Τα εμβόλια, η κορωνίδα της πρόληψης και ο Κορωνοϊός

Tου Κωνσταντίνου Καρύδη, Παιδιάτρου – Λοιμωξιολόγου

Είναι γνωστό από την Ιπποκρατική εποχή ότι η πρόληψη υπερτερεί της θεραπείας των νόσων και ότι οι εμβολιασμοί, χάρι στους οποίους σώζεται μια ζωή κάθε 10 δευτερόλεπτα, αποτελούν έναν μεγάλο πυλώνα της πρόληψης. Έχει τεκμηριωθεί πολύ καλά ότι από τον εμβολιασμό ωφελείται όχι  μόνον το εμβολιαζόμενο άτομο, αλλά και τα άτομα που βρίσκονται τριγύρω του (Έμμεση Προστασία της Κοινότητας [Ιndirect Protection of the Community] ή Ανοσία Αγέλης [Herd Immunity]),όπως ήταν η προηγούμενη κακόηχη ορολογία. Σε αυτή τη μεγάλη έννοια  βασίζονται  μερικοί από τους «πονηρούς» αντιεμβολιαστές, που λένε: «Εφόσον εμβολιάζουν οι άλλοι τα παιδιά τους» -τους οποίους, ωστόσο κατηγορούν προς τούτο-«τα δικά μου παιδιά και εγώ προφυλάσσομαι, αφού δεν θα κυκλοφορούν οι παθογόνοι μικροοργανισμοί». Παίρνω την ευκαιρία, να σημειώσω σε αυτό το σημείο, ότι ο όρος «Αντιεμβολιαστικό Κίνημα» είναι ατυχής κατά το ήμισύ του,γιατί Κίνημα, κατά Μπαμπινιώτη, είναι το πολιτιστικό ή ιδεολογικό ρεύμα που διέπεται από κοινούς αγώνες  και αρχές έκφρασης και έχει κοινούς εκπροσώπους.

Το σύνολο των  αντιεμβολιαστικών  ομάδων, που υφίστανται εδώ και 200 χρόνια,δεν έχει τις ιδιότητες του όρου «Κίνημα». Συνεπώς, όταν χρησιμοποιούμε τον όρο «Αντιεμβολιαστικό Κίνημα», εκτός από λάθος στην έκφραση, κάνουμε κάτι χειρότερο: Αποδίδουμε τίτλο τιμής στα μέλη των αντιεμβολιαστικών ομάδων.

Τα Εμβόλια και η Έμμεση Προστασία της Κοινότητας (ΕΠΚ)  που προκαλούν είναι η Κορωνίδα της Πρόληψης, ειδικά μετά την μελέτη και κυκλοφορία τόσων εμβολίων, ειδικά, στα τελευταία 30 χρόνια.

Δείτε τα παρακάτω κατά σειρά έτους κυκλοφορίας στην Ελλάδα:                               

1992:Ηπατίτιδας Β

1994: Αιμόφιλου της ινφλουέντζας τύπου Β

1997: Ηπατίτιδας Α

2001: Μηνιγγιτιδόκοκκου C

2001: Aκυτταρικό του κοκκύτη

2004: Ανεμευλογιάς

2004: Πνευμονιόκοκκου 7δύναμο

2007: Ιού Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV)

2009: Πνευμονιόκοκκου 10δύναμο

2009: Γρίπης εποχικής

2010: Πνευμονιόκοκκου 13δύναμο

2011: Μηνιγγιτιδόκοκκου Α,C,Y,W135

2012: Ιού Rota

2014: Μηνιγγιτιδόκοκκου Β

Άγνωστο: Kορωνοϊού

Πρόσφατα, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του Κορωνοϊού, το ευρύ κοινό εμπέδωσε την άποψη, ότι, επίσης το φαινόμενο ΕΠΚ λειτουργεί, όταν  τα άτομα που είναι σε κίνδυνο  προστατεύονται από τη μόλυνση, αν περιβάλλονται από άνοσα  άτομα γύρω τους. Συνεπώς, η εξάπλωση  ελαχιστοποιείται.  Αυτό το μοντέλο ελέγχου λοίμωξης  εφαρμόσθηκε  έως μια χρονική στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο πρόσφατα για τον Κορωνοϊό, κατά απόκλιση από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που ευτυχώς δεν το υιοθέτησαν τελικά. Η μέθοδος που είναι χρονοβόρα κι επιβαρυντική για την κοινωνία ήταν και είναι αμφίβολο αν προφτάσει να προστατεύσει τους υγιείς και τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (Άτομα χωρίς πλήρως λειτουργικό ανοσιακό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που  έχουν μη λειτουργικό  σπλήνα/ Άτομα που βρίσκονται σε χημειοθεραπεία των οποίων το ανοσιακό σύστημα είναι εξασθενημένο/ Άτομα με HIV/ Νεογέννητα μωρά που είναι πολύ μικρά για να εμβολιαστούν/Ηλικιωμένοι). Οι ομάδες  αυτές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε ασθένειες, αλλά συχνά δεν μπορούν να λάβουν με ασφάλεια εμβόλια.

Βασίζονται, όμως, καλοπροαίρετα στην ΕΠΚ, για να προστατευθούν και όχι κακοπροαίρετα όπως οι «πονηροί»!

Αν υπήρχε τώρα ασφαλές, αποτελεσματικό και με ελάχιστες παροδικές ανεπιθύμητες εμβόλιο για τον Κορωνοϊό, θα ήταν διαφορετική η εξάπλωση της νόσου από Κορωνοϊό.  Δεν κυκλοφορεί, όμως εμβόλιο μέχρι στιγμής  και η κοινωνία ασχολείται με την απόκτηση ποικίλων γνώσεων που εκστομίζονται από κάθε είδος ειδικών για τη θεραπεία της CoVID-19. Iδού, ένα καίριο ερώτημα: Αν υπήρχε, πόσοι Έλληνες θα το έκαναν; Δεν μπορώ να αγνοήσω το γεγονός ότι για πολλούς λόγους, μόνον ένας στους 30 πολίτες του γενικού πληθυσμού έκανε το εμβόλιο της εποχικής γρίπης το 2009 και φέτος μόνον ο ένας στους τρεις  από το προσωπικό των νοσοκομείων μας και ένας στους δύο από το προσωπικό των κέντρων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας εμβολιάστηκε έναντι της γρίπης (ΕΟΔΥ,2020). Κατά τα άλλα είναι όλοι σε αναμονή της κυκλοφορίας εμβολίου κατά του Κορωνοϊού!!!

Θέλει ταλέντο

Η μετάδοση της σωστής ιατρικής γνώσης από τηλεοράσεως  και ραδιοφώνου καθώς και η αποφυγή ερωτήσεων αιχμής, απαιτούν ιδιαίτερες επικοινωνιακές τεχνικές και ταλέντο. Λίγοι είναι οι  κατάλληλοι  για την υποβολή των ερωτήσεων και την εκμαίευση των απαντήσεων από τους ειδικούς  και λίγοι από τους τελευταίους έχουν ευθύ και διεισδυτικό λόγο. Μου έκανε άσχημη εντύπωση πρόσφατα  ο φιλοξενούμενος ενός τηλεοπτικού παραθύρου- κορυφαίος  επιστήμων με μεγάλη διεθνή απήχηση κατά τα άλλα- που έλεγε ολόσωστα πράγματα για τον Κορωνοϊό, αλλά όχι πειστικά και μάλιστα σε όλες τις 10-12 ερωτήσεις που του έγιναν, ξεκινούσε την απάντησή του με την ατυχή έκφραση : «Κοιτάξτε να δείτε!» (σ.σ. και κοιτάξτε και δείτε)! Μη σας κάνει εντύπωση αυτή η εμμονή μου στη σωστή χρήση της γλώσσας μας. Ακόμη, δεν πρέπει να σας κάνει εντύπωση και να ξαφνιάζεστε  που ο λαός άδειασε τα ράφια των φαρμακείων ή που κάποιοι εργαζόμενοι σε σούπερ μάρκετ  νόσησαν από CoVID-19, γιατί δεν χρησιμοποίησαν μάσκα, όπως υπαγόρευε η απλή λογική, επειδή άκουσαν  από ειδικούς το μήνυμα « η  μάσκα δεν προστατεύει». Το μήνυμα θα έπρεπε να ήταν «η μάσκα δεν προστατεύει 100%».

Η περίπτωση της ατυχούς εκφράσεως μου θυμίζει εκείνους που λένε συστηματικά στα γραπτά τους «το εμβόλιο της γρίπης δεν πιάνει», με αποτέλεσμα  να παραπληροφορούν τον κόσμο κι ιδιαίτερα τα άτομα αυξημένου κινδύνου με αποτέλεσμα η χώρα να μετρά 1.285 νεκρούς από τις επιπλοκές της γρίπης από το 2009 μέχρι 15/3/2020 (Διαχρονικά στοιχεία ΚΕΕΛΠΝΟ, νυν ΕΟΔΥ).

Ας μας μείνει το μήνυμα ότι τα εμβόλια είναι η κορωνίδα της πρόληψης και μέχρι να βγει το εμβόλιο για τον Κορωνοϊό, ας εργαστούμε όλοι μαζί για να προσπαθήσουμε να επιβραδύνουμε και να ελαχιστοποιήσουμε την εξάπλωσή του, εξασκώντας την υγιεινή των χεριών και την κοινωνική αποστασιοποίηση. Αυτό ελπίζουμε ότι θα μειώσει την πίεση στο σύστημα υγείας επιτρέποντας σε περισσότερους ανθρώπους να αντιμετωπίζονται και να  μειώνεται έτσι ο αριθμός των ανθρώπων που νοσούν ή πεθαίνουν από αυτή τη μόλυνση.