Αυτά είναι τα SOS των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων

Στον ίδιο αριθμό με τον περυσινό θα είναι φέτος οι εισακτέοι στα ΑΕΙ της χώρας, δηλαδή γύρω στους 78.300, καθώς οι πληροφορίες από το υπουργείο Παιδείας αναφέρουν ότι τα δεδομένα που έχει διαμορφώσει η πρωτοφανής κρίση της οποίας διέρχεται η χώρα, δεν επιτρέπουν μείωση στον αριθμό τους.

Τους προηγούμενους μήνες, όπως είναι γνωστό, είχε προαναγγελθεί ότι οι αποφάσεις για τον αριθμό των εισακτέων φέτος θα συγκλίνουν προς τις προτάσεις των ΑΕΙ, κάτι που σήμαινε ότι οδεύουμε προς μια πιθανώς μικρή, αλλά πάντως υπαρκτή, μείωση εισακτέων. Ωστόσο, αυτό τελικά δεν θα ισχύσει, καθώς όπως αναφέρουν οι τελευταίες πληροφορίες, κρίνεται πλέον ότι «οι ιδιαίτερες συνθήκες, απαιτούν ιδιαίτερες αποφάσεις».

Κατ’ επέκταση, με μειωμένη εξεταστέα ύλη, χωρίς όμως εφησυχασμό για τους υποψήφιους των πανελλαδικών εξετάσεων, μπαίνουμε σε μια «τελική ευθεία», η οποία βέβαια δεν είναι ακόμη γνωστό σε ποια ημερομηνία διεξαγωγής της εθνικής εξέτασης θα οδηγήσει.

Παράλληλα, όπως λέει ο εκπαιδευτικός Γιώργος Χατζητέγας, φέτος στις πανελλαδικές εξετάσεις αναμένεται να παρατηρηθεί και μια φαινομενική αύξηση βάσεων στο 1ο, 2ο και 4ο επιστημονικό πεδίο, εξαιτίας της κατάργησης των συντελεστών βαρύτητας σε κρίσιμα μαθήματα όπως τα Αρχαία Ελληνικά και τα Μαθηματικά.

Ετσι, αν υποθέσουμε ότι ένας μαθητής πετύχαινε φέτος βαθμούς ίσους με τους μέσους όρους των μαθημάτων της περυσινής εξεταστικής διαδικασίας, τότε για την κατεύθυνση Ανθρωπιστικών Σπουδών θα έβρισκε μπροστά του μια φαινομενική άνοδο 204 μορίων, 23 μόρια περισσότερα για τη Θετικών Σπουδών, 396 μόρια περισσότερα για τη Σπουδών Υγείας και 144 μόρια για την Οικονομικών Σπουδών. Η μικρή αυτή άνοδος βάσεων βέβαια, σίγουρα δεν είναι εξαρτώμενη στο σημείο αυτό από τα φετινά δεδομένα των πανελλαδικών εξετάσεων και σίγουρα μπορεί να επηρεαστεί το επόμενο χρονικό διάστημα από πολλούς άλλους παράγοντες.

Η κατάλληλη προετοιμασία

«Στις ιδιαίτερες συνθήκες που επιβάλλει η πανδημία και με άγνωστη επί του παρόντος την ημερομηνία έναρξης των πανελλαδικών εξετάσεων οι υποψήφιοι καλούνται να επιδείξουν υπομονή και σύνεση» λέει ο Γ. Χατζητέγας.

«Το βέλτιστο εργαλείο είναι ένα επαγγελματικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα μελέτης με πολλά και όσο γίνεται χαρούμενα διαλείμματα» συνεχίζει, δίνοντας τις τελευταίες συμβουλές στους υποψηφίους. «Θα παρακολουθήσουμε τα διαδικτυακά μας μαθήματα, θα μελετήσουμε με μέτρο και σχέδιο ενασχόλησης όλα τα μαθήματα χωρίς να ξεχάσουμε την εκτονωτική ψυχαγωγία και την  αναγκαία σωματική άσκηση. Η καθημερινή γυμναστική δωματίου και μια βραδινή βόλτα στη γειτονιά χωράει και ενδείκνυται σε κάθε πρόγραμμα μελέτης. Μουσική, συνομιλίες με φίλους ηλεκτρονική ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βέβαια ταινίες και σειρές. Με αισιοδοξία και με τη βεβαιότητα ότι σύντομα θα υπερβούμε την κρίση και θα φθάσουμε δυνατοί και γνωστικά έτοιμοι στις πανελλαδικές δοκιμασίες» καταλήγει.

Τα «ΝΕΑ» συμβουλεύτηκαν μια ομάδα ειδικών σε όλα τα μαθήματα που είναι κρίσιμα για τις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις και παρουσιάζουν σήμερα όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι υποψήφιοι, ανά μάθημα. Η ομάδα που επιλέξαμε με τη βοήθεια του Γ. Χατζητέγα, συμβουλεύει να μην εφησυχασθούν οι υποψήφιοι από τη μείωση της ύλης, να προχωρήσουν μεθοδικά στις επαναλήψεις τους και κυρίως να έχουν αισιοδοξία και εγρήγορση.

ΦΥΣΙΚΗ
Αθηνά Σιαπέρα
Καθηγήτρια Φυσικής

Η ανακοίνωση της τελικής ύλης των Πανελλαδικών Εξετάσεων έδωσε χαρά στους μαθητές μας επειδή θα έχουν λιγότερη ύλη να μελετήσουν. Ομως η μικρότερη ύλη σημαίνει μεγαλύτερη εμβάθυνση και προσοχή στις λεπτομέρειες. Επομένως στους μαθητές μας κανένας εφησυχασμός δεν επιτρέπεται. Ιδού ένας συνοπτικός οδηγός επανάληψης του μαθήματος της Φυσικής!
Μελετάμε κάθε κεφάλαιο ξεχωριστά με την εξής σειρά:
Διαβάζουμε τη θεωρία από το σχολικό βιβλίο και από τις σημειώσεις των καθηγητών μας και απαντάμε τις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής του σχολικού βιβλίου και των Πανελλαδικών Εξετάσεων των τελευταίων ετών.
Μελετάμε τις κατηγορίες ασκήσεων ανά κεφάλαιο και λύνουμε ανά κατηγορία παραδείγματα.
Λύνουμε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με αιτιολόγηση (Θέμα Β).
Λύνουμε συνδυαστικά θέματα όλων των κεφαλαίων και γράφουμε πολλά διαγωνίσματα προσομοίωσης εφ’ όλης της νέας ύλης!
Μελετώντας τη Φυσική προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα φαινόμενα που περιγράφει γιατί το μάθημα δεν είναι μόνο ασκήσεις!

ΧΗΜΕΙΑ
Μαρίνος Ιωάννου
Καθηγητής Χημείας – συγγραφέας

Η δραστική μείωση της ύλης του μαθήματος της Χημείας αναβαθμίζει σημαντικά το κεφάλαιο της Ιοντικής Ισορροπίας. Οι υποψήφιοι είναι χρήσιμο να μελετήσουν προσεκτικά την Κβαντοχημεία, τη Χημική Ισορροπία, τις Διαμοριακές Δυνάμεις και τη Θερμοχημεία. Σημείο ασάφειας στην ύλη παραμένει η Τάση των Ατμών και αναμένουμε σχετικές οδηγίες. Εξαιρετικά χρήσιμη είναι η άσκηση των υποψηφίων σε διαγωνίσματα προσομοίωσης που ήδη κυκλοφορούν πάνω στη νέα ύλη. Αναζητήστε τα στο Διαδίκτυο!

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Μαρία Κανιάρη
Καθηγήτρια Αρχαίων Ελληνικών

Η μείωση της ύλης πρέπει να αντιμετωπιστεί από τους μαθητές των ανθρωπιστικών σπουδών με σύνεση και μεθοδικότητα. Δεν είναι ευκαιρία για πανηγυρισμούς αλλά για σωστή και εποικοδομητική διαχείριση του χρόνου. Αλλωστε, στο αδίδακτο κείμενο δεν υπάρχει συγκεκριμένη ύλη και, όπως διαρκώς επισημαίνουμε, υπάρχει πάντα περιθώριο βελτίωσης και εξάσκησης. Ως προς το διδαγμένο κείμενο, αν για κάποιο λόγο δεν έχουν ολοκληρώσει την ύλη ή έχουν αφήσει κενά, να σπεύσουν να τα καλύψουν. Αν η μελέτη τους μέχρι αυτή τη στιγμή ήταν σταθερή και έχουν ολοκληρώσει το σύνολο της ύλης, μπορούν να προχωρήσουν σε ένα πρόγραμμα επαναλήψεων.

Δεν πρέπει να ξεχνούν: η ύλη της εισαγωγής δεν άλλαξε! Από το βιβλίο «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος» να μην παραλείψουν τα σχόλια των ενοτήτων που είναι εντός ύλης. Από το βιβλίο «Αρχαία Ελληνικά, Φάκελος Υλικού» να μελετούν τις εισαγωγές κατά θεματική αλλά και διδακτική ενότητα, τα σχόλια των κειμένων αναφοράς και να γνωρίζουν τις απαντήσεις των ενδεικτικών δραστηριοτήτων. Προσοχή, επίσης, στους διαφορετικούς τύπους εκφωνήσεων που υπάρχουν στα παράλληλα κείμενα καθώς και στην ερώτηση που διατυπώνεται ύστερα από κάθε θεματική ενότητα. Πάντα μετά το τέλος ενός κύκλου επαναλήψεων να ελέγχουν τις γνώσεις τους με ένα «απαιτητικό» διαγώνισμα προσομοίωσης. Ολα τα παραπάνω να γίνονται απαραιτήτως με τη βοήθεια των καθηγητών τους που γνωρίζουν τις αδυναμίες τους και τον τρόπο να τις διορθώσουν. Δεν βρισκόμαστε σε περίοδο ανάπαυσης αλλά προετοιμασίας.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Αντώνης Κοπανιτσάνος
Καθηγητής Πληροφορικής (ΑΕΠΠ)

Ο αιφνιδιασμός των μαθητών είναι δικαιολογημένος. Το βάρος της προσπάθειας όμως τώρα πρέπει να πέσει στην «παλαιά» ύλη του μαθήματος, από την οποία θα προκύψουν τα περισσότερα θέματα των εξετάσεων. Σε ό,τι αφορά τα τμήματα της «νέας» ύλης που απέμειναν, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη θεωρία του πρώτου κεφαλαίου (ανάλυση προβλήματος), τη στοίβα και την ουρά που εξετάζονται τόσο θεωρητικά όσο και από άποψη ασκήσεων, όπως αυτές που περιέχονται στα αντίστοιχα κεφάλαια του συμπληρωματικού υλικού.

Προσοχή επίσης χρειάζεται και στη μελέτη του «μενού επιλογής» που εμφανίζεται στις ασκήσεις αυτές και μπορεί να συνδυαστεί με υποπρογράμματα.
Η εντολή «επίλεξε» μπορεί να συνδυαστεί με θέματα όπου είτε ζητείται η χρήση της για την υλοποίηση ενός αλγορίθμου με επιλογή είτε ζητείται η μετατροπή αλγορίθμου που χρησιμοποιεί μια εντολή επιλογής σε ισοδύναμο που χρησιμοποιεί μια άλλη.
Τέλος, τόσο η μέθοδος «διαίρει και βασίλευε» που σχετίζεται με τη δυαδική αναζήτηση όσο και η εκσφαλμάτωση προγράμματος (εντοπισμός λαθών) αντιμετωπίζονται και στα πλαίσια της «παλαιάς» ύλης.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ανδρέας Λίτσας
Καθηγητής Οικονομίας (ΑΟΘ) – συγγραφέας

Η Μακροοικονομία είναι εδώ και λίγες ημέρες εκτός ύλης εξαιτίας του κορωνοϊού που αρέσκεται, άλλωστε, να επιτίθεται στα μακροοικονομικά μεγέθη. Περίοδος επανάληψης, λοιπόν, μόνο με τη Μικροοικονομία. Σαφώς λιγότερη ύλη σε σχέση με την αρχική, αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση και ευκολότερα θέματα στις Πανελλαδικές Εξετάσεις (πώς θα επιτευχθεί η διαβάθμιση των υποψηφίων;). Συνεπώς οι μαθητές και οι απόφοιτοι της Γ΄ Λυκείου δεν πρέπει να εφησυχάσουν αλλά διαρκώς να προσπαθούν να καλύψουν πλήρως το γνωστικό αντικείμενο. Ιδανικό είναι να αντιμετωπίσουν οι μαθητές τον αυτοπεριορισμό τους στο σπίτι σαν μια καλή ευκαιρία για βελτίωση τόσο στη θεωρία όσο και στις ασκήσεις. Κάποιες προτάσεις επανάληψης είναι η επίλυση παλαιότερων θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων (2012, 2014, 2017, 2019), τα διαγωνίσματα προσομοίωσης που τυχόν έχει κάνει ο καθένας, τεστ θεωρίας, φύλλα εργασίας και πάνω από όλα καλή ψυχολογία!

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ
Μαρία Σαμουρίδου
Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας

Το μάθημα της Κοινωνιολογίας επανήλθε ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο έπειτα από απουσία αρκετών ετών. Στον βαθμό που πρόκειται για ένα θεωρητικό μάθημα με τις απαιτήσεις του οποίου οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι θα πρέπει να γίνουν ορισμένες επισημάνσεις, όπως:

• Να μελετήσουν το βιβλίο δίνοντας έμφαση στις λεπτομέρειες, καθώς αυτές μπορούν να καθορίσουν τη σωστή απάντηση και να εξασφαλίσουν ένα άριστο γραπτό.
• Να κατανοήσουν με σαφήνεια τις βασικές απόψεις των θεωρητικών εκπροσώπων κάθε κοινωνιολογικής σχολής.
• Να αποστηθίσουν τους ορισμούς χωρίς να αυτοσχεδιάζουν.
• Να μη συγχέουν τις απαιτήσεις του μαθήματος με τα άλλα μαθήματα της κατεύθυνσης. Το μάθημα της Κοινωνιολογίας απαιτεί κατανόηση του αντικειμένου ώστε να μπορεί ο μαθητής να αποδώσει ό,τι του ζητηθεί.
• Οσοι μαθητές είναι ικανοί στην αποστήθιση να θυμούνται ότι πρέπει να κατανοούν πλήρως τις έννοιες για να μπορούν να χρησιμοποιήσουν συνώνυμες λέξεις, αν χρειαστεί.
• Να γνωρίζουν τις έννοιες και τα κοινωνικά φαινόμενα στα οποία αναφέρεται το σχολικό βιβλίο σε βάθος για να μπορούν να διαχειριστούν μια συνδυαστική ερώτηση.
  Τέλος, καθώς έχει αναπτυχθεί μια ολόκληρη συζήτηση για τις συνδυαστικές ερωτήσεις, να σημειωθεί ότι για να τις απαντήσει ένας μαθητής δεν χρειάζεται να έχει εξειδικευμένες γνώσεις, ούτε να διατυπώσει τη δική του άποψη, αλλά να μπορεί να συνθέσει δύο ή περισσότερα αποσπάσματα του σχολικού βιβλίου.

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Πάνος
Παπαναγιώτου
Καθηγητής Μαθηματικών

Η περικοπή της εξεταστέας ύλης για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου πρέπει να ανακούφισε τους περισσότερους και να ενθάρρυνε και τους πιο απαισιόδοξους για την τελική ευθεία. Οχι ότι δεν θα βρεθούν δύσκολα ζητούμενα στην περιορισμένη ύλη, ιδιαίτερα στο μάθημα των Μαθηματικών.
Αλλο όμως να ψάχνεις κόκκους χρυσού στην άμμο μιας ολόκληρης παραλίας και άλλο στα 2/3 της. Με τη βοήθεια των καθηγητών τους οι υποψήφιοι πρέπει να αξιοποιήσουν την εμπειρία τους και στην τελευταία ύλη που έχουν προλάβει να διδαχθούν οι περισσότεροι, αν και έχει εξαιρεθεί.
Τελευταία παράγραφος τα ακρότατα – ΣΤ με το Θεώρημα Fermat μάλλον θα υποκαταστήσει το «δύσκολο» συνδυαστικό που ήταν συνήθως με ολοκλήρωμα στο Δ θέμα∙ Ακόμα και τα «προβλήματα» εδώ γίνονται περισσότερο SOS! Αυτό δίνει χώρο στις πρώτες ακόμα παραγράφους και τα γενικά των συναρτήσεων να δοθούν ως Β και Γ Θέμα μαζί με fog, f-1. Αναβαθμίζονται περισσότερο και οι συναρτησιακές σχέσεις μαζί και τα «υπαρξιακά» Θεωρήματα Bolzano-Rolle – ΘΜΤ.
Υπομονή και ασκηθείτε με τα διαγωνίσματα Προσομοίωσης επί της νέας ύλης που ήδη κατακλύζουν το Διαδίκτυο!

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΓΛΩΣΣΑ
Ρόη Φλωροπούλου
Καθηγήτρια Νεοελληνικής Γλώσσας – συγγραφέας

Σύμφωνα με τον καθορισμό της ύλης και τις διευκρινίσεις του ΙΕΠ, δεν υπάρχει καμία τροποποίηση στη διδακτέα – εξεταστέα ύλη του μαθήματος. Οι μαθήτριες και οι μαθητές διατηρώντας την ψυχραιμία τους χρειάζεται αξιοποιώντας το διάστημα αυτό να συνεχίσουν να μελετούν και να εξασκούνται, όπως έκαναν μέχρι τώρα. Επιβεβλημένο είναι να ακολουθούν ένα οργανωμένο πρόγραμμα μελέτης και επανάληψης, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που λαμβάνουν από τις καθηγήτριες και τους καθηγητές τους.
Απαραίτητα σημεία της επανάληψής τους είναι: το γνωστικό υλικό του κάθε θεματικού κύκλου, η θεωρία των κειμενικών ειδών, η πειθώ, τα στοιχεία της αφηγηματολογίας και της περιγραφής, τα εκφραστικά μέσα, η γλώσσα του κειμένου (λεξιλόγιο, στίξη, μορφοσυντακτικά φαινόμενα, γλωσσικές ποικιλίες, λειτουργίες της γλώσσας, ύφος κ.ά.) και η διαδικασία συγγραφής του ερμηνευτικού σχολίου.
Στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προετοιμασίας είναι αναγκαία η εξάσκησή τους με διαγωνίσματα που τους ανατίθενται είτε από το σχολείο είτε από το φροντιστήριο για να εξοικειώνονται με τις εναλλακτικές διατυπώσεις όλων των θεμάτων.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμβουλεύονται τις καθηγήτριες και τους καθηγητές τους για την επίλυση των αποριών τους.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Νότα Λαζαράκη
Καθηγήτρια Βιολογίας – συγγραφέας

Τα κεφάλαια που αφαιρέθηκαν από την εξεταστέα ύλη της Βιολογίας περιέχουν κυρίως θεωρία και δίνουν μικρές δυνατότητες για ασκήσεις και εφαρμογές. Ως εκ τούτου, οι υποψήφιοι έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ λιγότερη θεωρία και αποστήθιση, γεγονός που θα ανακουφίσει πολλούς από αυτούς.
Στην ύλη που απομένει περιέχονται κεφάλαια που αποτελούν τις βασικές πηγές ασκήσεων των Πανελλαδικών των τελευταίων ετών και θεωρία διαχειρίσιμη.
Συνεπώς, οι υποψήφιοι που θα εκμεταλλευτούν το διάστημα που διανύουμε (με επαναλήψεις και επίλυση των βασικών κατηγοριών ασκήσεων) θα μπορέσουν με λιγότερο άγχος να προετοιμαστούν κατάλληλα. Μην ξεχάσετε και την ενασχόληση με τα θέματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων των τελευταίων ετών καθώς και με εκείνα των φροντιστηριακών διαγωνισμάτων προσομοίωσης.

ΙΣΤΟΡΙΑ
Αννα Αδάμ
Καθηγήτρια Ιστορίας

Στο μάθημα της Ιστορίας υπήρξε αναπροσαρμογή της ύλης, η οποία μειώθηκε σε σημαντικό βαθμό. Ωστόσο, κρίνεται σκόπιμο, για την επαρκή προετοιμασία των υποψηφίων, να γίνουν οι ακόλουθες παρατηρήσεις. Οι υποψήφιοι:

• Μελετούν διεξοδικά και αποστηθίζουν την αναπροσαρμοσμένη ύλη, μένοντας όσο το δυνατόν πιστότεροι στο κείμενο του σχολικού βιβλίου.
• Προβαίνουν στη χρήση συνώνυμων λέξεων και την αναδιατύπωση του περιεχομένου του σχολικού βιβλίου στην περίπτωση που αισθάνονται βέβαιοι για το αποτέλεσμα.
• Επιδιώκουν παράλληλα την ουσιαστική κατανόηση όσων αναφέρονται στο σχολικό εγχειρίδιο. Ετσι, θα είναι σε θέση να αξιοποιήσουν αποτελεσματικότερα και τις παρατιθέμενες πηγές στο δεύτερο σκέλος της εξέτασης.
• Αναγκαία και η συνεχής εξάσκηση και τριβή με πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Εντοπίζουν στις ιστορικές πηγές και αξιοποιούν στις απαντήσεις τους όλες τις πρόσθετες πληροφορίες και πάντα σε συνδυασμό με τις ιστορικές τους γνώσεις, που προκύπτουν από τη μελέτη του σχολικού βιβλίου. Περιορίζουν την απάντησή τους σε όσα ζητεί η ερώτηση και δεν επεκτείνονται σε γενικόλογο σχολιασμό ή παρουσίαση του περιεχομένου της πηγής. Δεν αμελούν να μελετήσουν με ιδιαίτερη προσοχή πηγές που υπάρχουν στο βιβλίο.
• Δεν εφησυχάζουν λόγω της μείωσης της ύλης∙ οργανώνουν τη μελέτη τους με συστηματικές επαναλήψεις.