Το πέταγμα της μύγας

Ένας διάσημος λυρικός ποιητής των Ώριμων Αρχαϊκών Χρόνων, ο Σιμωνίδης ο Κείος, ήταν εκείνος που άπλωσε και εγκατέστησε το χορικό λυρισμό σε διάφορες πλευρές του ανθρώπινου βίου.

Ο σπουδαίος αυτός δημιουργός από την Τζια, ένας αριστοτέχνης διαφορετικών ποιητικών μορφών, κατόρθωσε να περιγράψει το ανθρώπινο με συγκινητική απλότητα, υπέροχη διεισδυτικότητα και τρυφερότητα, χρησιμοποιώντας λέξεις που άγγιζαν την καρδιά.

Σε μια εποχή (6ος/5ος αιώνας π.Χ.) όπου κυριαρχούσαν τα αριστοκρατικά ιδεώδη —πλούτος, τιμή, ανδρεία στη μάχη—, ο Σιμωνίδης ήταν εκείνος που έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην αβεβαιότητα της τύχης και στο εύθραυστο της ζωής των θνητών, ήταν εκείνος που έδωσε μια νέα μορφή στο θρήνο για το θάνατο αγαπημένων ανθρώπων, ήταν εκείνος που ανάλωσε μερίδιο της τέχνης του στο μετριασμό της λύπης και του ψυχικού πόνου, στην παρηγοριά.

Μάλιστα, με αφορμή ένα συγκλονιστικό και αναπάντεχο γεγονός, την κατάρρευση μιας οικίας σε ένα συμπόσιο και το φρικτό θάνατο των συγκεντρωμένων εορταστών, ο Σιμωνίδης αναλογίζεται σε ένα από τα θρηνητικά δημιουργήματά του την αστάθεια της ανθρώπινης μοίρας, την ταχύτητα μεταβολής της ανθρώπινης τύχης, την οποία παρομοιάζει με το γρήγορο πέταγμα μιας μύγας από μια θέση στην άλλη.

Στο ίδιο πνεύμα, εξόχως χαρακτηριστικά των αντιλήψεων και της όλης ποιητικής δημιουργίας του Σιμωνίδη του Κείου, τρία αποσπάσματα ποιημάτων του, μεταφρασμένα στη νέα ελληνική από τον Γεώργιο Σκιαδά:

• Ως άνθρωπος μην πεις ποτέ τι αύριο θα γίνει
μηδέ όταν δεις καλότυχον, για πόσο χρόνο θα ’ναι∙
διότι η μετάπτωση είναι πιο γρήγορη από της γοργόφτερης μύγας.

• Των ανθρώπων είναι λίγη η δύναμη, κι ανώφελες οι φροντίδες,
στη λιγοστή ζωή πόνος πάνω στον πόνο∙
κι ο αναπόφευκτος το ίδιο επάνω σ’ όλους κρέμεται θάνατος∙
από κείνον ίσο μερίδιο επήρανε, και οι καλοί και οι κακοί.

• …κακό δεν υπάρχει, που άνθρωπος να μην το ανιμένει∙
σε λίγο χρόνο όλα τ’ αλλάζει ο θεός.