Κοροναϊός : Σχέδιο Μάρσαλ προτείνει η Κομισιόν – Μαίνεται ο διχασμός της ΕΕ για το ευρωομόλογο

Την ώρα που φουντώνει η κόντρα εντός της ΕΕ για την έκδοση ευρωομολόγου η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προαναγγέλλει ένα ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ για την τόνωση των επενδύσεων.

Σχέδιο Μάρσαλ ο επόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάινεν χαρακτήρισε ως το ισχυρότερο εργαλείο αυτή τη στιγμή της ΕΕ το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (MFF) τονίζοντας χαρακτηριστικά:

«Θέλουμε να διαμορφώσουμε το MFF κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελέσει σημαντικό τμήμα του σχεδίου ανάκαμψης. Πολλοί μιλούν αυτή την στιγμή για κάτι που το ονομάζουν Σχέδιο Μάρσαλ. Θεωρώ ότι ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός πρέπει να είναι το Σχέδιο Μάρσαλ που καταρτίζουμε ως ΕΕ για τους ευρωπαϊκούς λαούς».

Με αυτό το σκεπτικό θα παρουσιαστεί η πρόταση της Κομισιόν στο επόμενο Eurogroup προκειμένου να το συζητήσουν στις 7 Απριλίου μέσω τηλεδιάσκεψης οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης.

Ευρωπαϊκή εγγύηση για δάνεια 100 δις ευρώ

Η Κομισιόν προτείνει τη δημιουργία ενός εργαλείου που θα αποτελεί εγγύηση για δάνεια έως 100 δισεκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο των εθνικών σχεδίων για την υποστήριξη της απασχόλησης.

Από ότι φαίνεται στη σκέψη πολλών ευρωπαϊκών κύκλων έχει ωριμάσει η άποψη ότι το κύριο πρόβλημα αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη με την παράλυση της οικονομίας από την πανδημία είναι η συγκράτηση της ανεργίας.

Το προτεινόμενο από την Κομισιόν εργαλείο όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση «θα επιτρέπει στις χώρες μέλη της ΕΕ να λαμβάνουν δάνεια από την ΕΕ με «ευνοϊκούς όρους» για να καλύψουν το κόστος που συνδέεται απευθείας με την δημιουργία ή την παράταση των εθνικών προγραμμάτων μερικής απασχόλησης».

Ενώνουμε τις δυνάμεις με τις δυνάμεις των χωρών μελών για να διασώσουμε ζωές και να προστατεύσουμε τα μέσα διαβίωσης. Αυτό είναι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν.

Για τη χρηματοδότηση των δανείων των κρατών μελών, η Κομισιόν θα δανεισθεί στις αγορές, γεγονός που θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να επωφεληθούν από «χαμηλά κόστη δανεισμού», τονίζεται από τις Βρυξέλλες.

Τα δάνεια αυτά, που προορίζονται για τις χώρες που αντιμετωπίζουν «τις πλέον επείγουσες καταστάσεις, θα πλαισιωθούν από «ένα σύστημα εθελούσιων εγγυήσεων των κρατών μελών».

Η συγγνώμη της ΕΕ στην Ιταλία

Μάλιστα η πρόεδρος της Κομισιόν -η οποία σημειωτέον είναι Γερμανίδα- ουσιαστικά έκανε αυτοκριτική με άρθρο της στην εφημερίδα La Repubblica για τη στάση της ΕΕ απέναντι στην Ιταλία.

Το άρθρο έχει τον εύγλωττο τίτλο «Συγνώμη, τώρα η Ε.Ε. είναι μαζί σας».

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τονίζει: «Σήμερα η Ευρώπη κινητοποιείται στο πλευρό της Ιταλίας. Δυστυχώς αυτό δεν συνέβη από την αρχή. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τις πρώτες ημέρες της κρίσης, μπροστά στην ανάγκη μιας κοινής ευρωπαϊκής απάντησης, ήταν πολλοί εκείνοι που ασχολήθηκαν μόνο με τα προβλήματα του οίκου τους. Δεν κατάλαβαν ότι μπορούμε να νικήσουμε την πανδημία αυτή μόνο μαζί, ως Ένωση. Ήταν μια επιζήμια συμπεριφορά, η οποία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Αυτές τις ημέρες η τήρηση της απόστασης μεταξύ των ανθρώπων είναι βασικής σημασίας για την ασφάλειά μας. Αντιθέτως, η απόσταση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών θέτει όλους σε κίνδυνο».

Η πρόεδρος της Κομισιόν προσθέτει επίσης ότι «στο μεταξύ, η Ευρώπη άλλαζε βηματισμό. Κάναμε ο,τι ήταν δυνατόν ώστε οι ευρωπαϊκές χώρες να μπορούν να σκέπτονται ως ομάδα και να προσφέρουν μια συντονισμένη απάντηση σε ένα κοινό πρόβλημα».

Για να αντιμετωπιστεί η μείωση μισθών

Αναφερόμενη στα νέα μέτρα των Βρυξελλών η φον ντερ Λάιεν μιλά για την ειδική ευρωπαϊκή στήριξη προς εργαζόμενους σημειώνοντας «η Ένωση θα διαθέσει μέχρι 100 δισεκατομμύρια ευρώ υπέρ των χωρών που επλήγησαν πιο σκληρά από τον ιό, αρχίζοντας από την Ιταλία, για να αντιμετωπιστεί η μείωση των μισθών όσων εργάζονται με μειωμένο ωράριο. Αυτό θα καταστεί δυνατό χάρη σε εγγυημένα δάνεια από μέρους όλων των χωρών μελών, επιδεικνύοντας έτσι πραγματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Όλες οι χώρες θα συνεισφέρουν και η πρωτοβουλία αυτή θα ονομαστεί Sure», γράφει η πρόεδρος της Επιτροπής.

Τέλος, υπενθυμίζει ότι «χθες προτάθηκε κάθε ευρώ που έχει περισσέψει από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων βοηθά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να εξασφαλίσουν τις χρηματοδοτήσεις τις οποίες χρειάζονται»

«Η κρίση αυτή αποτελεί μια πρόκληση για την Ευρώπη και δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αποτύχει. Τις αποφάσεις που λαμβάνουμε σήμερα, θα τις θυμούνται όλοι για πολλά χρόνια. Θα προσδιορίσουν την μορφή της Ευρώπης του αύριο», καταλήγει η κα Λάιεν.

Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία vs Γερμανία, Ολλανδία

Ουσιαστικά αυτή η παρέμβαση της προέδρου της Κομισιόν για ένα ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ έρχεται την ώρα που έχει οξυνθεί επικίνδυνα η κόντρα μεταξύ των χωρών της ΕΕ για το ζήτημα της έκδοσης ειδικού ευρωομολόγου με αφορμή την πανδημία του κοροναϊού.

Εννέα χώρες, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Βέλγιο, Ιρλανδία, Σλοβενία και Λουξεμβούργο έχουν αναλάβει τη σχετική πρωτοβουλία.

Μάλιστα Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία έχουν σηκώσει πολύ ψηλά τους τόνους απέναντι στην επίμονη άρνηση που προβάλλουν κυρίως η Γερμανία και η Ολλανδία.

Τι ήταν το σχέδιο Μάρσαλ

Το Σχέδιο Μάρσαλ ήταν ένα πρόγραμμα τετραετούς χρηματοδότησης χωρών της Δυτικής Ευρώπης από τις ΗΠΑ. Η υλοποίησή του ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1948 και πήρε το όνομά του από τον τότε αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ.

Το πρόγραμμα αυτό της χρηματοδότησης των κατεστραμμένων από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο χωρών της Ευρώπης είχε εκτός από οικονομικό και πολιτικό χαρακτήρα.

Το σχέδιο Μάρσαλ εκτός από οικονομικό εργαλείο υπήρξε και γεωπολιτικό εργαλείο στα χέρια των ΗΠΑ καθώς εντάχθηκε από την Ουάσινγκτον στο πλαίσιο του ψυχρού πολέμου (δόγμα Τρούμαν) και στόχευε στην αντιμετώπιση της σοβιετικής επιρροής, καθώς ήδη από τα τέλη του Β’ παγκοσμίου πολέμου οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης –με εξαίρεση την Ελλάδα- πέρασαν σε καθεστώς Λαϊκής Δημοκρατίας.

Στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ οι ΗΠΑ (τότε διέθεταν το 50% περίπου του παγκόσμιου ΑΕΠ) χρηματοδότησαν την «ανόρθωση» της Δυτικής Ευρώπης με 13 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το πρόγραμμα της αμερικανικής οικονομικής βοήθειας δόθηκε με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα της κάθε ευρωπαϊκής χώρας που το έλαβε. Στόχος του ήταν η χρηματοδότηση επενδύσεων σε υποδομές κλπ. Ενώ προϋπόθεση για μια χώρα να το λάβει ήταν να αποδεχτεί τους όρους που ήθελαν οι ΗΠΑ.

Από τις πρώτες χώρες που έλαβαν τη χρηματική ενίσχυση του σχεδίου Μάρσαλ ήταν η Ελλάδα και η Τουρκία για καθαρά πολιτικούς λόγους καθώς στην Ελλάδα μαίνονταν ο εμφύλιος πόλεμος.

Από τους υποστηρικτές του σχεδίου Μάρσαλ (1947-1951) υποστηρίζεται ότι το σχέδιο στέφθηκε με επιτυχία βοηθώντας στην ανόρθωση της Δυτικής Ευρώπης, ενώ οι επικριτές του μιλούν για αμερικανικό οικονομικό ιμπεριαλισμό που την υποδούλωσε στις ΗΠΑ.