Κοροναϊός : Πώς απέτυχε η Ευρώπη να αναχαιτίσει το φονικό ιό

«Μπορούσαν να γνωρίζουν θα έπρεπε να έχουν προετοιμαστεί. Δεν άκουσαν», αναφέρεται σε μακροσκελές άρθρο του politico, στο οποίο επειχειρείται να δοθεί εξήγηση στο πώς η Ευρώπη, απέτυχε να «περάσει» το test του κοροναϊού.

Για τους συντάκτες του άρθρου η ιστορία της εξαπλωσης της νόσου, είναι μια ιστορία εφησυχασμού, υπερβολικής αυτοπεποίθησης και έλλειψης προετοιμασίας, ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι δεν υπάρχει μια εννιαία ευρωπαϊκή αντιμετώπιση.

Η Ευρώπη, στις αρχές Απριλίου, παραμένει στο επίκεντρο της πανδημίας, που εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα και μεταμορφώνεται σε καταστροφή. Σχεδόν 50.000 νεκροί. Περισσότερα από 600.000 κρούσματα.

Η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο παραλύει ενώ οι πλέον «ανοιχτές» κοινωνίες του πλανήτη παγιδεύονται στο φόβο – με τις ελευθερίες (ατομικές και κοινωνικές) να κατηγορούνται για την επιτάχυνση της εξάπλωσης της πιο ολέθριας μόλυνσης που πλήττει την ανθρωπότητα.

Πρόκειται για μια κρίση που δεν έχει τέλος. Και είναι αυτή που οι κορυφαίοι ηγέτες της Ευρώπης δεν κατάφεραν προβλέψουν, αναφέρεται στο άθρο.

Δεν κατάφεραν να ακούσουν τις προειδοποιήσεις ότι η συγκράτηση θα αποδειχθεί αναποτελεσματική. Δεν κατάφεραν να λάβουν σοβαρά υπόψη τους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι δήλωσαν ότι καμία χώρα δεν μπορεί να καταπολεμήσει τον ιό από μόνη της, δεν κατάλαβαν ότι τα πιο προηγμένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στον κόσμο διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να συγκλονιστούν.

Δεν κατάφεραν να καταλάβουν ότι θα χρειαζόταν δραστικά μέτρα έως ότου η Ιταλία -ο ασθενής μηδέν-  μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ – επέβαλε τρομερους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που καθόρισαν τις μετέπειτα κινήσεις των ευρωπαίων ηγετών.

Ο τρόπος με τον οποίο η Ευρώπη κατέληξε για άλλη μια φορά ως πεδίο θανάτου εξαιτίας μολυσματικών ασθενειών, όπως συνέβη με την πανώλη του 1300 και τη γρίπη πριν από έναν αιώνα, είναι μια ιστορία συλλογικού εφησυχασμού και επικίνδυνης αυτοπεποίθησης.

Οι πολιτικοί στην επιδίωξή τους να αποτρέψουν τον πανικό αδράνησαν αποτυγχάνοντας να δημιουργήσουν τεστ ταχείας δοκιμής ή να αποθηκεύσουν ιατρικές προμήθειες τους δύο μήνες μετά την εμφάνιση του ιού στην Κίνα.

Εγωιστικές αντιδράσεις

Τα έθνη της ΕΕ, παρά την υπόσχεσή τους για μια όλο και στενότερη ένωση, αντέδρασαν εγωιστικά και χαοτικά όταν η απειλή κατέστη προφανής.

Οι Υπουργοί Υγείας – τέσσερις από τους οποίους εγκατέλειψαν ή απολύθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης – εκνευρίστηκαν. Οι κυβερνήσεις παραπλάνησαν τις Βρυξέλλες για την ετοιμότητά τους, στη συνέχεια συσσώρευσαν τον απαραίτητο εξοπλισμό και έκλεισαν τα σύνορά τους, διακόπτοντας το εμπόριο και εγκλωβίζοντας τους πολίτες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει περιορισμένη εξουσία για θέματα υγείας, αισθάνθηκε τον κίνδυνο τον Ιανουάριο, αλλά δεν έδωσε επείγον χαρακτήρα μέχρι τον Μάρτιο. Έτσι οι ηγέτες της ΕΕ έχασαν μια κρίσιμη εβδομάδα, ίσως και περισσότερο, επικεντρωμένοι στην πρόληψη μιας ανανεωμένης μεταναστευτικής κρίσης στα ελληνοτουρκικά σύνορα, ακόμη και όταν μια κρίση πολύ πιο τρομακτικής κλίμακας είχε ήδη αρχίσει να σκοτώνει δεκάδες πολίτες της ΕΕ στη βόρεια Ιταλία, αναφέρει το άρθρο.

Έξω από την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες, προκάλεσαν μια πρόθερη σύγχυση, καθώς ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον προσπάθησε να δείξει ότι η χώρα του θα χαράξει το δικό της μονοπάτι και ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ αρχικά αρνήθηκε ότι ο ιός είναι επικίνδυνος κάθε κίνδυνο, και έπειτα προχώρησε την μονομερή απαγόρευση ταξιδιών προς την ΕΕ.

Οι ηγέτες επιμένουν ότι θα έρθει η ώρα για την εξαγωγή συμπερασμάτων και ότι κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει το εύρος της εξάπλωσης ή τη δραστική κλίμακα της απαιτούμενης απάντησης.

Όμως τον Ιανουάριο, όταν κανένας στην Ευρώπη δεν είχε πεθάνει ακόμη από το COVID-19, υπήρχε ακόμη η ευκαιρία να ακούσουμε τις προειδοποιήσεις και να θυμηθούμε τα διδάγματα των προηγούμενων κρουσμάτων. Μεταξύ αυτών και της εξάπλωσης του MERS – της νόσου από έναν άλλο θανατηφόρο κοροναϊό – που προκάλεσε στη Νότια Κορέα  186 κρουσματα και 38 θανάτους, με εκτιμώμενη ζημία ύψους 8,5 δισ. δολαρίων μετά από περιορισμένη καραντίνα διάρκειας δύο εβδομάδων.

Στο άρθρο περιλαμβάνεται μια αναδρομή των όσων έγιναν σε όλη την Ευρώπη, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ, από τον Ιανουάριο, συμπεριλαμβανομένων συνεντεύξεων με ανώτερους αξιωματούχους της ΕΕ και  κυβερνητικά στελέχη χωρών.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο Παγκόσμιο Οικονομικό φόρουμ στο Νταβός στις 22 Ιανουαρίου ( ένα μήνα πριν τον πρώτο θάνατο από κοροναϊό στην Ιταλία), και στην τοποθέτηση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η οποία ακόμα και όταν δήλωσε ότι «μάθαμε πόσο σημαντικό είναι να επενδύσουμε περισσότερο στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και να αποτρέψουμε κρίσεις», δεν είπε μια λέξη για την επιδημία του ιού στην Κίνα.

Στις 14 Φεβρουαρίου η Ευρώπη θρηνεί τον πρώτο της νεκρό. Δύο εβδομάδες νωρίτερα, o ΠΟΥ έχει κηρύξει τον πλανήτη σε έκτακτη ανάγκη.  Για σημαντικό χρονικό διάστημα οι Βρυξέλλες και οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες βρίσκονταν σε άρνηση σχετικά με την επιδημία.

Στις 10 Μαρτίου ο πρέσβης της Ιταλίας στην Ε.Ε. καταγγέλλει: «Η Ιταλία ζήτησε την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας […]. Καμία χώρα δεν ανταποκρίθηκε. Μόνο η Κίνα απάντησε διμερώς».

Στις 16 Μαρτίου ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ερίκ Μαμέρ τάχθηκε εναντίον του κλεισίματος των συνόρων στον Χώρο Σένγκεν. Το ίδιο απόγευμα 12 χώρες (ανάμεσά τους Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Αυστρία, Ουγγαρία) έκλειναν τα σύνορά τους.

Το άρθο καταλήγει λέγοντας πως με βάση τις στατιστικές οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται τελικά να πληγούν περισσότερο, έχοντας αντιδράσει ακόμη πιο αργά από την Ευρώπη. Ωτόσο στην Ευρώπη χάθηκαν πολλές ζωές επειδή δεν αντέδρασε με ταχύτητα στη λήψη δραστικών μέτρων όπως η Κίνα ή όπως η Νότια Κορέα που είχε μάθει από την τραυματική εμπειρία της επιδημίας του  MERS.