Η Μαρίκα Κοτοπούλη…

Σύμφωνα με τον αστικό μύθο το έχει πει η Μαρίκα Κοτοπούλη αν και η αρχική διατύπωση αποδίδεται στη Σάρα Μπερνάρ. «Το θέατρο είναι θρησκεία. Αν το πιστέψεις, μπορεί να σε σώσει». Αγαπημένη φράση μόνο που τις τελευταίες μέρες οι συνειρμοί που προκαλεί παραπέμπουν αλλού. Στους μικρόκοσμους που καλλιεργούν οι θρησκείες, στην υποκειμενική θεώρηση της πραγματικότητας ακόμη και σε ένα είδος μεταφυσικής δυναμικής που δημιουργεί στεγανά ως προς τον ρεαλισμό.

Καταγγείλαμε, κατακρίναμε, κάναμε viral τις απόψεις εκπροσώπων της Εκκλησίας που επέμεναν ότι με τη θεία κοινωνία δεν μεταδίδεται ο κορωνοϊός διότι συντελείται ένα είδος θαύματος που ξεπαστρεύει το κακό. Σχολιάσαμε αρνητικά τη θρησκευτική – και ιδίως την πολιτική – ηγεσία που δεν παίρνει επίσημη θέση, εξήραμε τους ιερείς, Ελληνες και ξένους, που παροτρύνουν το ποίμνιό τους να μη μεταλαμβάνει και να μη συνωστίζεται στους ναούς. Και, προφανώς, πολύ καλά κάναμε.

…και οι «θρησκείες»

Στο θέατρο όμως τι γίνεται; Ως «θρησκεία», λειτουργεί και αυτό προστατευτικά δια πάσαν νόσο και πάσαν επιδημία; Κατανοώ ότι το πόνημα «θεατρική παραγωγή» είναι, στην εποχή μας, πολύ κοντά στον ηρωισμό. Ομως οι διαδικτυακές παραινέσεις «Γεμίστε τα θέατρα, η Τέχνη δεν έβλαψε ποτέ κανένα» τι το ηρωικό έχουν; Πόσο απέχει ο θεοκρατισμός του «ο κορωνοϊός δεν μεταδίδεται με τη μετάληψη» από τον αντίστοιχο του «στις υπερβολές και στον φόβο εμείς θα απαντάμε με παραστάσεις ανοιχτές για όλους» που διαβάζω σε πρόσκληση για επίσημη θεατρική πρεμιέρα; Και καλά κάποια θέατρα που ενημερώνουν ότι οι χώροι και οι επιφάνειες με τις οποίες έρχονται σε επαφή οι θεατές απολυμαίνονται καθημερινά από ειδικά συνεργεία. Με τα άλλα, τα περισσότερα, που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτήν τη δαπάνη, τι γίνεται; Με τα παιδικά; Και ναι μεν η εντολή του υπουργείου Υγείας για την αναστολή λειτουργίας αιθουσών με χωρητικότητα πάνω από 1.000 άτομα. Στα 999 όμως καίγεται ο κορωνοϊός;

Επειδή η Πανελλήνια Ενωση Ελευθέρου Θεάτρου έχει διαλυθεί εδώ και τέσσερα χρόνια, μόνο ως εξαιρετικά θετική μπορώ να δω την πρωτοβουλία της πρώην γενικής γραμματέως της Νταίζης Λεμπέση (κόρη του αείμνηστου Γιώργου Λεμπέση) να προσκαλέσει σήμερα σε συνάντηση όλους τους θεατρικούς παραγωγούς ώστε να ληφθεί κοινή απόφαση.

Αχ που ‘σαι νιότη
που ‘λεγες πως
θα γινόμουν Γάλλος

Ας περιορίσουμε το εθνικό μας αυτομαστίγωμα. Τα «αυτά δεν συμβαίνουν σε πολιτισμένες χώρες», τα «μόνο στην Ελλάδα τέτοιες καφρίλες» και λοιπά αυτοταπεινωτικά. Η Γαλλία είναι η τρίτη χώρα στην Ευρώπη όσον αφορά τα κρούσματα και τους θανάτους από κορωνοϊό. Και όμως την περασμένη Κυριακή, 3.500 Γάλλοι ντύθηκαν στρουμφάκια και συγκεντρώθηκαν σε κεντρική πλατεία πόλης της Βρετάνης. Εθνικό καθήκον σου λέει ο άλλος. Να σπάσουν το ρεκόρ Γκίνες «συγκέντρωσης στρουμφακίων» που μέχρι τώρα κατείχαν οι Γερμανοί.

Με τα μάτια του άλλου

Συνήθως οι καλλιτεχνικές δημοσιογραφικές φωτογραφίες «παίζουν» με βλέμματα ανθρώπων και μάλιστα σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης. Τόσο συνήθως δηλαδή που έχουν αρχίσει να αποκτούν την προβλεψιμότητα του κλισέ. Γι’ αυτό θεωρώ συγκλονιστική τη φωτογραφία από την Ουχάν που μας δείχνει όχι πώς βλέπει αλλά τι βλέπει ο φωτογραφιζόμενος. Ενας υπερήλικας ασθενής που, ύστερα από έναν μήνα σε καραντίνα, αντικρίζει για πρώτη φορά τον ήλιο.