Γιατί η χρήση των προστατευτικών μασκών έχει δημιουργήσει μια «Βαβέλ»

Στο επίκεντρο της συζήτησης, αναφορικά με το θέμα της προστασίας του πληθυσμού από τον κοροναϊό, βρίσκεται και πάλι η χρήση προστατευτικών μασκών.

Συγκεκριμένα, το ερώτημα που επικρατεί είναι αν ο ευρύτερος πληθυσμός -ακόμα και όσοι δεν νοσούν από κοροναϊό- πρέπει να τις φορούν με σκοπό να προστατευτούν από την έκθεση στον φονικό ιό.

Ενώ λοιπόν στις αρχές τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όσο και το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων δήλωναν κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η χρήση προστατευτικής μάσκας από υγιείς ανθρώπους βοηθάει στο να μην μολυνθούν από τον ιό, φαίνεται ότι σιγά σιγά υπάρχει μια αλλαγή στάσης.

Αλλαγή στάσης από το ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων

Σήμερα, σε νεότερη ενημέρωσή του το ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων εξέδωσε νέα οδηγία, σύμφωνα με την οποία προτείνει προστατευτικών μασκών στον ευρύτερο πληθυσμό, λόγω της ύπαρξης ασυμπτωματικών ανθρώπων.

Μέχρι στιγμής, οι ιατρικές μάσκες προσώπου συνίστανται ως μέσο ελέγχου της μετάδοσης του ιού για τα άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα προκειμένου να αποφευχθεί η εξάπλωση σταγονιδίων αναπνευστικών οδών που παράγονται με βήχα ή φτάρνισμα.

Στοχεύουν, δηλαδή, στον περιορισμό της εξάπλωσης ενός ιού σε υγιή άτομα.

Ωστόσο, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ότι τα άτομα με ήπια ή μη συμπτώματα στα προ-συμπτωματικά και στα πρώιμα στάδια του ιού αν φορούν μάσκες μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό της μετάδοσης του Covid-19. Επίσης και όσοι είναι υγιείς φορώντας μάσκες προφυλάσσονται από τους ασυμπτωματικούς που δεν φορούν μάσκα.

Η χρήση μάσκας προσώπου στην κοινότητα, σύμφωνα με την ενημέρωση, μπορεί κατά κύριο λόγο να χρησιμεύσει ως μέσο ελέγχου της πηγής μόλυνσης.

Αυτό το μέτρο μπορεί να είναι αποτελεσματικό ιδιαίτερα σε επιδημικές καταστάσεις, όταν ο αριθμός των ασυμπτωματικών αλλά μολυσματικών ατόμων στην κοινότητα είναι υψηλός.

Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων η χρήση μάσκας συστήνεται:

• κατά την επίσκεψη σε απασχολημένους, κλειστούς χώρους, όπως καταστήματα τροφίμων, εμπορικά κέντρα κ.λπ.
• όταν χρησιμοποιείτε τις δημόσιες συγκοινωνίες.
• σε χώρους εργασίας και επαγγέλματα στους οποίους έρχεστε σε επαφή με πολλούς άλλους ανθρώπους και δεν υπάρχει δυνατότητα για τηλεργασία.

Βέβαια, αυτό που τονίζει η ενημέρωση είναι πως υπάρχουν τρεις σημαντικές προειδοποιήσεις σχετικά με τη χρήση μάσκας προσώπου στην κοινότητα:

• Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι ιατρικές μάσκες προσώπου διατηρούνται και έχουν προτεραιότητα για χρήση από τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, ιδιαίτερα δεδομένης της τρέχουσας έλλειψης αναπνευστικού και προστατευτικού εξοπλισμού, που αναφέρθηκε σε όλες τις χώρες της ΕΕ / ΕΟΧ.
• Η χρήση μάσκας μπορεί να προσφέρει μια εσφαλμένη αίσθηση ασφάλειας που οδηγεί σε χαλάρωση των μέτρων προφύλαξης, της διατήρησης της υγιεινής των χεριών. Φορώντας τη μάσκα δε σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να βγαίνει ελεύθερα έξω και ότι είναι ασφαλής.
• Υπάρχει κίνδυνος χρήσης μολυσμένης μάσκας ή αυξανόμενης τάσης στους ανθρώπους να ακουμπούν το πρόσωπό τους, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης και μετάδοσης.

• Δείτε εδώ ολόκληρη την ενημέρωση (στα Αγγλικά)

Νέες οδηγίες και από τον ΠΟΥ

Ακόμα και ο ΠΟΥ τη Δευτέρα, κατά τη διάρκεια της ημερήσιας ενημέρωσης, επεσήμανε ότι η γενική χρήση μάσκας προτείνεται να επιβληθεί μόνο σε περιπτώσεις όπου δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν τα μέτρα του πλυσίματος χεριών και της κοινωνικής απόστασης.

Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, οι αξιωματούχοι του Οργανισμού προειδοποίησαν ότι οι μάσκες δεν αποτελούν «θαυματουργή λύση» για την εξάλειψη της πανδημίας.

Οι μάσκες μόνες τους δεν είναι «θαυματουργή λύση» ενάντια στην πανδημία του νέου κοροναϊού και η εκτεταμένη χρήση τους στον πληθυσμό δικαιολογείται μόνο σε περιπτώσεις περιορισμένης πρόσβασης σε νερό για το πλύσιμο των χεριών ή όταν η σωματική αποστασιοποίηση είναι δύσκολη, δήλωσε χαρακτηριστικά ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγιέσους.

«Δεν υπάρχει θαυματουργή λύση. Οι μάσκες από μόνες τους δεν μπορούν να σταματήσουν την πανδημία Covid19» πρόσθεσε ο Τέντρος.

Τσιόδρας: Αύριο η τελική τοποθέτησή μας

Σε αυτές τις δύο οδηγίες αναφέρθηκε κατά τη σημερινή ενημέρωση και ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, Σωτήρης Τσιόδρας.

Σύμφωνα με τον κ. Τσιόδρα «ο ΠΟΥ δεν υποστηρίζει την ευρεία χρήση μάσκα στον γενικό πληθυσμό καθώς η χρήση της φέρει αβεβαιότητες και σημαντικούς κινδύνους».

Όπως είπε, οι κίνδυνοι σύμφωνα με τον ΠΟΥ είναι «να μολυνθείς χωρίς να θέλεις με το άγγιγμα και την επαναχρησιμοποίηση της μάσκας στο πρόσωπό σου, δυσκολία στην αναπνοή, ψευδή αίσθηση ασφάλειας η οποία θα οδηγήσει σε λάθος συμπεριφορές όπως η μη τήρηση πιο σημαντικών μέτρων όπως είναι η διατήρηση φυσικής απόστασης από άνθρωπο σε άνθρωπο, το συχνό και καλό πλύσιμο των χεριών και το άγγιγμα του προσώπου».

Όπως επισήμανε, αναφερόμενος στις οδηγίες του ΠΟΥ, τα πιο σημαντικά μέτρα αυτή τη στιγμή για όλους είναι «να αποφεύγουμε συνωστισμό σε κλειστούς χώρους, να τηρούμε φυσικά απόσταση τουλάχιστον 1 μέτρου από άλλα άτομα ιδίως από άτομα με αναπνευστικά συμπτώματα όπως βήχα και φτέρνισμα».

Όμως διευκρίνισε ότι ο ΠΟΥ δεν ήταν απόλυτος στο μήνυμά του και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποφασιστεί η εφαρμογή αυτού του μέτρου ανάλογα με την επιδημία σε μία χώρα και σε συγκεκριμένους χώρους.

«Και το ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων έκρινε ότι υπάρχουν περισσότερα κατά παρά υπέρ στη χρήση μάσκας αλλά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο χρήσης της, ώστε να δώσει όπως λέει στην αναφορά του λιγότερες ευκαιρίες στον ιό να μεταδοθεί από ασυμπτωματικούς» κατέληξε ο κ. Τσιόδρας.

«Έκρινα πως το θέμα είναι σημαντικό και αύριο θα σας αναφέρω και την τελική τοποθέτησή μας μετά και τη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής», είπε χαρακτηριστικά.

Έτσι θα φτιάξετε τη δική σας μάσκα, λέει το αμερικανικό CDC

Ακόμα ένας οργανισμός που ήταν κατηγορηματικά αρνητικός στη χρήση μασκών στο ευρύ κοινό, αλλά στη συνέχεια επανεξέτασε τη στάση του ήταν το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Έτσι, πλέον και το CDC συνιστά πλέον να φοράμε καλύμματα προσώπου σε δημόσιους χώρους, όπου είναι δύσκολο να διατηρηθούν όλα τα μέτρα κοινωνικής απόστασης (π.χ. σούπερ μάρκετ και φαρμακεία), ειδικά σε περιοχές με σημαντική διασπορά του ιού στην κοινότητα.

Συγκεκριμένα, το CDC συμβουλεύει επιπλέον τη χρήση απλών υφασμάτινων καλυμμάτων προσώπου, για να επιβραδυνθεί η διάδοση του ιού και για να μην μεταδίδουν εύκολα τον κοροναϊό άτομα που μπορεί είναι ασυμπτωματικά.

Οι μάσκες προσώπου από ύφασμα από οικιακά υλικά είναι χαμηλού κόστους και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρόσθετο εθελοντικό μέτρο για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Οι μάσκες προσώπου από ύφασμα που συνιστώνται από το CDC δεν είναι χειρουργικές μάσκες.

Μάλιστα το αμερικανικό CDC έδωσε στη δημοσιότητα και βίντεο για το πως να φτιάξουμε τη δική μας μάσκα, από ύφασμα.

«Έχουν δίκιο οι Ασιάτες;» αναρωτιέται το CNN

Μάλιστα, προ ημερών το CNN με δημοσίευμά του είχε αναρωτηθεί εάν τελικά οι Ασιάτες έχουν δίκιο που προτρέπουν σε όλους τους πολίτες να φορούν μάσκα.

Το δημοσίευμα τόνιζε, δε, πως το παράδειγμα αυτό αναμένεται να ακολουθήσουν και οι άλλες χώρες.

Το δημοσίευμα αναφερόταν, μεταξύ άλλων, στον διευθυντή του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, ο οποίος ενώ στα τέλη Φεβρουαρίου ερωτηθείς για το αν οι μάσκες βοηθούν στην αποτροπή της εξάπλωσης του ιού είχε απαντήσει αρνητικά, λίγες ημέρες αργότερα, σε νέες του δηλώσεις, τόνισε πως το θέμα επανεξετάζεται.

Παράλληλα, παρέθετε διευκρινίσεις ενός ειδικού στη μικροβιολογία στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ο οποίος ξεκαθάριζε πως οι μάσκες βοηθούν.

«Παρά τα όσα ακούγονται ότι οι μάσκες προσώπου δεν λειτουργούν πιθανότατα δεν έχετε δει κανένα ισχυρό αποδεικτικό στοιχείο που να υποστηρίζει αυτόν τον ισχυρισμό. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει» αναφέρει.

«Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ενδείξεις για το ακριβώς αντίθετο: οι μάσκες συμβάλλουν στην πρόληψη ιογενών λοιμώξεων όπως η πανδημία που βιώνουμε σήμερα» εξηγεί.

Μάλιστα, παραθέτει και μια μελέτη του 2003 σχετικά με τη μετάδοση της επιδημίας του SARS στο Πεκίνο, σύμφωνα με την οποία «η χρήση μάσκας από το κοινό οδηγεί σε μείωση κατά 70% του κινδύνου να νοσήσει κάποιος με SARS».

Σημειώνεται πως ο SARS, όπως ο Covid-19, είναι αναπνευστική ασθένεια που προκαλείται από την ίδια οικογένεια ιών που ονομάζεται κοροναϊός.