Αυξάνονται οι ανησυχίες για την ασφάλεια χιλιάδων προσφύγων που διαμένουν στα υπερπλήρη κέντρα φιλοξενίας, ιδιαίτερα αφότου έγινε γνωστό πως διαπιστώθηκαν 20 κρούσματα κοροναϊού στο καμπ Ριτσώνας, το οποίο τέθηκε σε καραντίνα για 14 ημέρες.

Η κυβέρνηση παραμένει άπραγη επιμένοντας να μην ανταποκρίνεται στις εκκλήσεις διεθνών οργανώσεων που κάνουν λόγο για άμεση ανάγκη αποσυμφόρησης των καμπ, προειδοποιώντας δε για τη Μόρια ότι αποτελεί υγειονομική βόμβα με χιλιάδες ζωές προσφύγων και κατοίκων της περιοχής να κινδυνεύουν.

Αντ’ αυτού κυβέρνηση και τοπική αυτοδιοίκηση των νησιών του Αιγαίου επιρρίπτουν ευθύνες ο ένας στον άλλον, με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου να μην χάνει ευκαιρία να φέρει στη συζήτηση με την παραμικρή αφορμή, την ανάγκη για δημιουργία κλειστών κέντρων.

Αν και η κυβέρνηση φαίνεται να αναγνωρίζει τον κίνδυνο στους οποίους εκθέτει χιλιάδες ανθρώπους επιβραδύνοντας τη διαδικασία αποσυμφόρησης, συνεχίζει να μην λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα.

Μιλώντας μάλιστα στο Mega, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, παραδέχτηκε πως είναι απίθανο να μη νοσήσουν  πρόσφυγες.

Όπως ανέφερε, ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που φιλοξενούνται στην Ελλάδα είναι μεγάλος, εξού και θα ήταν πολύ δύσκολο να μην νοσήσουν κάποιοι από αυτούς.

Ανησυχία ΔΟΜ για τα κρούσματα στη Ριτσώνα

Την ανησυχία του για τα αυξημένα θετικά κρούσματα κοροναϊού στη δομή φιλοξενίας της Ριτσώνας, εκφράζει με ανακοίνωσή του ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.

«Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει το γεγονός, ότι αυτός ο ταχέως μεταδιδόμενος ιός δεν κάνει διακρίσεις και μπορεί να προσβάλλει, τόσο τις μεταναστευτικές, όσο και τις τοπικές κοινότητες, δηλώνει ο Τζιανλούκα Ρόκο, επικεφαλής του ΔΟΜ Ελλάδας. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι «είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, στην πρόληψη, στους ελέγχους και στη θεραπεία για όλους, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών και των προσφύγων που βρίσκονται στην ενδοχώρα και τα νησιά».

Το προσωπικό του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, του επίσημου οργανισμού διαχείρισης της δομής, συνεχίζει να εργάζεται στο χώρο υπό αυστηρό πρωτόκολλο ασφαλείας, διευκρινίζεται στην ανακοίνωση. Επίσης, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ΔΟΜ διανέμει τρόφιμα και προϊόντα προσωπικής υγιεινής σε όλους τους επωφελούμενους, ως άμεση απάντηση στην καραντίνα, εξαιτίας της οποίας οι διαμένοντες δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην αγορά και σε είδη πρώτης ανάγκης. Ταυτόχρονα, οι ελληνικές αρχές δημιουργούν χώρους καραντίνας εντός της δομής, ως πρόσθετο μέτρο για τη στήριξη της διαχείρισης των υπηρεσιών δημόσιας υγείας, στη διάρκεια αυτής της κατάστασης.

Ο ΔΟΜ, με πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι παρών και στις 30 ανοικτές δομές φιλοξενίας στην ηπειρωτική χώρα. Καθαριστικά και σαπούνια διανεμήθηκαν σε όλους τους διαμένοντες σε αυτές. Όλα τα γραφεία των εργαζομένων, όπως και οι κοινόχρηστοι χώροι, απολυμαίνονται. Επίσης ο διεθνής οργανισμός ευαισθητοποιεί και ενημερώνει τις κοινότητες προσφύγων και μεταναστών σχετικά με τον ιό, μεταφράζοντας πληροφοριακό υλικό και δίνοντας οδηγίες σχετικά με τον τρόπο που μπορούν να προστατευθούν, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης.

Τα κρούσματα κοροναϊού στην ηπειρωτική χώρα, επισημαίνεται στην ανακοίνωση, «προκαλούν ανησυχία και για τους μετανάστες στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης των πέντε νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, όπου ο υπερπληθυσμός καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη λήψη των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης, όπως το να κρατούνται αποστάσεις μεταξύ των ανθρώπων και να μπαίνουν σε εφαρμογή οι απαιτούμενοι κανόνες υγιεινής, ούτως ώστε να μπορεί να γίνει καλύτερη διαχείριση κατά την εξάπλωση του ιού».

Ανάγκη μεταφοράς προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα

Ο οργανισμός ζητάει να μεταφερθούν οι μετανάστες και πρόσφυγες από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα το συντομότερο δυνατόν και προσθέτει ότι «είναι έτοιμος να συμβάλει με την κατασκευή κατάλληλων καταλυμάτων για να καλύψει τις υπάρχουσες ανάγκες».

Επιπλέον, ο κ. Ρόκο κάνει έκκληση για «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ελλάδα, για την επείγουσα μετεγκατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλων μεταναστών, σε ευρωπαϊκές χώρες που επιθυμούν να μοιραστούν την ευθύνη. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, είμαστε όλοι μαζί σε αυτή την κρίση».

Στην… ελαφρότητα των Δήμων το «μπαλάκι»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να χρηματοδοτήσει προσωρινές δομές ή ξενοδοχεία για τη μεταφορά των ευπαθών αιτούντων άσυλο που βρίσκονται στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης των νησιών. Ωστόσο, πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου σημειώνουν ότι «η πλειοψηφία των δήμων εξακολουθεί να υπεκφεύγει και να εξετάζει το ζήτημα με ελαφρότητα».

Στη σημερινή τηλεδιάσκεψη της Επιτροπής για τις Πολιτικές Ελευθερίες του ευρωκοινοβουλίου η επίτροπος, Ίλβα Γιόχανσον υπογράμμισε ότι η ενοικίαση ξενοδοχειακών καταλυμάτων προκρίνεται ως λύση για την προστασία των ευάλωτων ομάδων.

Πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης σχολιάζουν ότι με την από 29 Μαρτίου επιστολή του ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου ανέφερε ρητά αυτήν την πρόθεση της Κομισιόν, ενώ υπογράμμισε και την ανάγκη να τεθούν σε απομόνωση όσοι εισέλθουν στη χώρα από την 1η Απριλίου και έπειτα.

Οι ίδιες πηγές φέρνουν στη δημοσιότητα ενδεικτικά τις απαντήσεις συγκεκριμένων δήμων στα παραπάνω αιτήματα του υπουργού.

Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνουν, ο Δήμος Δυτικής Σάμου, έπειτα από διαβούλευση του δημοτικού συμβουλίου, επισημαίνει ότι δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος στα διοικητικά του όρια.

Αντίθετα ζητά τη ναύλωση πλοίου για καραντίνα. Αντίστοιχη πρόταση κάνει ο Δήμος Ανατολικής Σάμου, ο οποίος δεν υποδεικνύει κανένα χώρο ειδικής απομόνωσης και προτείνει τη ναύλωση πλοίου που θα πλέει ανάμεσα στα πέντε νησιά και θα φιλοξενεί νεοαφιχθέντες αιτούντες άσυλο.

Ο Δήμος Δυτικής Λέσβου, με απόφαση έκτακτου δημοτικού συμβουλίου, δεν υποδεικνύει στο υπουργείο κανένα χώρο για υγειονομική απομόνωση των νέων αφίξεων. Επίσης η δημοτική αρχή είναι αντίθετη και στη χρησιμοποίηση ξενοδοχείων ή καταλυμάτων.

Ο Δήμος Μυτιλήνης αναφέρει στην επιστολή του ότι θα εξασφαλιστεί ο αναγκαίος χώρος για τη φιλοξενία των προσφύγων, χωρίς να τον υποδεικνύει.

Ο Δήμος Χίου απέστειλε συγκεκριμένη πρόταση για ενοικίαση χώρου από ιδιώτη, αλλά δεν πρότεινε κάποιο ξενοδοχείο.

Ο Δήμος Κω αναφέρει στην απάντησή του ότι έχει δημιουργηθεί προσωρινός χώρος για τους νεοαφιχθέντες από 1η Μαρτίου και μετά και τονίζει ότι δεν διαθέτει άλλο χώρο απαντώντας στο αίτημα του υπουργείου για ενοικίαση ξενοδοχείων.

Τέλος, ο δήμαρχος Λέρου σε επιστολή του καλεί το υπουργείο να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την υγειονομική προστασία του νησιού, ωστόσο δεν προτείνει κάποιο σχετικό χώρο.

Μουτζούρης: Να φύγουν τώρα από τα νησιά

Την καμπάνα του κινδύνου κρούει και μάλιστα επιτακτικά για εκκένωση των καταυλισμών των νησιών από πρόσφυγες και μετανάστες ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Κώστας Μουτζούρης, κάνοντας μάλιστα λόγο για άμεσο και τεράστιο κίνδυνο διάδοσης του κοροναϊού.

«Στις νήσους Λέσβο, Χίο και Σάμο της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου λειτουργούν από ετών Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης μεταναστών και προσφύγων (Κ.Υ.Τ.). Τα κέντρα αυτά δομήθηκαν και οργανώθηκαν με κάποιες προβλεφθείσες χωρητικότητες σε ενοίκους για μια αξιοπρεπή διαβίωση τους. Με την πάροδο του χρόνου και την ανεξέλεγκτη και παράνομη είσοδο στη χώρα μας οι ένοικοι αυξήθηκαν, με αποτέλεσμα αφενός ο αριθμός τους να είναι σήμερα πολύ μεγαλύτερος του αρχικώς προβλεφθέντος εντός των δομών και αφετέρου να έχουν δημιουργηθεί πέριξ αυθαίρετοι και άναρχοι οικισμοί (οι γνωστές «ζούγκλες»)» αναφέρει μεταξύ άλλων.

«Σήμερα διαβιεί έως και δεκαπλάσιος αριθμός μεταναστών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Κ.Υ.Τ Μόριας Λέσβου , το οποίο έχει ονομαστική χωρητικότητα περίπου 2.800 ενοίκων και σήμερα συνωστίζονται εκεί σε μερικές δεκάδες στρέμματα άνω των 22.000 άνθρωποι. Οι συνθήκες διαβιώσεως τους, γειτνίασεως,υγιεινής κ.α. είναι εξαιρετικά κακές, παρά τις ομολογουμένως πολύ φιλότιμες προσπάθειες όλων των υπηρετούντων εκεί υπαλλήλων διαφόρων υπηρεσιών και των σωμάτων ασφαλείας.

»Οι δυνατότητες απολυμάνσεως προφυλάξεως κ.α.του διαβιούντος πληθυσμού και του χώρου διαβιώσεως του στα Κ.Υ.Τ.είναι ουσιαστικά ελάχιστες έως ανύπαρκτες. Η πυκνότητα πληθυσμού , η κινητικότητα του , η έλλειψη ενημερώσεως δεν το επιτρέπουν.

»Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου κρούει την καμπάνα του κινδύνου προς την Κυβέρνηση , η οποία χειρίζεται έως τώρα αξιεπαίνως την πανδημία του κορονοϊου, για άμεσο και τεράστιο κίνδυνο διαδόσεως του ιού εντός των Κ.Υ.Τ με καταστροφικές συνέπειες αφενός για τους μετανάστες και αφετέρου για τους κατοίκους των νήσων. Ο κίνδυνος μεγιστοποιείται από το γεγονός της ανεξέλεγκτης εισόδου νέων μεταναστών, παρά τα επιτυχή μέτρα αποτροπής που έχουν ληφθεί εσχάτως, δεδομένου του περίκλειστου οικοσυστήματος των νήσων.

»Επιβάλλεται η λήψη σοβαρών μέτρων από την Κυβέρνηση, στην αρμοδιότητα της οποίας είναι το όλο θέμα, και η μεταφορά άμεσα εκτός νήσων των διαβιούντων στα Κ.Υ.Τ., όπως συνέστησαν προχθές με κοινή δήλωση τους εκατοντάδες Ευρωπαίοι ιατροί και σήμερα ο αρχιτέκτονας της προσφυγικής συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας Αυστριακός κ.Κνάους, αλλά όπως και η λογική επιτάσσει. Τυχόν «έκρηξη κορωνοϊου» στα Κ.Υ.Τ. θα είναι καταστροφική και θα υπάρχουν ευθύνες.

»Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου είναι έτοιμη να συνεργαστεί στον σχεδιασμό και υλοποίηση των άμεσων μέτρων».

Επικρίσεις από την Human Rights Watch

Οι πρακτικές ωστόσο της κυβέρνησης έχουν προκαλέσει τις επικρίσεις διεθνών οργανώσεων. Η Human Rights Watch, επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωση της οργάνωσης, ότι οι ελληνικές αρχές θέτουν αυθαίρετα υπό κράτηση σχεδόν 2.000 μετανάστες και αιτούντες άσυλο υπό απαράδεκτες συνθήκες και τους στερούν το δικαίωμα υποβολής αίτησης ασύλου σε δύο καταυλισμούς που δημιουργήθηκαν πρόσφατα στην ηπειρωτική Ελλάδα.

«Εάν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να εμποδίσει την μετάδοση του COVID-19 και της ασθένειας στον πληθυσμό των μεταναστών και αιτούντων άσυλο, χρειάζεται να αυξήσει τους ελέγχους, να παρέχει περισσότερα αντίσκηνα, να τους προσφέρει αρκετές τουαλέτες, νερό και σαπούνι και να θεσπίσει παρεμβάσεις πρόληψης», είπε η Belkis Wille, ανώτερη ερευνήτρια σε θέματα Κρίσης και Συγκρούσεων της Human Rights Watch.

Η Ελλάδα προβαίνει σε κρατήσεις μεταναστών λόγω του καθεστώτος τους ως μεταναστών και δεν τους παρέχει τα κατάλληλα μέσα υγειονομικής προστασίας όπως αυτά περιγράφονται στους Διεθνείς Υγειονομικούς Κανονισμούς ή στην τρέχουσα κατευθυντήρια οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αναφέρει η HRW.

Γυναίκες, άνδρες και παιδιά κρατούνται υπό ανθυγιεινές και ασφυκτικές συνθήκες, ανεξάρτητα από το εάν η χώρα από όπου έφθασαν κατατάσσεται στις χώρες με υψηλό κίνδυνο COVID-19 και χωρίς ένδειξη για το εάν θα αφεθούν ελεύθεροι σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι δεν έχουν μολυνθεί από τον ιό.

Οι αρχές δεν φαίνεται να έχουν προβεί σε έλεγχο του ιού στα υπό κράτηση άτομα, περιοριζόμενες απλά στη μέτρηση της θερμοκρασίας τους κατά την άφιξή τους. Ούτε πρόκειται να αφεθούν ελεύθεροι μετά την περίοδο απομόνωσης των 14 ημερών που συνιστά ο ΠΟΥ.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Όπως είπε σε αποκλειστική του συνέντευξή προς τη Deutsche Welle o αρχιτέκτονας της προσφυγικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας Γκέραλντ Κνάους: «Συνήθως είναι καλό να επικεντρώνεις στους πιο αδύναμους, όπως είναι τα ασυνόδευτα παιδιά. Στην παρούσα φάση όμως δεν έχουμε κανονικές συνθήκες. Γι΄ αυτό και θα έπρεπε να επικεντρώσουμε σε ενέργειες που μπορούν να συνδράμουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους που χρήζουν προστασίας. Στα ελληνικά νησιά υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πολλοί έχουν παιδιά. Όλοι τους θα έπρεπε να φύγουν από εκεί. Τα παιδιά με γονείς δεν είναι πιο ασφαλή από τα ασυνόδευτα ανήλικα».

Το ερώτημα, σύμφωνα με τον αυστριακό ειδικό, είναι πώς μπορείς να μεταφέρεις γρήγορα 35.000 ανθρώπους από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα εν καιρώ πανδημίας. «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια καταστροφική ανθρωπιστική κρίση στα νησιά. Μια κρίση που έχει προαναγγελθεί, αλλά μπορεί ακόμη να αποτραπεί. Για μεγάλο διάστημα οι συνθήκες εκεί ήταν τρομακτικές.

Σκεφθείτε τι θα γίνει εάν προστεθεί τώρα και ο κοροναϊός. Και αυτό σε μια ομάδα 20.000 ανθρώπων που ζουν ο ένας πάνω στον άλλο στη Λέσβο, που δεν πλένουν τα χέρια τους. Και τη στιγμή που υπάρχουν μόνον έξι κρεβάτια στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Σε αυτά τα συμφραζόμενα είναι σαφές γιατί πρέπει να δράσουμε. […] Γιατί περιμένουμε ακόμη; Δεν είναι μόνον για το καλό των προσφύγων αλλά και της Ελλάδας και της ΕΕ εν γένει».

Headlines