Στο πρώτο χτύπημα

Στην Αθήνα των κλασικών χρόνων οι δρόμοι ήταν πολύ στενοί. Για να βγει κάποιος από το σπίτι του χτυπούσε, από μέσα, την πόρτα. Αν του απαντούσαν, σήμαινε ότι κάποιος περνούσε απ’ έξω και, ανοίγοντας την πόρτα, μπορεί να τον χτυπούσε. Γι’ αυτό και έβγαινε μόνο αν δεν υπήρχε απόκριση. Το είχα πρωτακούσει στα Χρώματα της Ιριδος του Νίκου Παναγιωτόπουλου και νόμιζα ότι ήταν αστείο της ταινίας. Πολλά χρόνια μετά, φίλη αρχαιολόγος μού επιβεβαίωσε ότι, όντως, έτσι γινόταν.

Το θυμήθηκα το τελευταίο 24ωρο, από τότε δηλαδή που θα πρέπει, κατά κάποιον τρόπο, να ειδοποιούμε ότι πρόκειται να βγούμε από το σπίτι. Και πάλι μου φαίνεται αστείο αλλά σε ένα τόσο τραγικό φόντο, μόνο στα ελαφρά δεν μπορώ να το πάρω. Αντίθετα μόνο πανάλαφρα, σε επιθεωρησιακό επίπεδο δηλαδή, μπορώ να πάρω αυτούς που επισείουν επαπειλούμενες χούντες και στέρηση ατομικών ελευθεριών.

Ξεπερνώντας πλέον τα όρια της πολιτικής γραφικότητας, αυτοπεριθωριοποιούνται και θέτουν αυτοβούλως τους εαυτούς τους εκτός του οχήματος που θα μας πάει, πιο γρήγορα μετά από αυτό που ζούμε, στη νέα εποχή. Οι φωνές των εσαεί «αγανακτισμένων», με ακροαριστερές, ακροδεξιές ή απλώς υστερικές κορόνες ακούγονται πλέον μόνο ως ενοχλητικός θόρυβος.

Αντιπολιτευτικά αδιέξοδα

Πώς το λένε εκείνο με τα λεμόνια που, αν έχεις πολλά, κάνεις λεμονάδα; Ε, ισχύει και το αντίθετο. Αν δεν έχεις, δεν κάνεις τίποτα. Ισως θα έπρεπε να το έχει αυτό υπόψη της η αντιπολίτευση. Και δεν εννοώ τους γραμμιτζήδες οπαδούς που ακολουθούν κελεύσματα τύπου «Βυθίστε τον Τσιόδρα». Ούτε απελπισμένους πρώην κρατικούς αξιωματούχους που αφήνουν στον λόγο τους να αιωρούνται απειλές τύπου «Θα τα πούμε μετά». Αναφέρομαι στα λόγια του πρώην πρωθυπουργού ότι ο κορωνοϊός σκότωσε και τον νεοφιλελευθερισμό «μαζί δυστυχώς με χιλιάδες συνανθρώπους μας που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί αν αυτά τα μοντέλα […] δεν είχαν επιβληθεί σχεδόν σε όλον τον Δυτικό κόσμο».

Κάποιος σύμβουλος, ένας λογογράφος να του επισημάνει ότι αυτή η φράση – ακόμη και αν είναι σωστή, που δεν είναι, διότι το what if δεν λειτουργεί στην πολιτική – κάτω από τις παρούσες ψυχολογικές συνθήκες μοιάζει να τα βάζει με το θύμα. …Η εχθροπάθεια κάνει τον άνθρωπο να ζητά τον «δικό» του εχθρό ακόμη και αν ο πραγματικός είναι απέναντί του.

Εικόνες από έναν νέο κόσμο

Φωτογραφίες, στιγμιότυπα, σκηνές από μία νέα πραγματικότητα. Εγκαθίστανται με την αυθάδεια του μοιραίου στην καθημερινότητά μας για να αλλάξουν πολλά από αυτά που, έως τώρα, ξέραμε. Από τα σκασμένα – λόγω αντισηψίας και γαντιών – χέρια έως τη γελοιότητα μιας πικετοφορίας για ανοιχτά σύνορα με τους διαδηλωτές σε απόσταση ασφαλείας.

Δύο εικόνες είναι, κατά την προσωπική μου γνώμη, οι πιο σοκαριστικές. Αυτές οι «έρημες» κηδείες με τους συγγενείς να μην μπορούν να αγκαλιάσουν ο ένας τον άλλον. Και μια φωτογραφία από τα σόσιαλ μίντια. Η γιαγιά στο μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου και από κάτω, στον δρόμο, το εγγονάκι της που το έχει πάει ο πατέρας του για να τη χαιρετήσει από μακριά.