πόρνη.

Στη σειρά «Ladies and Gentlemen», ο Γουόρχολ απελευθέρωσε τον σταρ που κρυβόταν μέσα τους. Όπως σημειώνει στον κατάλογο για την έκθεση ο επιμελητής δρ. Στέφαν Ντίντεριχ, ο Γουόρχολ «άφηνε στον καθένα το περιθώριο να είναι όμορφος, να μπορεί να αισθάνεται καλά, κάτω από την προστατευτική μάσκα του».

Πιστεύεται ότι κανένα από τα μοντέλα της σειράς δεν είναι σήμερα εν ζωή. Η Βιλελμίνα «είχε πολύ κακό τέλος,» λέει ο ιδρυτής και σκηνοθέτης του θιάσου «Hot Peaches», Τζίμι Καμίσια «με εξάρτηση σε κοκαΐνη κρακ και πέφτοντας για ύπνο στους δρόμους. Δεν ήθελε να καταφύγει στην Πρόνοια και πίεζε, πίεζε έως ότου βρήκε δουλειά, αλλά της έκαναν τον βίο αβίωτο και, τελικά, δεν άντεξε άλλο».

Την Άιρις την είδαν τελευταία φορά στο Παρίσι, αλλά φημολογείται ότι εξαφανίστηκε μετά από έναν τσακωμό ενώ δούλευε σε ένα drag show δίπλα στο αστέρι του γαλλικού κινηματογράφου Ζαν-Κλοντ Ντρεϊφύς.

Η Μάρσα έζησε έως το 1992. Εκείνη τη χρονιά, βρήκαν το πτώμα της στον ποταμό Χάντσον. Αρχικά είπαν ότι ήταν αυτοκτονία αλλά το 2012 η αστυνομία της Νέας Υόρκης παραδέχθηκε ότι πιθανώς την είχαν δολοφονήσει.

Τουλάχιστον, εξασφάλισε στασίδι στην ιστορία: τον περασμένο μήνα ανακοινώθηκε ότι θα δώσουν το όνομά της σε πάρκο του Μπρούκλιν.

Και του χρόνου, κοντά στο Stonewall Inn – γνωστό για τα «Επεισόδια του Στόουνγουολ» του 1969, ορόσημο στον αγώνα για την αναγνώριση του δικαιώματος στον ομόφυλο έρωτα – θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια αγαλμάτων της Μάρσα Π. Τζόνσον και της φίλης της, Σίλβια Ριβέρα. Θα είναι οι πρώτοι τρανς ακτιβιστές που θα τιμηθούν με δημόσια μνημεία.