Θύμα του κοροναϊού και η γλώσσα μας

Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε σήμερα το πρωί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ήταν αυτό που με ώθησε να προβώ στη σύνταξη του παρόντος κειμένου.

Το εν λόγω άρθρο του ΑΠΕ – ΜΠΕ, που συνέταξε ο Παύλος Δρακόπουλος, αφορά το φονικό κοροναϊό (ή κορωνοϊό, κατ’ άλλη εκδοχή) και τη διαβόητη Covid-19, ειδικότερα δε τις παρανοήσεις σε επίπεδο ορολογίας και τα φραστικά λάθη που διαπράττονται από τους ανθρώπους των μέσων ενημέρωσης, αλλά και από ορισμένους επιστήμονες.

Εγώ θα ήθελα, στις γραμμές που ακολουθούν, να επισημάνω μια άλλη πτυχή του ζητήματος των αναρίθμητων γλωσσικών σφαλμάτων που συνοδεύουν το κυρίαρχο θέμα της επικαιρότητας τις τελευταίες εβδομάδες.

Νομίζω, μάλιστα, ότι το  φαινόμενο στο οποίο θα αναφερθώ μπορεί κάλλιστα να διεκδικήσει τα πρωτεία στον κατάλογο των λέξεων της νέας ελληνικής γλώσσας που κακοπαθαίνουν κατά κόρον απ’ όσους επιχειρούν να τις χρησιμοποιήσουν όταν μιλούν ή γράφουν για την πανδημία του κοροναϊού.

Αναφέρομαι, αγαπητοί αναγνώστες και αγαπητές αναγνώστριες, στα αριθμητικά, λέξεις που φανερώνουν αριθµητικές ποσότητες ή εκφράζουν αριθµητικές σχέσεις.

Καθημερινά ακούμε και διαβάζουμε για τους δεκάδες νεκρούς, τους εκατοντάδες ασθενείς και τα χιλιάδες θύματα της Covid-19, δηλαδή της νόσου από κοροναϊό που εμφανίστηκε το 2019.

Δεδομένου ότι στην εποχή μας τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν εκ των πραγμάτων σπουδαιότατο φορέα παιδείας, καλό είναι όσοι και όσες ασκούμε το δημοσιογραφικό λειτούργημα να συνειδητοποιήσουμε επιτέλους ότι οι δεκάδες, οι εκατοντάδες και οι χιλιάδες είναι γένους θηλυκού και μόνον, τα δε εκατομμύρια γένους ουδετέρου.

Ως εκ τούτου, δεν επιτρέπεται να κάνουμε λόγο για τους εκατοντάδες ανθρώπους που πεθαίνουν στις ευρωπαϊκές χώρες, για τους δεκάδες χιλιάδες φορείς της νόσου ή για τους εκατομμύρια κατοίκους αστικών κέντρων ανά την υφήλιο που επηρεάζονται από τα μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας.

Εξάλλου, μια και ο λόγος περί αριθμητικών, πρέπει να αποφεύγουμε τα συχνότατα λάθη όσον αφορά την προσθήκη της μισής μονάδας στα απόλυτα αριθμητικά, όπως τριάμισι χιλιάδες, τεσσερισήμισι εκατομμύρια, τριάμισι εβδομάδες, τεσσεράμισι ημέρες, τρεισήμισι χρόνια.

Χθες μόλις, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε σε τηλεοπτικό σταθμό, η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχολιάζοντας με στεντόρεια φωνή το χαμένο διδακτικό χρόνο στα σχολεία συνεπεία του κοροναϊού, έκανε κατ΄επανάληψιν λόγο για τεσσεράμισι εβδομάδες.

Εν προκειμένω πρέπει να έχουμε κατά νουν τα εξής:

• Εάν το απόλυτο αριθμητικό λήγει σε σύμφωνο, η μισή μονάδα εκφράζεται με τον άκλιτο τύπο -ήμισι: τεσσερισήμισι εβδομάδες, τεσσερισήμισι χιλιάδες, τρεισήμισι τόνοι, τρεισήμισι ώρες, τεσσερισήμισι αιώνες.
• Εάν το απόλυτο αριθμητικό λήγει σε φωνήεν, η μισή μονάδα εκφράζεται με τον άκλιτο τύπο -μισι: δυόμισι χρόνια, τριάμισι κιλά, επτάμισι σελίδες, οκτώμισι τόνοι.
• Τα σύνθετα αριθμητικά με δεύτερο συνθετικό το επίθετο μισός/μισή/μισό γράφονται στη λήγουσα είτε με η, εάν το πρώτο συνθετικό είναι το αρσενικό ένας ή το θηλυκό μία, είτε με ι, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις: ενάμισης χρόνος, ενάμιση μήνα, μιάμιση ώρα, μιάμισης εβδομάδας, ενάμισι ευρώ, δυόμισι κιλά, τρεισήμισι ώρες, πεντέμισι τόνους, οκτώμισι λίτρα.