Κοροναϊός – Eurogroup : Θρίλερ στη μαραθώνια συνεδρίαση με διακοπές και εντάσεις – Ολονύκτιο σβήσε-γράψε

Τα αλησμόνητα Εurogroup επί μνημονίων που τραβούσαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, θυμίζει η σημερινή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, ιδιαιτέρως κρίσιμη για την ενότητα και κατ΄ επέκταση το μέλλον της ΕΕ, αποδεικνύοντας ότι η Ευρώπη δεν διδάχτηκε τίποτα από τις μαύρες ημέρες της οικονομικής κρίσης και εξακολουθεί να εμφανίζεται διχασμένη και δυσκίνητη κάθε φορά που καλείται να πάρει ιστορικές αποφάσεις.

Ενδεικτική της έντασης και των διαφωνιών μεταξύ των κρατών-μελών για τα μέτρα που θα αποφασιστούν για την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι η διακοπή της συνεδρίασης, η οποία μάλιστα κράτησε περισσότερο από ότι είχε αρχικά προγραμματιστεί.

Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει ότι και τότε που παιζόταν το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, κάθε φορά που τα πράγματα σκούραιναν και όδευαν προς αδιέξοδο ακολουθείτο η τακτική των διαλειμμάτων για διμερείς επαφές και πολιτικό μασάζ στους διαφωνούντες, αλλά και προσπάθειες συμβιβασμού.

Με την έκδοση ευρωομολόγου να εξελίσσεται για άλλη μια φορά σε σκληρό μπρα ντε φερ μεταξύ των ισχυρών του Βορρά και του Νότου της Ευρώπης, με τις δύο πλευρές να εμφανίζονται μέχρι την τελευταία στιγμή ανυποχώρητες, μετά το σχέδιο της Γαλλίας για δημιουργία ειδικού ευρωπαϊκού ταμείου για την έκδοση ευρωομολόγων συμβιβαστική πρόταση κατέθεσε και η Ισπανία.

Η Ισπανία προτείνει να δημιουργηθεί ένα Special Purpose Vehicle, ένα ταμείο για τον κοροναϊό, το οποίο θα εκδώσει χρέος (ομόλογα) με εγγυήσεις τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και τα έσοδα από το ψηφιακό φόρο. Στη συνέχεια θα αναλάβει δράση η ΕΚΤ η οποία θα μπορεί να μοχλεύσει το ποσό αυτό επί δέκα. Η ΕΚΤ δηλαδή θα είναι το εργαστήριο που θα πολλαπλασιάσει τη δύναμη πυρός αυτού του ταμείου.

Σε κάθε περίπτωση το Eurogroup έχει προϊδεάσει για γενναίες αποφάσεις και σημαντικό πακέτο μέτρων κατά του κοροναϊού ύψους μισού τρισεκατομμυρίου ευρω. Οτιδήποτε διαφορετικό θα δημιουργήσει πανικό στις αγορές και θα εξοργίσει τους ευρωπαίους πολίτες, με ό,τι αυτά συνεπάγονται για το μέλλον της ευρωζώνης.

Εξού και η έκκληση του προέδρου του Eurogroup Μαριο Σεντένο, πριν την έναρξη της συνεδρίασης.  Συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα των στιγμών ο Σεντένο κάλεσε του ευρωπαίους υπουργούς να «αναλάβουν μια ξεκάθαρη δέσμευση υπέρ ενός συντονισμένου και μεγάλης κλίμακας σχεδίου ανάκαμψης» ως απάντηση στην πανδημία του κοροναϊού.

«Όλοι γνωρίζουμε ότι δεν είναι τώρα εποχή για συνηθισμένες πολιτικές», ανέφερε σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του που αναρτήθηκε στο Twitter λίγο πριν από την έναρξη της συνεδρίασης. «Πρέπει να δείξουμε στους πολίτες μας ότι η Ευρώπη τούς προστατεύει. Γι’ αυτούς πρέπει να σταθούμε στο ύψος μας» τόνισε.

Το αν η έκκλησή του εισακούστηκε θα το μάθουμε σήμερα, Τετάρτη, στις 10:00 το πρωί οπότε, όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του Μάριο Σεντένο, θα γίνουν οι ανακοινώσεις. Κοινώς το γράψε – σβήσε θα είναι ολονύκτιο.

«Η εργασία προς την κατεύθυνση μίας φιλόδοξης οικονομικής απάντησης στον κορωνοϊό βρίσκεται σε καλό δρόμο αλλά ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί. Η συνέντευξη Τύπου μεταφέρθηκε για τις 10 πρωί ώρα Βρυξελλών (11 ώρα Ελλάδος)», έγραψε στο Twitter.

Work towards an ambitious EU economic policy response to #COVID19 is well on track but not there yet. Press conference moved to 10am (brussels time) #Eurogroup. Good night https://t.co/AwrZWsNdN9

— LuisRego (@ljrego) April 7, 2020

Διακοπή τεσσάρων ωρών

Η συνεδρίαση ξεκίνησε με καθυστέρηση λίγο πριν τις 17:00 (ώρα Ελλάδος). Η συζήτηση διεκόπη λίγο μετά τις 20:00 αρχικά για μία ώρα, ενώ αργότερα ανακοινώθηκε ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος, λόγω του «γράψε σβήσε» του τελικού κειμένου συμπερασμάτων.

«Ολοκληρώσαμε τον πρώτο γύρο του σημερινού Eurogroup. Μία ώρα διάλειμμα. Θα συνεχίσουμε…» ανακοίνωσε μέσω twitter o εκπρόσωπος του Σεντένο, Λουίς Ρέγκο.

«Χρειάζεται περισσότερη δουλειά. Θα ξεκινήσουμε στις 9 ώρα Βρυξελλών (10 ώρα Ελλάδος)» πρόσθεσε.

We have concluded the first round in today’s #Eurogroup. One hour break. More to come… pic.twitter.com/Hwb5Bvgnhl

— LuisRego (@ljrego) April 7, 2020

Ωστόσο το διάλειμμα κράτησε περισσότερες ώρες με τον εκπρόσωπο να δηλώνει ότι η συνεδρίαση ξαναξεκινά στις 23:00 και ότι δουλεύουμε σκληρά για να καταλήξουμε σε συμφωνία.

Now aiming to restart at 23h brussels time. Yep I know… We are working hard to come to a deal https://t.co/VyMMKAAf93 pic.twitter.com/tGVLoZiuRp

— LuisRego (@ljrego) April 7, 2020

Μια γεύση δε για τη δυσκολία του εγχειρήματος έδωσε ο υπουργός Οικονομικών της Μάλτας προεξοφλώντας ότι η συνεδρίαση θα διαρκέσει μέχρι τις πρωινές ώρες της Τετάρτης για να συμφωνήσει ένα ευρύτατο πανευρωπαϊκό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, για να υποστηρίξει τους ευρωπαίους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις κατά της κρίσης του κοροναϊού και το πιο σημαντικό να ανοίξει δρόμο προς μια βιώσιμη ανάκαμψη.

A marathon #Eurogroup meeting possibly lasting until tomorrow morning to agree a four pronged robust European wide emergency financial plan, to support European workers and companies during the #COVID19 crises and more importantly to pave a way towards a sustainable recovery. pic.twitter.com/IUL9ihnALF

— Prof Edward Scicluna (@edward_scicluna) April 7, 2020

Ο συνδυασμός των μέτρων που βρίσκονται στο τραπέζι

Το έκτακτο σχέδιο, που προτείνει η ηγεσία του Eurogroup, αφορά μία βεντάλια εργαλείων στήριξης από 500-600 δισ. ευρώ, συνδυαστικά και αθροιστικά, που περιλαμβάνει την πιστοληπτική γραμμή μέσω του ESM έως 240 δισ. ευρώ, ένα δίχτυ ασφαλείας 100 δισ. ευρώ για την προστασία της απασχόλησης και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για ένα πανευρωπαϊκό ταμείο εγγυήσεων, με αύξηση της δυνατότητας του κατά 200 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις. Θέμα προς συζήτηση και η δημιουργία κοινού έκτακτου Ταμείου για τον κοροναϊό, με διάρκεια 5-10 έτη, με ικανότητα έκδοσης χρέους.

Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης είναι πιθανόν να συμφωνήσουν σήμερα σε μέτρα ύψους άνω του μισού τρισ. ευρώ για την αντιμετώπιση του οικονομικού αντίκτυπου της επιδημίας του κορονοϊού, αλλά να αναφέρουν ότι θα χρειασθούν περισσότερες συζητήσεις όσον αφορά τα σχέδια για κοινή έκδοση χρέους, εκτιμούσε το Reuters λίγο μετά την έναρξη της συνεδρίασης.

Ένδειξη ότι το Eurogroup θα καταλήξει σε συμφωνία θεωρήθηκε και η αύξηση την Τρίτη των αποδόσεων των γερμανικών κρατικών ομολόγων. Oι επενδυτές προεξοφλώντας μια συμφωνία στο Eurogroup, αλλά και βλεποντας τα ενθαρρυντικά στοιχεία μείωσης των κρουσμάτων και των θανάτων στην Ευρώπη μείωσαν τη ζήτηση για γερμανικά ομόλογα, που θεωρούνται ασφαλή καταφύγια.

Μάλιστα οι επενδυτές δεν αποκλείουν και την έκδοση ευρωομολόγων. «Οι επενδυτές διακρίνουν μία αυξανόμενη δημόσια στήριξη για τα κορονο-ομόλογα σε κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΚΤ», δήλωσε αναλυτής της DZ Bank, προσθέτοντας ότι μεταξύ αυτών που φαίνεται να τα στηρίζουν είναι και η Γερμανίδα Ίζαμπελ Σνάμπελ, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Περιγράφοντας την κόντρα για τον ευρωομόλογο, το Reuters ανέφερε ότι η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν πληγεί περισσότερο από την επιδημία, είναι και οι πιο μαχητικές όσον αφορά την ανάγκη έκδοσης ευρωομολόγων για τον περιορισμό της βαθιάς ύφεσης που αναμένεται να προκαλέσει η πανδημία στην Ευρώπη φέτος και τη χρηματοδότησή της ανάκαμψης.

Όμως, η Ολλανδία, η Γερμανία και αρκετές άλλες χώρες τάσσονται κατά της αμοιβαιοποίησης του χρέους και υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει ανάγκη δημιουργίας ευρωομολόγων τώρα, καθώς όλες οι χώρες της Ευρωζώνης μπορούν ακόμη να δανείζονται φθηνά από την αγορά και έχουν αρθεί οι περιορισμοί της ΕΕ όσον αφορά τα ελλείμματα λόγω της πανδημίας – ιδιαίτερα δε επειδή η σχετική διαδικασία θα πάρει χρόνια.

«Υπάρχει μεγάλο περιθώριο αλληλεγγύης με τα υπάρχοντα μέσα και θεσμούς. Πρέπει να αξιοποιήσουμε πλήρως τα εργαλεία αυτά και να αφήσουμε ανοικτό να κάνουμε περισσότερα. Ένα ισχυρό πακέτο διαμορφώνεται», ήταν η δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, που, χθες παραμονή του Eurogroup, συμμετείχε σε τηλεδιάσκεψη με τους προέδρους της Κομισιόν, την ΕΚΤ και του Eurogroup.

Σε ότι αφορά δε τη λίστα των προτάσεων που θα καταθέσει το Eurogroup στους ηγέτες της ΕΕ, το Reuters ανέφερε ότι εστιάζει σε τρία ή τέσσερα μέτρα που μπορούν να ληφθούν άμεσα.

Το πρώτο μέτρο θα είναι οι προληπτικές πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας έως το 2% του ΑΕΠ μίας χώρας, συνολικού ύψους 240 δισ. ευρώ. Οι γραμμές αυτές θα δίνονται με ελάχιστους όρους και εστίαση στα θέματα υγείας για να καταλαγιάσουν οι ανησυχίες της Ιταλίας ότι θα της υπαγορευθεί η υλοποίηση οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

Το δεύτερο μέτρο θα είναι μία συμφωνία για τη χορήγηση πρόσθετων εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ώστε αυτή να μπορέσει να αυξήσει τον δανεισμό της κατά 200 δισ. ευρώ, πέραν της αύξησής του κατά 40 δισ. ευρώ που είναι ήδη σε εξέλιξη.

Το τρίτο μέτρο θα αφορά τη στήριξη του σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αντλήσει 100 δισ. ευρώ από την αγορά έναντι εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ από τις 27 χώρες της ΕΕ για να επιδοτεί μισθούς εργαζομένων, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να μειώνουν τις ώρες απασχόλησης των εργαζομένων τους αντί να τους απολύουν.

Τέλος, οι υπουργοί είναι πιθανόν να υποστηρίξουν ένα σχέδιο της Κομισιόν και της Ολλανδίας για τη δημιουργία ενός ταμείου έκτακτης στήριξης, το οποίο θα δίνει επιχορηγήσεις για ιατρικές προμήθειες και υγειονομική περίθαλψη, το συνολικό ύψος των οποίων θα μπορούσε να ανέλθει σε περίπου 20 δισ. ευρώ.

Σε ότι αφορά την πρόταση για ευρωομόλογο, το Reuters, σημείωνε ότι οι υπουργοί μπορεί να λάβουν γνώση της γαλλικής πρότασης σχετικά με τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου αλληλεγγύης της ΕΕ που θα χρηματοδοτεί μακροπρόθεσμα μέτρα ανάκαμψης, ύψους αρκετών εκατοντάδων δισ. ευρώ, και θα αντλεί κεφάλαια με κοινό δανεισμό.

Ωστόσο, το σχέδιο αυτό, το οποίο έχει περιληφθεί στη λίστα που θα δοθεί στους ηγέτες της ΕΕ, είναι απίθανο να συγκεντρώσει ευρεία στήριξη, καθώς η αμοιβαιοποίηση του χρέους αποτελεί κόκκινη γραμμή για το στρατόπεδο, του οποίο ηγούνται η Ολλανδία και η Γερμανία.