Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα

Με αφορμή την κρίση του κορωνοϊού και τα έκτακτα μέτρα που παίρνονται, μαζί και με την αναπόφευκτη διόγκωση των κρατικών δαπανών, βρήκαν ευκαιρία οι νοσταλγοί του κρατισμού να βγουν στο φως του ήλιου. Η «επιστροφή του κράτους» αναγγέλλεται από κάποιους με δύσκολα αποκρυπτόμενο σαρκασμό. Με αφορμή όμως τι;

Σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης είναι φυσικό ο δημόσιος τομέας να μπαίνει στην πρώτη γραμμή. Μόνο αυτός, και στα πλαίσια μιας δημοκρατικής πολιτείας, δικαιούται να παίρνει έκτακτα μέτρα. Να απαγορεύει την κυκλοφορία των πολιτών, να κλείνει επιχειρήσεις, να ματαιώνει εκδηλώσεις, να παρεμβαίνει γενικά σε κάθε ιδιωτική δραστηριότητα. Αν δεν μπορούσε, ή ήταν σε πλήρη αδυναμία να το κάνει, τότε ποιον λόγο θα είχε να υπάρχει; Αν είχε κηρυχθεί πόλεμος η προσδοκία θα ήταν, και στην πιο καπιταλιστικά οργανωμένη κοινωνία, να αναλάβει να τον διεξαγάγει ο ιδιωτικός τομέας; Και τον στρατό γιατί τον έχουν και οι πιο οικονομικά φιλελεύθερες χώρες;

Σε μια περίπτωση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία δεν είναι αναπόφευκτα φυσιολογικό να αναλάβει τη γενική διεύθυνση του συντονισμού της κοινωνίας αλλά και των γενικότερων κατευθύνσεων των μηχανισμών υγείας ο δημόσιος τομέας; Αυτή η δράση όμως δεν ακυρώνει τον ιδιωτικό τομέα. Τουναντίον, αυτός συστρατεύεται σε μια γενικότερη κινητοποίηση κάτω από τις εντολές του κράτους. Ενός κράτους όμως που δύσκολα, ακόμη και τώρα, μπορεί να κρύψει τις αδυναμίες του. Αυτό φάνηκε καθαρά στη σχεδόν παιδική αντιμετώπιση κάποιων πρώτων κρουσμάτων σε δημόσια νοσοκομεία με αποτέλεσμα τη διάδοση του ιού και την υποβολή σε καραντίνα πολλών γιατρών και άλλου υγειονομικού προσωπικού. Επίσης η συμβολή του ιδιωτικού τομέα έχει ήδη υπάρξει σημαντική.

Ιδιωτικά θεραπευτήρια τίθενται στη διάθεση του κράτους, δωρεές κρίσιμου υγειονομικού υλικού πραγματοποιούνται και επιστημονικά εργαστήρια ιδιωτικών εταιρειών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων δραστηριοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων ή εμβολίων για την καταπολέμηση του ιού. Σημαντικά εξάλλου νοσοκομειακά ιδρύματα οφείλουν την ίδρυσή τους σε ιδιωτικές δωρεές (το Ελενα – δωρεά Μαρίκας Ηλιάδη, Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής – Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, σημαντικά μεγάλη δωρεά Ιδρύματος Γιάννη Λάτση σε Θριάσιο Νοσοκομείο, Νοσοκομείο Μεταξά – από δωρεά βιομήχανου Μεταξά, Αρεταίειο – δωρεά Θόδωρου και Ελένης Αρεταίου, Τζάνειο – δωρεά Τζανή κ.ά.).

Η κρίση μάς έμαθε επίσης τα τεράστια αγαθά της τεχνολογίας. Μετά το πέρας της πανδημίας η ζωή και οι συνήθειές μας θα αλλάξουν. Η επικοινωνία, η δουλειά, η διασκέδαση θα αρχίσουν να αλλάζουν μορφή. Οι εταιρείες σε ολόκληρο τον κόσμο δουλεύουν ασταμάτητα για να καλύψουν τις καινούργιες μας ανάγκες σε τεχνολογίες αιχμής.

Κι αν η ζωή μας είναι υποφερτή στις ημέρες αυτές των κατ’ οίκον περιορισμών, οφείλεται ακριβώς στα τεχνολογικά επιτεύγματα που έγιναν τις τελευταίες δεκαετίες. Από εταιρείες του ιδιωτικού τομέα βέβαια. Αναλογισθείτε πού θα βρισκόμασταν αν δεν υπήρχε ελεύθερος ιδιωτικός τομέας να ξοδεύει πειραματιζόμενος. Και στην τεχνολογία αλλά και στους τομείς της περίθαλψης και των φαρμάκων.

Δεν παύει λοιπόν ο ιδιωτικός βραχίονας της οικονομίας να είναι απόλυτα νευραλγικός για την ανάπτυξη, την πρόοδο, αλλά και για τις περιπτώσεις σοβαρών εθνικών κρίσεων – όπως η σημερινή.