Ανάλυση: Τι αλλάζει στις εργασιακές σχέσεις – Ολες οι ανατροπές για τους εργαζόμενους σε 14 απαντήσεις

Με τη πρόσφατη Κ.Υ.Α. 12998/232 εξειδικεύτηκε το πλαίσιο του μέτρου αναστολής εργασιακών σχέσεων.
Το in.gr παρουσιάζει αναλυτικά  τα νέα μέτρα αναστολής εργασιακής σχέσης και της ιδιότυπης εκ περιτροπής απασχόλησης. Την  έκτακτη οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων και η διαδικασία κτήσης της.
Με τη νέα  δέσμη προβλέθηκε η δυνατότητα παράλληλης εφαρμογής του μέτρου αναστολής εργασιακής σχέσης  και του μέτρου της ιδιότυπης εκ περιτροπής απασχόλησης (απασχόληση ασφαλούς λειτουργίας ), καθώς και δυνατότητα καταβολής για  πρόσθετη αμοιβής από τον εργοδότη για τους εργαζόμενους που απασχολούνται με  τηλεργασία ενώ η σύμβαση εργασίας τους έχει ανασταλεί.
Στις παρακατώ 14 ερωτήσεις και απαντήσεις, αναλύονται από τον εργατολόγο Γιάννη Κάπο, μελος του ΔΣ Αθηνών, όλα τα νέα μέτρα και λύνονται απορίες που αφορούν, το ποιοι δικαιούνται τη μείωση ενοικίου, την αποζημίωση των 800 ευρώ καθώς και το πως θα καταβληθεί το Δώρο Πάσχα για το τρέχον έτος.

Με την πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 20-3-2020, σε συνέχεια των σχετικών κυβερνητικών εξαγγελιών, αλλάζει άρδην το τοπίο στις εργασιακές σχέσεις των ιδιωτικών επιχειρήσεων την εποχή του κοροναϊού. Απαγόρευση απολύσεων, επιδοτούμενη αναστολή συμβάσεων εργασίας, ενδο-ομιλικη μεταφορά προσωπικού και εκ περιτροπής απασχόληση με διαδικασίες «fast track»  είναι τα πρώτα μέτρα που προέκρινε η κυβέρνηση ως απαραίτητα, για την προστασία και διατήρηση των εργασιακών σχέσεων.

Α. ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΗΚΕ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΑΡΧΗΣ

1. Στην εταιρεία που εργάζομαι απαγορεύτηκε η λειτουργία της με εντολή δημόσιας αρχής . Δικαιούμαι την αποζημίωση των 800 ευρώ;

Απ: Ναι, εφόσον απασχολείστε με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, που έχει δηλωθεί στην πλατφόρμα ΕΡΓΑΝΗ. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι και η υποβολή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης από εσάς μέσω της πλατφόρμας https://supportemployees.yeka.gr. Ταυτόχρονα και η εταιρεία σας πρέπει να προβεί σε σχετική διαδικασία υποβολής υπεύθυνης δήλωσης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ.

2. Ως εργαζόμενος στην ίδια εταιρεία,   δικαιούμαι μείωση ενοικίου; Τι θα γίνει με τις ασφαλιστικές εισφορές για το χρονικό διάστημα της αναστολής;

Απ: Δικαιούστε μείωση μισθώματος ύψους 40% για το χρονικό διάστημα της αναστολής. Όσον αφορά στις ασφαλιστικές εισφορές, παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη σαρανταπέντε (45) ημερολογιακών ημερών, η οποία υπολογίζεται επί του ονομαστικού μισθού και όχι επί της αποζημίωσης των 800 ευρώ. Η σχετική δαπάνη καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

3.  Ο εργοδότης μου, μου ζητάει να εργάζομαι εξ αποστάσεως. Έχει το δικαίωμα αυτό; Μπορεί να με απολύσει;

Απ: Σε όλες τις επιχειρήσεις, στις οποίες απαγορεύτηκε η λειτουργία με απόφαση δημόσιας αρχής και για όσο χρονικό διάστημα ισχύει η συγκεκριμένη απαγόρευση, οι εργασιακές σχέσεις τίθενται σε αναστολή. Κατά τη διάρκεια της αναστολής, ο εργαζόμενος δεν οφείλει να παρέχει την εργασία του και ο εργοδότης απαλλάσσεται της υποχρέωσης να καταβάλλει μισθό. Ο Εργοδότης έχει δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας, πλην όμως αυτή η καταγγελία είναι άκυρη. Αυτό σημαίνει, ότι η καταγγελία θα παραμείνει ισχυρή, εκτός και εάν εντός τριών (3) μηνών από την καταγγελία της σύμβασης, ο εργαζόμενος ασκήσει αγωγή κατά του εργοδότη, με την οποία να ζητάει την αναγνώριση της ακυρότητας της καταγγελίας.

4.  Είχα σύμβαση ορισμένου χρόνου με επιχείρηση, της οποίας ανεστάλη η λειτουργία. Η σύμβαση μου έληξε στις 27 Μαρτίου, αλλά εγώ σταμάτησα να εργάζομαι λόγω της απαγόρευσης λειτουργίας στις 18 Μαρτίου. Τι ισχύει για την περίπτωσή μου;

Απ: Δεδομένου του ότι η σύμβαση σας δεν είχε λήξει, όταν απαγορεύτηκε η λειτουργία της επιχείρησης, έχετε τα ίδια δικαιώματα με κάποιον που απασχολείται με σύμβαση αορίστου χρόνου (αποζημίωση 800 ευρώ, ασφαλιστική κάλυψη κλπ). Επιπρόσθετα, η σύμβαση σας τυγχάνει σε αναστολή, και μετά το πέρας της αναστολής η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται. Στο πιο πάνω παράδειγμα, μετά τη άρση της αναστολής θα εργαστείτε για τόσες εργάσιμες ημέρες, όσες δεν εργαστήκατε από τις 18/3 έως τις 27/3.

5. Όταν απαγορεύτηκε η λειτουργία της επιχείρησης που εργάζομαι, με απόφαση δημόσιας αρχής, συμφωνήσαμε με τον εργοδότη μου να βγω σε άδεια άνευ αποδοχών. Δικαιούμαι την αποζημίωση των 800 ευρώ ή όχι;

Απ: Ναι τη δικαιούστε. Όλες οι άδειες άνευ αποδοχών που είχαν συμφωνηθεί μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, σε επιχειρήσεις, των οποίων απαγορεύτηκε η λειτουργία, αίρονται αυτοδίκαια και απολαμβάνετε τις ίδιες παροχές με όλους τους εργαζόμενους, οι οποίοι δεν συμφώνησαν στη λήψη άδειας άνευ αποδοχών.

6. Εργαζόμουν έως την 14/3/2020 σε εταιρεία της οποίας απαγορεύτηκε η λειτουργία στις 18/3/2020. Δικαιούμαι την αποζημίωση ειδικού σκοπού;

Απ: Ναι και ανεξαρτήτως εάν παραιτηθήκατε οικειοθελώς ή σας απέλυσε η εταιρεία. Αυτό ισχύει για όλους τους υπαλλήλους με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, των οποίων η σύμβαση εργασίας τους, με εταιρεία της οποία απαγορεύτηκε η λειτουργία,  έχει λυθεί από 1/3/2020 έως και 20/3/2020.

7. Δικαιούμαι Δώρο Πάσχα για το τρέχον έτος; Πως και πότε θα το εισπράξω;

Απ: Οι επιχειρήσεις, των οποίων η λειτουργία έχει ανασταλεί, δικαιούνται να καταβάλλουν το Δώρο Πάσχα, για το τρέχον έτος, έως την 30η Ιουνίου 2020.  Δεδομένου του ότι λόγω της υποχρεωτική αναστολής λειτουργία δεν καλύπτεται όλη η χρονική περίοδος από την 1 η Ιανουάριου έως τις 30 Απριλίου του τρέχοντος έτους, για την πληρωμή πλήρους Δώρου, το Δώρο Πάσχα καταβάλλεται από την επιχείρηση μειωμένο, λαμβάνοντας υπόψη για τον υπολογισμό του, τον χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης έως την αναστολή της λειτουργίας. Το ποσό του Δώρου Πάσχα, που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα αναστολής λειτουργίας της επιχείρησης και δεν επιβαρύνει τον εργοδότη, θα  καταβληθεί με επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Β. ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ , ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΔΕΝ ΑΝΕΣΤΑΛΗ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΑΡΧΗΣ, ΑΛΛΑ ΠΛΗΤΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΜΕΤΡΑ, ΒΑΣΕΙ ΚΩΔΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ (Κ.Α.Δ.).

1. Ο εργοδότης μου με ενημέρωσε ότι εντάσσεται σε Κ.Α.Δ. επιχείρησης που θεωρείται «πληττόμενη» και ανέστειλε τη σύμβαση εργασίας μου. Δικαιούμαι αποζημίωση 800 ευρώ, επίδομα ενοικίου και επιδότηση των ασφαλιστικών μου εισφορών;

Απ: Εφόσον απασχολείστε με σύμβαση εξαρτημένης εργασία και εσείς, όπως ο εργοδότης σας, έχετε προβεί στις απαιτούμενες δηλώσεις στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ (για εργοδότες) και στη πλατφόρμα https://supportemployees.yeka.gr (για εργαζόμενους), τότε δικαιούστε της αποζημίωσης των 800 ευρώ, η οποία καλύπτει χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών. Την αποζημίωση δεν δικαιούστε, εάν απασχολείστε κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής σε άλλον εργοδότη. Οι ασφαλιστικές εισφορές για το χρονικό διάστημα των 45 ημερών καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό και υπολογίζονται επί του ονομαστικού μισθού και όχι επί της αποζημίωσης των 800 ευρώ. Στη σχετική Κ.Υ.Α. δεν υπάρχει πρόβλεψη μείωσης ενοικίου για τους εργαζόμενους σε αυτή την κατηγορία επιχειρήσεων.

2. Ο εργοδότης μου, μου ζητάει να εργάζομαι εξ αποστάσεως. Έχει το δικαίωμα αυτό; Μπορεί να με απολύσει;

Απ: Ο εργοδότης σας μπορεί κατά τη διάρκεια της αναστολής της εργασιακής σας σχέσης να σας απασχολεί εξ αποστάσεως (τηλεργασία), μόνον για πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συναίνεση σας, η καταβολή μισθού, ο οποίος υπολογίζεται αναλογικά βάσει των μικτών αποδοχών σας, καθώς και η υποβολή σχετικής δήλωσης στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ από τον εργοδότη. Η αποζημίωση των 800 ευρώ θα καταβληθεί κανονικά από το Ελληνικό Δημόσιο προς εσάς, πλην όμως το σύνολο των μηνιαίων αποδοχών σας (αποζημίωση 800 ευρώ συν αμοιβή για πρόσθετη εργασία) δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το σύνολο του μηνιαίου μισθού σας, όπως αυτός καταβαλλόταν πριν την αναστολή της εργασιακής σχέσης. Ο εργοδότης πρέπει να υποβάλλει ΑΠΔ για τον μισθό της εξ αποστάσεως εργασίας.

Ο Εργοδότης έχει δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής εργασιακής σχέσης, πλην όμως αυτή η καταγγελία είναι άκυρη. Αυτό σημαίνει, ότι η καταγγελία θα παραμείνει ισχυρή, εκτός και εάν εντός τριών (3) μηνών από την καταγγελία της σύμβασης, ασκήσετε αγωγή κατά του εργοδότη, με το την οποία θα ζητάτε την αναγνώριση της ακυρότητας της καταγγελίας.

3. Η εταιρεία που εργάζομαι μου ανακοίνωσε ότι εγώ και άλλοι υπάλληλοι θα εργαζόμαστε δύο εβδομάδες ανά μήνα, ενώ σε άλλους υπαλλήλους δήλωσε ότι αναστέλλει τις εργασιακές τους σχέσεις συνολικά. Μπορεί να το κάνει αυτό;

Απ: Ναι. Είναι δυνατή η συνδυαστική εφαρμογή του μέτρου της ιδιότυπης εκ περιτροπής απασχόλησης  και του μέτρου της αναστολής των εργασιακών σχέσεων, εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις του νόμου (για την νομότυπη εφαρμογή της ιδιότυπης εκ περιτροπής απασχόλησης, πρέπει το μέτρο αυτό να εφαρμοστεί τουλάχιστον στο 50% των υπαλλήλων της επιχείρησης και δεν είναι δυνατή η απασχόληση για λιγότερο από δύο εβδομάδες ανά μήνα).

4. Ο εργοδότης μου, ενώ θα μπορούσε να θέσει σε αναστολή την εργασιακή μου σχέση από 25/3/2020, βάσει του Κ.Α.Δ. δραστηριότητάς του, ανακοίνωσε σε εμένα και άλλους 9 από τους 20 συνολικά εργαζόμενους του ότι αναστέλλονται οι εργασιακές μας σχέσεις από 1/4/2020 και για 45 ημέρες; Είναι νόμιμο αυτό;

Απ: Είναι στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη, αφενός να μην αναστείλει το σύνολο των εργασιακών σχέσεων των απασχολούμενων σε αυτόν, αλλά και να επιλέξει την ημερομηνία έναρξης της αναστολής, αρκεί η πρώτη μέρα έναρξης να βρίσκεται μεταξύ της 21/3/2020 και της 20/4/2020.

5. Η επιχείρηση που εργάζομαι με ενημέρωσε ότι ανέστειλε την εργασιακή μου σχέση από 1/4/2020 έως 10/4/2020 και από 20/4/2020 έως 30/4/2020. Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα δηλώθηκε σε εμένα ότι θα εργάζομαι κανονικά. Είναι αυτό εφικτό;

Απ: Όχι. Η αναστολή εργασιακής σχέσης πρέπει να εφαρμόζεται για συνεχόμενο χρονικό διάστημα σαράντα (45) ημερολογιακών ημερών.

6. Είμαι εργαζόμενος με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, η οποία λήγει την 5 Απριλίου 2020. Είναι δυνατό να τεθεί σε αναστολή η εργασιακή μου σχέση;

Απ: Ναι. Ο εργοδότης σας μπορεί  να θέσει σε αναστολή την εργασιακή σας σχέση. Στην περίπτωση αυτή μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται μετά την ολοκλήρωση του χρόνου της αναστολής της.

7. Εργάζομαι  σε επιχείρηση που εντάσσεται στις «πληττόμενες» επιχειρήσεις, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει προβεί σε αναστολή της εργασιακής μου σχέσης; Δικαιούμαι Δώρο Πάσχα; Εάν ναι πότε θα το εισπράξω; Σε περίπτωση που ο εργοδότης αναστείλει τη σύμβαση εργασίας μου θα δικαιούμαι Δώρο Πάσχα;

Απ: Στην πρώτη περίπτωση ο εργοδότης έχει υποχρέωση να καταβάλλει σε εσάς πλήρες Δώρο Πάσχα έως την 30η Ιουνίου 2020. Εάν ο εργοδότης σας επιλέξει να εφαρμόσει το μέτρο της αναστολής της εργασιακής σχέσης και δεδομένου του ότι  λόγω της αναστολής της εργασιακής σχέσης δεν καλύπτεται όλη η χρονική περίοδος από την 1 η Ιανουάριου έως τις 30 Απριλίου του τρέχοντος έτους για την πληρωμή πλήρους Δώρου, το Δώρο Πάσχα θα καταβληθεί από την επιχείρηση μειωμένο, λαμβάνοντας υπόψη για τον υπολογισμό του, τον χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης έως την αναστολή της λειτουργίας. Το ποσό του Δώρου Πάσχα, που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα αναστολής της εργασιακής σχέσης που δεν επιβαρύνει τον εργοδότη, θα  καταβληθεί με επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Ιωάννης Χ. Κάπος
Δικηγόρος-Εργατολόγος
Μέλος Δ.Σ. Δ.Σ.Α