Ανησυχία 24 οργανώσεων για την κράτηση ανήλικων προσφύγων σε Μαλακάσα-Σέρρες

Τον κώδωνα του κινδύνου για τα ανήλικα, είτε ασυνόδευτα, είτε με τις οικογένειές τους, που βρίσκονται ανάμεσα στους εκατοντάδες πρόσφυγες που οδηγούνται τις τελευταίες ημέρες από τα νησιά στα κέντρα κράτησης της Μαλακάσας και των Σερρών, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα αίτησης ασύλου, κρούουν 24 οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της προστασίας του παιδιού, της ανθρωπιστικής βοήθειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Όπως αναφέρουν οι οργανώσεις, «τα παιδιά αυτά παραμένουν αόρατα» ενώ σημειώνουν πως δεν έχουν καμία ενημέρωση από τις αρχές, εκφράζοντας παράλληλα την ανησυχία τους για τα παιδιά που εντοπίστηκαν στη Σκάλα Συκαμιάς της Λέσβου παραμελημένα και χωρίς προστασία.

Σε ανοιχτή επιστολή τους με τίτλο προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη και τον αναπληρωτή υπουργό Γιώργο Κουμουτσάκο, την ειδική γραμματέα για τους ασυνόδευτους ανήλικους Ειρήνη Αγαπηδάκη και τους προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και του Ευρωκοινοβουλίου Ντέιβιντ Σασόλι, οι οργανώσεις ζητούν ενημέρωση για τον αριθμό και την κατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων που έχουν τυχόν έρθει στην Ελλάδα από την 1η Μαρτίου. Ζητούν επίσης ενημέρωση για τα μέτρα παιδικής προστασίας που έχουν ληφθεί, και μάλιστα κατά την πανδημία του κοροναϊού.

Ολόκληρη η επιστολή

Οι οργανώσεις προστασίας του παιδιού, ανθρωπιστικής προσφοράς και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι οποίες υπογράφουμε αυτή την επιστολή, δραστηριοποιούμαστε στον τομέα του προσφυγικού εδώ και πολλά χρόνια. Παρακολουθώντας τις πρόσφατες εξελίξεις στα σύνορα της χώρας, συγκεκριμένα εκείνες που αφορούν σε άτομα που έχουν φτάσει στην Ελλάδα από την 1η Μαρτίου και που, ενώ αρχικά παρέμειναν σε αρματαγωγό πλοίο στο λιμάνι της Μυτιλήνης, μεταφέρθηκαν σε κλειστές δομές στην ενδοχώρα, θέλουμε να εκφράσουμε την έντονη ανησυχία μας για το γεγονός ότι ανάμεσα τους βρίσκονται και οικογένειες με παιδιά και μάλιστα, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ασυνόδευτα ανήλικα, για τα οποία δεν έχουμε καμία ενημέρωση. Επίσης, εκφράζουμε ανησυχία για τα παιδιά που εντοπίστηκαν να παραμένουν μόνα, εκτός προστασίας και σε συνθήκες ανεπίτρεπτης αμέλειας στη Σκάλα Συκαμιάς (Λέσβος).

Επιθυμούμε να θέσουμε τα παρακάτω ερωτήματα:

• Έχουν υπάρξει διαδικασίες ταυτοποίησης των παιδιών και παροχή ειδικής φροντίδας και προστασίας την οποία δικαιούνται;

• Πρόκειται να οδηγηθούν σε κράτηση και στη συνέχεια σε απέλαση, όπως έχει ανακοινωθεί για τον υπόλοιπο νεοαφιχθέντα πληθυσμό;

• Έχει εξεταστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης περιπτώσεων οικογενειακής επανένωσης ανάμεσα στον νεοαφιχθέντα πληθυσμό;

• Έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, φροντίδας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των παιδιών κατά την εξέλιξη της πανδημίας κορωνοϊού COVID-19, σύμφωνα και με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας;

Σημειωτέον ότι στη χώρα εξακολουθούν να υπάρχουν, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΕΚΚΑ (15 Φεβρουαρίου 2020), 5.424 ασυνόδευτα ανήλικα και από αυτά, 490 παιδιά είναι ηλικίας κάτω των 14, ενώ 1.092 «διαμένουν σε επισφαλείς συνθήκες στέγασης, όπως σε διαμερίσματα με άλλους, καταλήψεις, σε αστεγία, ενώ αλλάζουν συχνά τόπο διαμονής». Δεδομένου ότι δεν έχουν υλοποιηθεί γι’ αυτά τα παιδιά όσα είχατε δεσμευτεί με ανακοίνωσή σας στα τέλη Νοεμβρίου 2019, όταν εξαγγείλατε το Πρόγραμμα «Κανένα Παιδί Μόνο» (δομές μακροχρόνιας φιλοξενίας με τις απαραίτητες υπηρεσίες για να στεγαστούν τα 4.000 παιδιά που βρίσκονταν εκτός συστήματος προστασίας), η ανησυχία μας για τις νέες αυτές αφίξεις ολοένα και αυξάνεται.

Στη βάση όλων των παραπάνω, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε:

• Ενημέρωση για τον αριθμό και την κατάσταση των ασυνόδευτων παιδιών που τυχόν εισήλθαν στη χώρα από τις αρχές του μήνα, αλλά και για τα μέτρα παιδικής προστασίας που έχετε λάβει, μάλιστα για την προστασία, την φροντίδα και ψυχοκοινωνική υποστήριξή τους κατά την εξέλιξη της πανδημίας κορωνοϊού.

• Ενημέρωση για την ύπαρξη ολοκληρωμένου σχεδίου με χρονοδιάγραμμα για τη διαχείριση των νέων αφίξεων αλλά και όσων ζητημάτων πλήττουν όλα τα παιδιά που μετακινούνται και που βρίσκονται στη χώρα.

• Διασφάλιση του δικαιώματος στο άσυλο και κατά συνέπεια απόσυρση της πρόσφατης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ – ΦΕΚ Α’ 45/2-3-2020) με την οποία από 1ης Μαρτίου «αναστέλλεται η υποβολή αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα», συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανηλίκων, και την άμεση καταγραφή των αιτημάτων ασύλου όλων των νεοαφιχθέντων, δίνοντας προτεραιότητα στα ασυνόδευτα παιδιά, τις οικογένειες με παιδιά, καθώς και τις λοιπές, κατά νόμο, ευάλωτες περιπτώσεις. Όπως πρόσφατα τόνισε η Επίτροπος Johansson: «Τα άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο. Αυτό υπάρχει στη συνθήκη, αυτό υπάρχει και στο διεθνές δίκαιο. Αυτό δεν μπορούμε να το αναστείλουμε». Η αναστολή αυτή παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή της μη επαναπροώθησης, επισύρει τη διεθνή ευθύνη της χώρας μας, και θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

• Τη αποφυγή επιστροφών παιδιών σε κράτη όπου κινδυνεύει η ζωή και η ελευθερία τους ή κινδυνεύουν να υποβληθούν σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική ποινή ή μεταχείριση.

Eπίσης θα θέλαμε να επαναλάβουμε τις εκκλήσεις μας σύμφωνα με τις οποίες έχουμε ζητήσει:

• Ενημέρωση ως προς την έναρξη εφαρμογής του νέου ρυθμιστικού πλαισίου για την επιτροπεία ασυνόδευτων παιδιών σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ν. 4554/2018, η οποία επρόκειτο να τεθεί σε εφαρμογή την 1η Μαρτίου 2020.

• Οριστικό τέλος στην κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα. Η πρακτική της «προστατευτικής φύλαξης» ήδη έχει κριθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ως αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Κατά το τελευταίο έτος μόνο, το ΕΔΔΑ έχει καταδικάσει την Ελλάδα για την «προστατευτική φύλαξη» ασυνόδευτων παιδιών με διαδοχικές αποφάσεις του.

Καλούμε εκ παραλλήλου τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δείξουν αλληλεγγύη ακολουθώντας το ελπιδοφόρο παράδειγμα της Γαλλίας, Γερμανίας, Πορτογαλίας, Φινλανδίας και του Λουξεμβούργου και να προχωρήσουν από κοινού σε ένα δίκαιο διαμοιρασμό των ασυνόδευτων παιδιών, επιταχύνοντας ταυτόχρονα τα αναγκαία βήματα προς τις οικογενειακές επανενώσεις και δημιουργώντας μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ενσωμάτωσής τους στην Ευρώπη.

Κλείνοντας αυτή την επιστολή, υπενθυμίζουμε ότι ο ίδιος ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, έπειτα από την πρόσφατη επίσκεψή του στον Έβρο, προέβη σε ειδική αναφορά για τα ασυνόδευτα, τονίζοντας την ανάγκη «να δεσμευτούμε για τα χιλιάδες παιδιά που έφτασαν μόνα τους στις ακτές της Ευρώπης, καθώς για την ανάγκη μιας στρατηγικής για την προστασία τους».

Ως οργανώσεις που εργάζονται στο προσφυγικό και οργανώσεις παιδικής προστασίας, θα εξακολουθήσουμε να παρέχουμε τις υπηρεσίες μας σε παιδιά που βρέθηκαν στη χώρα μας ολομόναχα, διωγμένα από ανασφαλείς συνθήκες και μέσα από μια εξαιρετικά επικίνδυνη πορεία, και δηλώνουμε έτοιμες να συνδράμουμε το έργο σας, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο.

ΟΙ ΣΥΝΥΠΟΓΡΑΦΟΥΣΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ*
ΑΡΣΙΣ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΝΕΩΝ (Ελλάδα)
CESIE (Ιταλία)
ΔΙΟΤΙΜΑ (Ελλάδα)
ΔΑΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ (DRC) (Ελλάδα)
DEFENCE FOR CHILDREN INTERNATIONAL (Ελλάδα)
ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ (Ελλάδα)
EΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ (Ελλάδα)
KENTΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΒΑΒΕΛ (Ελλάδα)
ΜΕLISSA NETWORK (Ελλάδα)
HELP REFUGEES / CHOOSE LOVE (Ελλάδα, Μ.Βρετανία)
HIAS (Ελλάδα)
ΗUMANRIGHTS360 (Ελλάδα)
HUMAN RIGHTS WATCH
INTERNATIONAL RESCUE COMMITTEE (IRC) (Ελλάδα)
INTERSOS (Ελλάδα)
INTERSOS (Ιταλία)
PRAKSIS (Ελλάδα)
REFUGEE LEGAL SUPPORT (Ελλάδα)
REFUGEE RIGHTS EUROPE (Βέλγιο, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Μ.Βρετανία)
SOLIDARITY NOW (Ελλάδα)
STATE OF CONCEPT (Ελλάδα)
STIL – UTRECHT (Ολλανδία)
TERRE DES HOMMES (Ελλάδα)
THE HOME PROJECT (Ελλάδα)