Επιδημίες και πόλεμοι

Εδώ και ένα μήνα, μας έχουν στο «σήκω πάνω, κάτσε κάτω» οι κυβερνήσεις  της δημοκρατικής Ευρώπης, πραγματοποιούν το όνειρο κάθε αυταρχικού πολιτικού, κάθε «κυριαρχιστή» που επιζητά πλήρη κυριαρχία της  «πολιτικής βαθμίδας» πάνω στην κοινωνία. Για να εξηγηθεί το φαινόμενο, επίσημα και ανεπίσημα χείλη,  δικαιολογούν την τρέχουσα αναστολή ελευθεριών και δικαιωμάτων ταυτίζοντας την με αυτή που επιβάλλεται σε περιόδους πολέμου.

Επικαλούνται τα διλήμματα ζωής και θανάτου που τίθενται και στις επιδημίες και στους πολέμους – αλλά δεν είναι καθόλου όμοια τα πράγματα: στον πόλεμο οι ανθρώπινες απώλειες είναι παρεπόμενο της σύγκρουσης για την πολιτική εξουσία («πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα»), ενώ στις επιδημίες οι ανθρώπινες ζωές είναι το πραγματικό διακύβευμα και η εξουσία όχι μόνο δεν αμφισβητείται αλλά αποθεώνεται: απολαμβάνουν, θα λέγαμε, οι πολίτες την «κατάσταση  έκτακτης ανάγκης»  στην οποία βρισκόμαστε, τη στέρηση των ελευθεριών/δικαιωμάτων γιατί σώζει ζωές. Αναμφίβολα όμως, χώρες συνηθισμένες στην αυταρχική διακυβέρνηση και στην κυριαρχία των πολιτικών θα αντιμετωπίσουν καλύτερα την επιδημία, όπως τα καταφέρνουν καλύτερα και στους πολέμους.

Μα η «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» δεν είναι κάτι καινούργιο, θα πουν οπαδοί του Μισέλ Φουκώ και του Τζόρτζιο Αγκάμπεν, των προφητών της μετακομμουνιστικής Αριστεράς:  με τα μέτρα που παίρνει η εξουσία (πχ, για την τρομοκρατία, τους μετανάστες, την υπερθέρμανση…), βρισκόμαστε μονίμως σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, έχει γίνει κανονικότητα των «νεοφιλελεύθερων» κοινωνιών η «κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Μόνο που ούτε αυτή η άποψη είναι κάτι καινούργιο, είναι επανάληψη του ισχυρισμού ότι η φιλελεύθερη δημοκρατία δεν είναι παρά «δικτατορία της αστικής τάξης» (ή «του κεφαλαίου») – σκεπτικό που δικαιώνει τη «δικτατορία του προλεταριάτου», των ΚΚ δηλαδή, όπως στην Κίνα ή στην Κούβα, και σε άλλα κράτη που μάλλον τα πάνε  καλά σε πολέμους και επιδημίες.

Όπως ό,τι λεγόταν παλιότερα κατά του «ιμπεριαλισμού» λέγεται σήμερα κατά του «νεοφιλελευθερισμού» από πολιτικούς που καταφεύγουν στα εύκολα συνθήματα για να μην κουράζουν τη λειψή πνευματικότητά τους, κατά τον ίδιο τρόπο ο πρωτογονισμός του μαρξισμού-λενινισμού αντικαθίσταται από τους ύστερους φουκωϊκούς με αναλύσεις περί βιοπολιτικής, ώστε να αναδειχθεί το ίδιο συμπέρασμα: ζούμε στον χειρότερο δυνατό κόσμο – ώσπου να φέρουν αυτοί τη Δευτέρα Παρουσία.

Νομίζω το είχαν πρωτοπεί οι Καθαροί στην Ευρώπη αυτό, πριν 1.000 και βάλε χρόνια. Να χαρούμε που υπάρχουν άξιοι συνεχιστές τους; Προσωπικά, προτιμώ να χαίρομαι γιατί οι στερήσεις δικαιωμάτων γίνονται για να  σωθούν ζωές και όχι για να αντικαταστήσουν νέοι κυρίαρχοι τους παλαιούς, όπως συμβαίνει στους εμφύλιους ή διεθνείς πολέμους.