Οι δωρεές των πλουσίων… και ο ιός

Η κοινωνία μας δοκιμάζεται από το θανατηφόρο ιό και οι οικονομικά ευμαρείς , όπως η οικογένεια Αγγελοπούλου, η οικογένεια Λάτση και άλλοι αρχίζουν να κάνουν δωρεές.

Είτε σε χρήματα , είτε σε οτιδήποτε άλλο υλικό το οποίο θα είναι χρήσιμο στο σύστημα της δημόσιας υγείας  της χώρας μας.

Αλλά και πολλοί Βουλευτές και Δήμαρχοι προβαίνουν εθελοντικά στη κατάθεση ενός ποσού από το μισθό τους, ώστε να παρασχεθεί κάποια βοήθεια για τα θύματα του ιού Covid 19, που πλήττονται άμεσα από το «κλείσιμο» της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την αύξηση της ανεργίας.

Και το κρίσιμο ερώτημα είναι το εξής : Πρέπει να νοιώθουμε ένα είδος «ευγνωμοσύνης» απέναντι στις παραπάνω ομάδες των οικονομικά «τακτοποιημένων» που δωρίζουν εθελοντικά ένα μέρος του πλούτου τους;

Ή πρέπει να απορρίπτουμε μετα βδελυγμίας αυτές τις χειρονομίες;

Γιατί είναι δήθεν μια μορφή κακής «ελεημοσύνης», η οποία συμβάλλει στην καλύτερη εμπέδωση του συστήματος της αγοράς ( και του καπιταλισμού), όπως μας είπαν μερικοί από την «παραδοσιακή Αριστερά» τις τελευταίες μέρες;

Η συζήτηση αυτή είναι πολύ παλιά. Υπενθυμίζω εδώ σύντομα το εξής πράγμα :

Ο Γερμανός Σλόντερνταικ είχε προτείνει σχετικά πρόσφατα, ότι θα πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε  όσους παράγουν πλούτο, όχι ως  μια ομάδα η οποία είναι a priori ύποπτη.

Αλλά ως την «πραγματική δωρήτρια» της κοινωνίας, η συνεισφορά της οποίας θα πρέπει να αναγνωριστεί πλήρως, έτσι ώστε να είναι περήφανη για τη γενναιοδωρία της.

Κατ’ ουσία ο Σλόντερνταικ είχε προτείνει μια μορφή αναδιανομής του πλούτου μέσα από τις εθελοντικές συνεισφορές των πλουσίων.

Ο Σλοβένος διανοητής Ζίζεκ απορρίπτει αυτή τη φιλοσοφία, επικαλούμενος μάλιστα το παράδειγμα του άρχοντα της χαλυβουργίας «με τη χρυσή καρδιά» Carnegie.

Ως γνωστόν ο Carnegie είχε συντρίψει άγρια την αντίσταση των εργατών με τους άνδρες της ιδιωτικής του αστυνομίας, αλλά κατόπιν επέδειξε γενναιοδωρία , δίνοντας εθελοντικά ένα μέρος από τον πλούτο του στους εργαζόμενους.

Όμως ο Ζίζεκ υποστηρίζει, ότι οι φιλανθρωπίες του Carnegie και των άλλων πλουσίων διαιωνίζουν απλώς «το άνισο σύστημα της αγοράς».

Μετά από όλα αυτά νομίζω, ότι η συζήτηση τούτη  είναι τρελή, παράδοξη και άκαιρη!

Όταν το δίλημμα είναι ζωή ή θάνατος, λόγω του ιού, χρειαζόμαστε σίγουρα γενναία αύξηση των κρατικών δαπανών για να μη καταρρεύσει το δημόσιο σύστημα υγείας !

Ωστόσο, είναι απαραίτητο να νοιώθουμε και ευγνωμοσύνη απέναντι στους πλούσιους ιδιώτες που κάνουν στοχευμένες δωρεές σε αυτές τις εντελώς ανώμαλες καταστάσεις !

Όσοι ιδιώτες ή βουλευτές ή άλλοι δεν θέλουν να δώσουν τα λεφτά τους, ας τα κρατήσουν για να τα κοιτάζουν.

Και ας ζήσουν ως απομονωμένοι Ροβινσώνες Κρούσοι, «αγναντεύοντας» κυνικά τη δυστυχία των άλλων.

Όπως έλεγε και ο Ιταλός συγγραφέας Αλμπέρτο Μοράβια «για να κερδίζεις λεφτά χρειάζεται ταλέντο, για να ξοδεύεις λεφτά χρειάζεται κουλτούρα»!

Το συμπέρασμα; Πάνω από όλα στις δύσκολες στιγμές που  ζούμε χρειάζεται αλληλεγγύη!

Αλλιώς η ζωή δεν έχει νόημα!

Καλφέλης Γρηγόρης – Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ

kalfelis@law.auth.gr