Πάρκινσον : Πώς να διαχειριστείτε τη νόσο στο σπίτι

Οι περιορισμοί που έφερε ο κοροναϊός Covid-19 στη ζωή μας έχουν επηρεάσει την καθημερινότητα όλων μας. Για τους πάσχοντες από νόσο Πάρκινσον και τις οικογένειές τους, ο εγκλεισμός στο σπίτι μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Ευτυχώς υπάρχουν πολλά που μπορούν να κάνουν για να βοηθηθούν.

«Στην παρούσα φάση συνιστάται σε όλους τους ασθενείς, απ’ ό,τι κι αν πάσχουν, να περιορίζουν τις μετακινήσεις τους. Αυτό ισχύει ακόμα και για προγραμματισμένες ιατρικές επισκέψεις, εάν δεν είναι τελείως απαραίτητες», λέει ο νευρολόγος Παναγιώτης Ι. Ζήκος, επιστημονικός υπεύθυνος του Ιατρείου ν. Πάρκινσον στο 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας και του Κέντρου Πάρκινσον Γαλατσίου.

Και συνεχίζει: «Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα μείνουν ακάλυπτοι από ιατρική φροντίδα. Μπορούν να επικοινωνούν με τον θεράποντα ιατρό τους τηλεφωνικά για ό,τι χρειάζονται. Μπορούν επίσης να ενεργοποιήσουν την άυλη συνταγογράφηση, ώστε να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα φάρμακά τους».

Ειδικά οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον μπορεί να βοηθηθούν σημαντικά από την Τηλεϊατρική. Όπως εξηγεί ο κ. Ζήκος, με εξαίρεση τη δυστονία, όλα τα κινητικά συμπτώματα των ασθενών μπορούν να αξιολογηθούν μέσω βιντεοκλήσης. «Όταν, όμως, έχει δει ο ιατρός τον ασθενή τουλάχιστον σε ένα προηγούμενα ραντεβού, ξέρει σε τι επίπεδο δυστονίας βρίσκεται», διευκρινίζει.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η αξιολόγηση των συμπτωμάτων του Πάρκινσον μέσω Τηλεϊατρικής είναι εξίσου αξιόπιστη για τους ασθενείς, με την επίσκεψη στο ιατρείο. Μάλιστα η πιο πρόσφατη από αυτές τις μελέτες έδειξε ότι η συμβουλευτική μέσω τηλεφώνου μπορεί να καταπολεμήσει ακόμα και την κατάθλιψη που είναι συχνή στους ασθενείς με Πάρκινσον.

Τα καταγραφικά μόνιτορ

Εκτός από την Τηλεϊατρική, οι ασθενείς μπορεί να βοηθηθούν σημαντικά στην εξ αποστάσεως παρακολούθηση της νόσου τους από τα καταγραφικά μόνιτορ. «Το καταγραφικό PD Monitor είναι η πρώτη φορητή ιατρική συσκευή η οποία καταγράφει ρεαλιστικά την καθημερινή κινητική κατάσταση των πασχόντων από νόσο Πάρκινσον», λέει ο κ. Ζήκος.

Η συσκευή χρησιμοποιεί αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης και «έξυπνους» αισθητήρες, για να καταγράφει επί επτά ημέρες όλα τα κινητικά συμπτώματα της νόσου. Τέτοια συμπτώματα είναι:

Η βραδυκινησία
Η υπερκινησία
Η ακινησία
Οι πτώσεις
Το freezing, δηλαδή το αιφνίδιο «πάγωμα» της κίνησης του ασθενούς που τον ακινητοποιεί για λίγο επιτόπου

Πως λειτουργεί

Το καταγραφικό μόνιτορ έχει με μεγάλη ευαισθησία και ειδικότητα (άνω του 92%) και δεν απαιτεί την φυσική παρουσία του γιατρού. Το μόνο που χρειάζεται είναι να ζητήσει ο ασθενής να του αποσταλεί στο σπίτι.

Μόλις το παραλάβει, περνάει στη μέση του την ειδική ζώνη που το φέρει. Κάθε βράδυ βγάζει την ζώνη και την φορτίζει και κάθε πρωί την ξαναφορά έως το βράδυ. Κάθε φορά που παίρνει τα αντιπαρκινσονικά φάρμακά του πρέπει να πατά ένα κουμπί στην συσκευή, ώστε να καταγράφονται και αυτά.

Έπειτα από επτά ημέρες στέλνει την συσκευή στον γιατρό και εκείνος αξιολογεί τα στοιχεία που περιέχει. «Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να αξιολογήσουμε τους ασθενείς μας εξ αποστάσεως, ακόμα κι αν βρίσκονται στην άλλη άκρη της χώρας», λέει ο κ. Ζήκος. «Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι ένας ασθενής που κατοικεί, π.χ., σε ένα νησί, πρέπει να μετακινηθεί μαζί με τουλάχιστον ένα μέλος της οικογένειάς του για να έρθει στο ιατρείο. Αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό. Πόσο μάλλον τώρα που οι μετακινήσεις πρέπει να αποφεύγονται για να προστατευθούμε όλοι από τον κορωνοϊό».

Όχι στα ψώνια, ναι στο περπάτημα

Πολύ σημαντική για την πορεία της υγείας των ασθενών είναι επίσης η τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής, ώστε να ρυθμίζουν όσο το δυνατόν καλύτερα τα συμπτώματά τους. Πρέπει ακόμα τηρούν όλους τους κανόνες κοινωνικής απόστασης που έχουν τεθεί για τους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Επομένως, «πρέπει να μένουν σε απόσταση 1-2 μέτρων από άλλα άτομα, ακόμα κι αν πρόκειται για τον/την σύντροφό τους. Δεν πρέπει επίσης να βγαίνουν για ψώνια, αλλά να παραγγέλνουν τρόφιμα και φάρμακα για παράδοση κατ’ οίκον», συνιστά ο κ. Ζήκος.

Αντιθέτως, είναι απαραίτητο να βγαίνουν καθημερινά για σωματική άσκηση, διότι η γυμναστική αποτελεί «φάρμακο» για τη νόσο. Ωστόσο πρέπει να περπατούν ή να κάνουν ποδήλατο μακριά από άλλα άτομα και αυστηρά σε υπαίθριους χώρους. Με αυτό τον τρόπο θα περιοριστεί στο ελάχιστο η πιθανότητα έκθεσής τους στον κορωνοϊό.

Για να αποφύγουν τον πολύ κόσμο, καλό είναι επίσης να βγαίνουν για περπάτημα πολύ νωρίς το πρωί ή άλλες ώρες της ημέρας που έχει ησυχία.

Η ακινησία έχει συνέπειες

Ωστόσο δεν έχουν όλοι οι ασθενείς τη δυνατότητα για άσκηση εκτός σπιτιού. Ούτε διαθέτουν πολλοί στο σπίτι κάποιο μηχάνημα γυμναστικής (π.χ. ένα στατικό ποδήλατο). Σε τέτοια περίπτωση, μπορούν να αξιοποιήσουν την τεχνολογία (π.χ. τα κινητά τους τηλέφωνα) για να βρουν κάποιες απλές ασκήσεις για το σπίτι.

Μπορούν επίσης να ζητήσουν γι’ αυτό τη συμβουλή ενός εξειδικευμένου στη νόσο Πάρκινσον φυσικοθεραπευτή.

Σε κάθε περίπτωση «είναι σημαντικό να ορίσουν οι ασθενείς μία ώρα την ημέρα στη διάρκεια της οποίας θα γυμνάζονται», τονίζει ο κ. Ζήκος. «Ήδη δεχόμαστε πολλές κλήσεις από ασθενείς μας, οι οποίοι εξαιτίας του εγκλεισμού στο σπίτι παρουσιάζουν επιδείνωση των κινητικών συμπτωμάτων τους. Ωστόσο επιτρέπεται η έξοδος από το σπίτι για φυσική άσκηση και πρέπει όλοι να αξιοποιούν αυτή τη δυνατότητα, τηρώντας τις προφυλάξεις που προαναφέραμε».

Πολύ σημαντικό είναι επίσης να ακολουθούν τους κανόνες ατομικής και αναπνευστικής υγιεινής. Συνιστώνται:

Πολύ καλό και συχνό σαπούνισμα των χεριών
Βήχας και φτάρνισμα στο εσωτερικό του αγκώνα
Χρήση απολυμαντικών

Προσοχή στο στρες

Επειδή, τέλος, το ψυχολογικό στρες και το άγχος μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του Πάρκινσον, πρέπει να λαμβάνουν μέτρα εναντίον τους. Τους ασθενείς μπορεί να βοηθήσουν:

Η καθιέρωση μιας ρουτίνας στο σπίτι
Η γυμναστική
Η συχνή επικοινωνία με τους συγγενείς και τους φίλους μέσω τηλεφώνου ή Ίντερνετ
Να μην βλέπουν όλη μέρα ενημερωτικές εκπομπές για τον κορωνοϊό στην τηλεόραση
Να αφιερώνουν χρόνο για διάβασμα, μουσική, μαγειρική, κηπουρική, χειροτεχνίες ή άλλες ασχολίες εντός σπιτιού που τους ευχαριστούν και τους χαλαρώνουν.

Τέλος, αν ένας ασθενής παρουσιάσει αιφνίδια επιδείνωση των συμπτωμάτων της νόσου Πάρκινσον, παρότι ακολουθεί την φαρμακευτική αγωγή του, πρέπει να συμβουλευτούν αμέσως τον νευρολόγο ιατρό του. Ενδέχεται να έχει κάποια λοίμωξη, ακόμα και από τον κορωνοϊό Covid-19, τονίζει ο κ. Ζήκος.