Ενδοοικογενειακή βία : Η καραντίνα δεν αποτελεί ασφάλεια για όλες μας

Η κρίση της πανδημίας ανάγκασε τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε αυστηρά μέτρα για να περιορίσουν την εξάπλωση του κοροναϊού.

Ειδικοί και επιστήμονες καλούσαν τον κόσμο σε «κοινωνική απομόνωση» ώστε να μειωθεί η μετάδοση του ιού, παραβλέποντας ωστόσο ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η επιλογή αυτή αποτελεί προνόμιο για κάποιους.

Σύμφωνα με τις έρευνες, οι ευπαθείς ομάδες κινδυνεύουν περισσότερο εάν προσβληθούν από τον κοροναϊό, όμως σίγουρα δεν αποτελούν τα μοναδικά του θύματα.

Το lockdown λειτούργησε ως ταφόπλακα για γυναίκες οι οποίες βρέθηκαν εγκωβισμένες στα ίδια τους τα σπίτια με τους κακοποιητές τους -συζύγους, συντρόφους ή ακόμα και συγγενείς-, οι οποίοι βρήκαν πρόσφορο έδαφος στην καραντίνα να ασκήσουν περισσότερο έλεγχο στα θύματά τους.

Στη Λάρισα, στα τέλη του Μάρτη, μια γυναίκα έχασε τη ζωή της αφού ξυλοκοπήθηκε άγρια από τον γιό της στο ίδιο της το σπίτι. Η 55χρονη γυναίκα νοσηλευόταν τις τελευταίες ημέρες σε κρίσιμη κατάσταση και τελικώς υπέκυψε στα τραύματά της.

Την ίδια στιγμή, σοβαρότατες καταγγελίες αναφέρουν ότι αστυνομικοί αρνήθηκαν να παραλάβουν μήνυση γυναίκας που ήθελε να καταγγείλει σωματική κακοποίηση από το σύζυγο με δικαιολογία τον κοροναϊό.

Αυξήθηκαν τα περιστατικά βίας

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα», βάσει με τα πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, οι κλήσεις στη γραμμή SOS 15900 αυξήθηκαν τον Μάρτιο κατά 16,5%, σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο (454-390 κλήσεις).

Οι κλήσεις με χαρακτηρισμό «περιστατικό βίας» είχαν αύξηση 16,4% (325-279), ενώ αυτές που αφορούν αποκλειστικά ενδοοικογενειακή βία κατέγραψαν αύξηση 6,4% (166-156).

Το άγχος δεν αποτελεί συγχωροχάρτι

Ήδη αρκετές είναι οι γυναίκες οι οποίες φοβούνται να μιλήσουν για όσα βιώνουν στο σπίτι από τους κακοποιητές τους.

Η απομόνωση από το υποστηρικτικό περιβάλλον των επιζωσών, η αποκοπή από την εργασία, η οικονομική ανασφάλεια είναι βέβαιο, ότι θα αποτελέσουν επιπλέον παράγοντες αποθάρρυνσης σε κάθε προσπάθεια απομάκρυνσης, όπως αναφέρει το «Διοτίμα».

Το άγχος όμως και το στρες, που δημιουργεί η κρίσης της πανδημίας, δεν αποτελούν «επιχειρήματα» για τους δράστες, ενώ όταν αυτά αναδεικνύονται ως «κατανοητά», δημιουργούν περαιτέρω φόβο στα θύματα.

Η «Διοτίμα» ζητά από τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και το Αρμόδιο Υπουργείο να λάβουν άμεσα έκτακτα μέτρα για την υποστήριξη των επιζωσών στην πανδημία.

Συγκεκριμένα, καλεί τους φορείς να προχωρήσουν στην:

• Έκδοση διευκρινιστικής οδηγίας από την Ελληνική Αστυνομία για την ελεύθερη μετακίνηση των γυναικών, που επικαλούνται κίνδυνο ενδοοικογενειακής/έμφυλης βίας.
• Λειτουργία των Τμημάτων Ενδοοικογενειακής Βίας στην Ελληνική Αστυνομία και οδηγία, ειδικώς για την παρούσα συγκυρία, για την αναζήτηση και σύλληψη των δραστών με τη διαδικασία του αυτοφώρου, καθώς και επιβολή περιοριστικών όρων μη προσέγγισης από την Εισαγγελία.
• Θεσμική θωράκιση της προστασίας των γυναικών με τη θεσμοθέτηση και τοποθέτηση εισαγγελέων ενδο-οικογενειακής βίας.
• Επίταξη ξενοδοχειακών μονάδων και άλλων χώρων για τη στέγαση των γυναικών που έχουν υποστεί κακοποίηση και είναι αναγκαία η άμεση απομάκρυνση των ίδιων και των παιδιών τους.
• Λειτουργία της Γραμμής 15900 με sms και help desk για την άμεση, απρόσκοπτη, ασφαλή επικοινωνία των επαγγελματιών με τις επιζώσες, κατά το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Οι γυναίκες δεν είναι ιδιοκτησία των αντρών

Οι περιορισμοί στην κυκλοφορία, η κοινωνική απομόνωση και οι αυξημένες κοινωνικοοικονομικές πιέσεις σε όλο τον κόσμο οδήγησαν σε αύξηση της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών από την έναρξη της πανδημίας του COVID-19, αναφέρει η UN AIDS.

Όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, «η ειρήνη δεν είναι μόνο η απουσία πολέμου. Πολλές γυναίκες που βρίσκονται σε καραντίνα εξαιτίας του κοροναϊού αντιμετωπίζουν τη βία όπου θα έπρεπε να είναι πιο ασφαλείς: στα σπίτια τους».

Πριν από την έκρηξη του κοροναϊού, τουλάχιστον μία στις τρεις γυναίκες και κορίτσια εμφάνισαν σωματική και / ή σεξουαλική βία, μια από τις πιο διαδεδομένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο. Σε περιοχές με υψηλά ποσοστά του HIV, διαπιστώθηκε ότι η ενδοοικογενειακή βία αυξάνει τον κίνδυνο για την προσβολή απο τον ιό του HIV κατά 50%.

Ο τερματισμός της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα παντού, όπως τονίζει η UN AIDS.

Τα Ηνωμένα Έθνη ζήτησαν από τις κυβερνήσεις να συμπεριλάβουν στα σχέδια τους για την αντιμετώπιση του κοροναϊού και χρηματοδότηση για καταφύγια ενδοοικογενειακής βίας, τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης, αλλά και ενημερωτικά κείμενα, έτσι ώστε οι καταγγελίες για κακοποίηση να μπορούν να γίνουν διακριτικά.

Όταν εκατοντάδες εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια συνεχίζουν να υποβάλλονται σε κακοποίηση και βία, το κόστος τους είναι τεράστιο για τους εαυτούς τους και για τις οικογένειές τους, τις κοινότητες, τις κοινωνίες και την οικονομική ανάπτυξη.