Εκ θεμελίων

Δεν υπάρχει τίποτα πιο ενθαρρυντικό από τα γεγονότα. Απρόβλεπτα, ανυπότακτα, απαιτητικά. Ερχονται ορμητικά, σαν χειμερινό ποτάμι, να ανατρέψουν καταστάσεις και να διαγράψουν βεβαιότητες.

Οι άνθρωποι το έχουν ζήσει πολλές φορές στη μεγάλη διαδρομή και πολλές φορές θα το ξαναζήσουν. Είναι κατανοητό να προτιμούν την απόκρουσή του, να αρνούνται το ενδεχόμενο, να επιλέγουν τον εφησυχασμό. Είναι μια παραμυθία η άρνηση του πραγματικού.

Το κύμα του κορωνοϊού δεν γνωρίζει από φιλοσοφίες. Δεν σέβεται συνήθειες και δεν υπολογίζει κατακτήσεις. Η απειλή απλώνεται σαν σύννεφο δυνατής αμμοθύελλας. Φέρνει θάνατο.

Το κύμα σείει εκ θεμελίων τις βεβαιότητες. Τις βεβαιότητες που καταπίνουν τη ζωή και το σφρίγος της αγωνίας της. Είναι δυσάρεστο σήμερα να το λέμε, αλλά αληθινό. Τα γεγονότα «μεστώνουν και ωριμάζουν» τους καιρούς.

Τραβάνε την κουρτίνα. Ούτε νομοτέλεια, ούτε εσχατολογία.

Νομοτέλεια: η πεποίθηση ότι όλα τελούν υπό την αδήριτη ανάγκη ενός νόμου καθολικής ισχύος, που ορίζει τη φύση και την εξέλιξη των πραγμάτων. Το νομοτελειακό κριτήριο οδηγεί σε μια εσχατολογική κατανόηση του κόσμου.

Εσχατολογία: πεποιθήσεις, δόγματα και προσδοκίες, συνδεόμενα με τα αναμενόμενα γεγονότα, που θα σφραγίσουν την τελευταία φάση της ανθρωπότητας και θα εγκαινιάσουν μια νέα εποχή.

Το κύμα της απειλής των ημερών ανατινάζει στον αέρα, σε όλον τον ευρωπαϊκό χώρο, αυτή την αιχμαλωτιστική κληρονομιά της εγγυημένης και αδιατάρακτης εξέλιξης. Οσοι λάτρεψαν τους μύθους μένουν εκστασιασμένοι και άφωνοι. Και εκείνοι που υποσχέθηκαν παραδείσους στέκονται βουβοί και άπραγοι μπροστά στο κενοφανές της καταστροφής.

Αυτή η νέα κατάσταση των κομματιασμένων βεβαιοτήτων μάς καλεί σε νέα θεώρηση. Η αιφνίδια αλλαγή στη ζωή των ανθρώπων μιλάει για το πώς ένας κόσμος καλείται να ξαναδεί εκ θεμελίων τον εαυτό του.

Δεν μιλάμε για την Κίνα που αυταρχικά και βίαια θα διαγράψει την εμπειρία. Μιλάμε για τη Δύση, που καλείται να ανασυνταχθεί έναντι του εαυτού της και έναντι του υπόλοιπου κόσμου. Μια νέα ιεράρχηση είναι αναγκαία. Και αναπόφευκτη πλέον. Αυτά που η Δύση πέτυχε στη διαδρομή της μπορεί και να τα διασώσει και διαλεκτικά να τα εμπλουτίσει, μέσα από τον νέο πόλεμο με τον αόρατο εχθρό.

Η κυβέρνηση άριστα – πιστεύω – αντιμετωπίζει την απειλή. Η ευθύνη όλων θα σφραγίσει την αποτελεσματικότητα των μέτρων. Αύριο, μαζί με το χειροκρότημα, οφείλουμε να δυναμώσουμε τη φωνή των γεγονότων. Θα ήταν ευκταίο η ίδια η κυβέρνηση, σαν περάσουμε τον κάβο και μπούμε στο λιμάνι, να ανοίξει τον διάλογο. Ολα από την αρχή. Η εκ θεμελίων συζήτηση θα ξεκινήσει. Δεν θα περιμένουμε να «ευδοκήσουν οι ουρανοί».

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.