Η ήδη βαριά νοσούσα αγορά εργασίας «κόλλησε» κοροναϊό – Οι πρώτοι «θάνατοι» θέσεων εργασίας

Η πανδημία του κοροναϊού δείχνει ήδη τα δόντια της με παγκόσμια ύφεση των αγορών, πτώση των χρηματιστηρίων και πολλά άλλα που σε εργασιακό επίπεδο μεταφράζονται σε μία στυγνή πραγματικότητα για τους εργαζόμενους.

Στο διάγγελμά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για «πολεμική οικονομία», διαβεβαιώνοντας ότι την Τετάρτη θα ανακοινωθούν μέτρα που θα πάρει η κυβέρνηση για την στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, επικαλούμενος και τις χθεσινές αποφάσεις του Eurogroup που επί της ουσίας εξασφαλίζουν στην Ελλάδα τη δυνατότητα να πράξει ό,τι χρειαστεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών.

Ο πρωθυπουργός είπε ότι θα δοθούν 2 δισ. ευρώ στην αγορά και ότι θα στηριχθούν οι εργαζόμενοι με επιδότηση μέρος του μισθού τους. Απηύθυνε δε έκκληση στους εργοδότες να μην προβούν σε απολύσεις διαβεβαιώνοντας τους ότι θα στηριχθούν.

Ωστόσο, ο κοροναϊός έχει μολύνει την ήδη λυγισμένη από την οικονομική κρίση και τα χρόνια των μνημονίων αγορά εργασίας στην Ελλάδα, με τις πιθανότητες ίασης σε κοντινό χρονικό διάστημα να φαίνονται μηδαμινές.

Απολύσεις, εξαναγκασμός σε κανονική άδεια ή σε άδεια άνευ αποδοχών, απειλές για απόλυση σε περίπτωση που ζητηθεί άδεια ειδικού σκοπού, εργασία σε πολυπληθή γραφεία είναι μόνο μερικά από τα φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί – και ακόμα βρισκόμαστε στην αρχή της κρίσης του κοροναϊού αφού, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός, η κοινωνία ετοιμάζεται να μπει σε μία «δίμηνη καραντίνα».

Εξάλλου, για πολλές επιχειρήσεις που έκλεισαν με τα κυβερνητικά μέτρα για τον κοροναϊό ένας μήνας χωρίς ταμείο δεν σημαίνει απλά ότι με δυσκολία θα ξανανοίξουν, αλλά ότι δεν θα έχουν να βγάλουν τα προς το ζην όχι μόνο οι εργαζόμενοι αλλά και οι ιδιοκτήτες τους…

Εκτός από τις επιχειρήσεις οι οποίες βάσει νόμου έχουν αναστείλει τις εργασίες τους και θα έχουν την κρατική υποστήριξη, η πλειονότητα των υπολοίπων υπολειτουργούν, ή για να το θέσουμε ορθότερα, απλά τυπικά λειτουργούν.

Οι «μεταλλάξεις» της εργοδοτικής αυθαιρεσίας

Μέσα σε όλη αυτή την συγκυρία οι επιχειρήσεις αναζητούν τρόπους για να εξασφαλίσουν την οικονομική τους επιβίωση. Και παρά την εμπειρία των προηγούμενων δέκα χρόνων, η ιστορία εις βάρος των εργαζομένων φαίνεται να επαναλαμβάνεται.

Παρότι η κυβέρνηση έχει ήδη νομοθετήσει με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου τη δημιουργία «ειδικού μηχανισμού στήριξης», ο οποίος θα περιλαμβάνει έκτακτη αποζημίωση, επιδόματα και ασφαλιστική κάλυψη, αυξάνονται οι εργοδότες οι οποίοι -αξιοποιώντας όλα τα παράθυρα της εργατικής νομοθεσίας- αλλάζουν τις συμβάσεις, απολύουν, θέτουν σε διαθεσιμότητα.

Η ΠΝΠ προστατεύει μόνο τον εργοδότη: δεν υπάρχει κάποια απαγόρευση απολύσεων, ενώ βάσει της νομοθεσίας, στην περίπτωση που μία ιδιωτική επιχείρηση αναστείλει τη λειτουργία της κατόπιν απόφασης δημόσιας αρχής, ο εργοδότης δεν υποχρεούται να καταβάλει αποδοχές στους εργαζομένους που απασχολεί.

Σε μία περίοδο που τα πάντα έχουν «παγώσει», ακόμα και οι παράνομες απολύσεις αποτελούν μία εύκολη λύση – τα δικαστήρια δεν λειτουργούν, τα εργατικά συνδικάτα σιωπούν και η πρωθυπουργική προτροπή «μην απολύετε» είναι απλά μία προτροπή.

Και δεν είναι μόνο αυτό: άδεια άνευ αποδοχών, αναγκαστική άδεια, τέσσερις μέρες ειδική άδεια και δύο κανονική, μείωση μισθών, «οικειοθελείς αποχωρήσεις» και τηλε-εργασία με εξοντωτικό ωράριο είναι μόνο μερικές από τις παρατυπίες που έχουν σκαρφιστεί οι εργοδότες για να επιβιώσουν σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς – πάντα εις βάρος των εργαζομένων.

Χώροι εργασίας – «υγειονομικές βόμβες»

Μεγάλη είναι η μερίδα των πολιτών που εξακολουθεί να εργάζεται από το γραφείο και όχι από το σπίτι.

Αρκετές είναι οι εταιρείες που εφαρμόζουν τηλεργασία μόνο αφού εμφανιστεί πρώτα κρούσμα κοροναϊού στους εργαζόμενούς τους.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των εργαζομένων σε τηλεφωνικά κέντρα, οι οποίοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

Οι εργαζόμενοι σε γνωστή εταιρεία του χώρου καταγγέλλουν ότι εργάζονται σε πολυπληθή γραφεία, σε μικρή απόσταση ο ένας από τον άλλο, χωρίς γάντια και μάσκες και με την εταιρεία να διαθέτει ένα μπουκάλι αντισηπτικό ανά όροφο

Οι εργαζόμενοι/ες για να μπουν στο κτίριο υποβάλλονται ένας-ένας σε έλεγχο θερμοκρασίας από τους σεκιουριτάδες.

Επιπλέον, πολλοί εκ των εργαζομένων έχουν ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρες υψηλού κινδύνου.

«Όταν ένας εργαζόμενος ρώτησε τον προϊστάμενο τι θα συμβεί αν κάποιος συνάδελφος εμφανίσει συμπτώματα, πήρε ως απάντηση ότι η εταιρία σχεδιάζει να διαχωρίσει τους υγιείς από τους ασθενείς σε δύο διαφορετικά κτίρια, έτσι ώστε και οι δύο ομάδες να συνεχίζουν να δουλεύουν».

Στο εργοτάξιο κατασκευής της 5ης μονάδας της ΔΕΗ στην Πτολεμαϊδα, οι εργασίες συνεχίζονται κανονικά.

Ο επικεφαλής του εργοταξίου της ΤΕΡΝΑ (ανάδοχη εταιρεία), Δ. Σαγιάννης, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ότι κάποιοι εργαζόμενοι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και ορισμένοι από τους 350 υπαλλήλους των γραφείων του εργοταξίου «προσφέρουν την εργασία τους από το σπίτι, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί με τους τεχνίτες και εργαζόμενους στην πρώτη γραμμή».

Παραδέχτηκε ωστόσο ότι κατά την ώρα προσέλευσης των 1.700 εργαζομένων στο εργοτάξιο στην πύλη εισόδου, όπου γίνεται ο έλεγχος των στοιχείων, υπάρχει συνωστισμός, ενώ το ίδιο φαινόμενο επαναλαμβάνεται σε μικρότερο βαθμό κατά την έξοδό τους από το εργοτάξιο, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «έχουμε δώσει εντολή να αραιώσουν οι έλεγχοι κατά την ώρα της πρωινής προσέλευσης, ενώ στις καντίνες και το εστιατόριο του εργοταξίου, όπου παρατηρείται συνωστισμός τις ώρες του διαλείμματος, δώσαμε εντολή να μαζευτούν τα τραπέζια και οι καρέκλες».

Η άλλη πλευρά: Τα εξοντωτικά ωράρια στα σούπερ μάρκετ

Και μπορεί μεγάλη μερίδα εργαζομένων να απολαμβάνει αρκετό ελεύθερο χρόνο – οικειοθελώς ή όχι – οι εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ όμως εργάζονται σε εξοντωτικά ωράρια, τα οποία μάλιστα έχουν πλέον διευρυνθεί.

«Στα super markets οι εργαζόμενοι βρίσκονται ήδη στα όρια της εξάντλησης με εξοντωτικούς ρυθμούς εργασίας χωρίς αντίστοιχες αποδοχές, ενώ έχουν επίσης παιδιά που φοιτούν σε σχολεία που έκλεισαν και ορισμένοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες που θα πρέπει να προστατευτούν.

Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να καλυφθούν οι ανάγκες όλων με τη μέγιστη δυνατή προφύλαξη, όμως είναι αδιανόητο αυτό να μη γίνεται με νέες προσλήψεις αλλά με εξαντλητική εργασία των ήδη εργαζομένων, ειδικά όταν υπάρχει τεράστια αύξηση του τζίρου και των κερδών» επισημαίνει με ανακοίνωσή του το Τμήμα Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.