«Εφιάλτης» διαρκείας με τον κοροναϊό: Πότε θα χτυπήσει το δεύτερο «κύμα» – Πώς προετοιμάζονται οι επιστήμονες

Ενα εφιαλτικό μέλλον, «αγκαλιά» με τον κοροναϊό, τον φόβο της ασθένειας, τη δοκιμασία των συστημάτων υγείας αλλά και τα περιοριστικά μέτρα που δυσκολεύουν τη ζωή μας και καταστρέφουν την παραγωγική διαδικασία και την οικονομία γενικότερα, περιγράφουν οι επιστήμονες.

Ο ιός που εδώ και λίγο καιρό έχει μπει στη ζωή μας, φαίνεται ότι θα συνεχίσει να μας ταλαιπωρεί για πολλούς μήνες, ή και χρόνια, αν δεν βρεθεί το εμβόλιο που θα τον καταπολεμήσει. Κι αν φυσικά όλες αυτές οι μεταλλάξεις του δημιουργούν νέους κινδύνους για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Το σίγουρο είναι ότι και στην Ελλάδα θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για νέα «χτυπήματα» του ιού. Και γι’ αυτό έχει σημασία αυτή η περίοδος να περάσει με όσο το δυνατόν λιγότερα θύματα και με το κράτος να προετοιμάζεται καλύτερα για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Και φυσικά τους πολίτες που θα πρέπει να μάθουν να ζουν μαχόμενοι έναν «αόρατο» εχθρό, μέχρι η επιστημονική κοινότητα να ανακαλύψει τα όπλα που θα τον σκοτώσουν.

Τι κι αν έχουν περάσει σχεδόν τρεις μήνες που ο κόσμος ασχολείται με τον κοροναϊό, ο COVID-19 δεν σταματά να μας εκπλήσσει.

Σίγουρα σημαντικό ρόλο παίζει το γεγονός πως μιλάμε για έναν καινούργιο ιό, για τον οποίο ακόμη δεν έχει βρεθεί εμβόλιο που να τον εξουδετερώνει.

Ωστόσο εκτός από το εμβόλιο, οι επιστήμονες βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με διάφορα, νέα δεδομένα.

Από την μία ασθενείς που έχουν νοσήσει από τον ιό, δεν έχουν αποκτήσει ανοσία, ενώ από την άλλη υπάρχουν και εκείνοι που  μεταδίδουν κανονικά τον ιό, χωρίς όμως να εμφανίζουν συμπτώματα.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά τα ανησυχητικά στοιχεία, οι επιστήμονες επιμένουν να λένε πως με τον κοροναϊο δεν θα ξεμπερδέψουμε έτσι εύκολα, καθώς μετά το καλοκαίρι αναμένουν δεύτερο κύμα έξαρσης της επιδημίας.

Όπως ανέφερε χθες ο κ. Σωτήρης Τσιόδρας, σύμφωνα με την μαθηματική εκτίμηση που παρουσίασαν επιστήμονες από το Χάρβαρντ, δεν φαίνεται να έχουμε έξαρση μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες με δεδομένο το γεγονός βέβαια ότι θα έχουμε αναχαιτίσει ως χώρα την επιδημία με τα μέτρα που έχουμε λάβει.

Αυτή η εκτίμηση όμως βασίζεται σε μελέτη αντίστοιχων κοροναϊών και της συμπεριφοράς τους στο παρελθόν.

Δεν αφορούν τον νέο ιό, αλλά λαμβάνονται υπόψη δεδομένα για την εποχικότητα και τις αλλαγές που μπορεί να επιφέρει η θερμοκρασία στην επιβίωση του στο περιβάλλον.

«Οι επιστήμονες έχουν λάβει υπόψη τους εκτιμήσεις και νούμερα από την ανοσία που προκαλούν στον πληθυσμό αντίστοιχοι κοροναϊοί και με βάση αυτά προβλέπουν ότι δεν θα είναι χειρότερα τα πράγματα το καλοκαίρι. Προβλέπουν ότι μπορεί να είναι χειρότερα τα πράγματα το φθινόπωρο-χειμώνα και σίγουρα χειρότερο, από κάτι αντίστοιχο που θα συμβαίνει το καλοκαίρι», ανέφερε ο καθηγητής και συνέχισε:

«Δεν πρέπει να ξεχνάμε βέβαια και το ότι ο κόσμος το καλοκαίρι έχει και νότιο ημισφαίριο, κάτι που το βλέπουμε και με τη γρίπη. Οι επιδημίες της γρίπης στο νότιο ημισφαίριο είναι πολύ σημαντικότερες την περίοδο του καλοκαιριού για εμάς, αλλά χειμώνα για αυτούς. Και έχουμε στο παρελθόν ζήσει και εισαγόμενα περιστατικά γρίπης από συμπολίτες μας, ανθρώπους οι οποίοι ταξιδεύουν από την Αυστραλία και άλλες περιοχές του νοτίου ημισφαιρίου και έρχονται στην Ελλάδα, οι οποίοι πάντα θα αντιμετωπίζονται σαν άνθρωποι οι οποίοι είναι δυνητικά φορείς του ιού, ιδιαίτερα από χώρες που θα έχουν επιδημία το καλοκαίρι, αλλά θα είναι στο χειμώνα τους. Άρα μάλλον δεν θα δούμε κάποιο τέτοιο σενάριο με αυτό τον ιό» συμπληρώνει.

Ωστόσο δεν είναι η πρώτη φορά που ακούμε για ένα δεύτερο κύμα επιδημίας του κοροναϊου, καθώς πολλοί Έλληνες και ξένοι επιστήμονες τονίζουν πως είναι πολύ πιθανό να υπάρξει ξανά έξαρση, ειδικά από τη στιγμή που είναι αβέβαιη η ημερομηνία που θα κυκλοφορήσει στην αγορά το πρώτο εμβόλιο.

Δεδομένο ένα νέο κύμα το φθινόπωρο

Ο υπεύθυνος της Ειδικής Κλινικής στο Νοσοκομείο «Σωτηρία», καθηγητής Παθολογίας και Ογκολογίας, Κωνσταντίνος Συρίγος θεωρεί πως είναι δεδομένο ένα δεύτερο κύμα κοροναϊου το φθινόπωρο.

«Όταν τα πράγματα πάνε πολύ καλά και τώρα πάνε πράγματι πολύ καλά, το μυαλό το δικό μας είναι να προετοιμαστούμε για το δεύτερο κύμα, γιατί το δεύτερο κύμα θα έρθει, και πρέπει να είμαστε έτοιμοι, να ξεκουράσουμε το προσωπικό, ώστε να ξαναπέσει στη μάχη. Δεν νομίζω ότι θα μπορέσουμε να το αποφύγουμε. Η εμπειρία και οι προηγούμενες επιδημίες λένε ότι είναι δεδομένο», ανέφερε ο καθηγητής, εκτιμώντας πως το εμβόλιο θα είναι έτοιμο προς το τέλος του χρόνου.

«Η ελπίδα μας γι’ αυτό το κύμα, είναι μήπως καταφέρουμε και τότε έχουμε κάποια θεραπευτική προσέγγιση ώστε να βοηθήσουμε τους αρρώστους και να το περάσουμε όσο πιο ανώδυνα γίνεται» σημείωσε ο κ. Συρίγος μιλώντας στον ANT1.

Καθηγητής Yale: Πρέπει να προετοιμαστούμε για το δεύτερο κύμα

Σχεδόν βέβαιος ότι ο κοροναϊός δεν θα εξαφανιστεί το καλοκαίρι εμφανίστηκε ο Έλληνας καθηγητής του Γέιλ, Νικόλας Χρηστάκης.

Πέρα από το γεγονός ότι θα υπάρξει μόνο μία περιορισμένη μείωση τους καλοκαιρινούς μήνες, ο κ. Χρηστάκης, εκτίμησε ότι θα έχουμε νέο κύμα του κοροναϊου το φθινόπωρο.

«Οι μελέτες που έχω δει από τώρα, οι αρχικές που έχουν γίνει στην Κίνα, υποδεικνύουν ότι ο καιρός δεν θα παίξει μεγάλο ρόλο», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο επιστημονικό περιοδικό Jama.

«Σε αντίθεση με άλλες πανδημίες του αναπνευστικού, δεν θα υπάρξει διάλειμμα το καλοκαίρι. Θα υπάρξει μια περιορισμένη μείωση λόγω του καιρού, όχι τεράστια όπως σε άλλες πανδημίες, κάτι που σημαίνει ότι ο κοροναϊος  θα συνεχίσει να μας επηρεάζει το καλοκαίρι», συμπλήρωσε.

Ο Νικόλας Χρηστάκης εκτίμησε ότι υπάρχει 75% πιθανότητα για νέο κύμα, το φθινόπωρο. «Νομίζω ότι θα έχουμε δεύτερο κύμα. Δεν νομίζω ότι αυτό θα είναι χειρότερο, όπως με την πανδημία του 1918 όταν το δεύτερο κύμα ήταν 4 φορές πιο θανατηφόρο. Αμφιβάλω ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Αλλά θα έχουμε δεύτερο κύμα και πρέπει να προετοιμαστούμε για αυτό», υπογράμμισε.

Το πιο κακό σενάριο

Για το καλό και το κακό σενάριο είχε μιλήσει και ο καθηγητής μικροβολιογίας Αλκιβιάδης Βατόπουλοςμε αφορμή τα σενάρια για την άρση των περιοριστικών μέτρων.

Σύμφωνα με τον κ. Βατόπουλο και όσα ανέφερε στον ANT1 υπάρχουν δύο σενάρια για τον κοροναϊο: Το πρώτο να μπαίνουμε κάθε τρεις μήνες σε καραντίνα και το δεύτερο η επιτήρηση και περιορισμός και ιχνηλάτηση επαφών. «Αν αυτό καταφέρουμε και γίνει παγκοσμίως, θα έχουμε μία κατάσταση όπου όποιος αρρωσταίνει θα περιορίζεταιμαζί με κάποιες επαφές , η υπόλοιπη κοινωνία θα προχωρά τη ζωή της . Αν γίνει αυτό, η επίπτωση στην κοινωνία θα είναι σαφώς μικρότερη, δεν θα χρειάζεται να γίνονται οριζόντια μέτρα συνέχεια», είπε σχετικά με το δεύτερο σενάριο ο κ. Βατόπουλος τονίζοντας ότι αυτό είναι που πρέπει να επικρατήσει και ότι προσπαθούμε να αποφύγουμε το κακό σενάριο να είμαστε κάθε τρεις μήνες στην καραντίνα.

Τα τρία επικρατέστερα εμβόλια για την πανδημία

Το μόνο σίγουρο πάντως είναι πως ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μία νέα πανδημία στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη είναι να κυκλοφορήσει στην αγορά το εμβόλιο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας,οι φαρμακευτικές εταιρείες κάνουν κούρσα για την εύρεση θεραπείας, καθώς εβδομήντα εμβόλια κατά του κοροναϊου αναπτύσσονται σε όλον τον κόσμο, ενώ τρία από αυτά δοκιμάζονται σε ανθρώπους,

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, αυτό που έχει προχωρήσει περισσότερο στην κλινική διαδικασία είναι ένα πειραματικό εμβόλιο από την εταιρεία CanSino Biologics (Χονγκ Κονγκ) και το Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας του Πεκίνου, καθώς βρίσκεται ήδη στη Φάση 2.

Ακόμη δύο δοκιμάζονται σε ανθρώπους -πρόκειται για το εμβόλιο που αναπτύσσουν ξεχωριστά οι αμερικανικές φαρμακευτικές εταιρείες Moderna και Inovio, σύμφωνα με έγγραφο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Η πρόοδος σημειώνεται με πρωτοφανή ταχύτητα στην ανάπτυξη εμβολίων, καθώς ο ιός  φαίνεται απίθανο να εξαλειφθεί μόνο με τα περιοριστικά μέτρα. Η βιομηχανία φαρμάκων ελπίζει να συμπιέσει το χρόνο που χρειάζεται για να βγει ένα εμβόλιο στην αγορά – συνήθως περίπου 10 έως 15 χρόνια – μέσα στο επόμενο έτος.

Η εκρίζωση του νέου κοροναϊου και το εμβόλιο χωρίς πατέντες

Ενδιαφέρον πάντως έχει και η απάντηση του κ. Τσιόδρα, ο οποίος χτες αναφέρθηκε και στον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να γίνει η οριστική εκρίζωση του νέου κοροναϊου.

«Θα γινόταν εκρίζωση εάν ο ιός κινούνταν ταυτόχρονα με την ίδια ταχύτητα σε όλες τις χώρες και ταυτόχρονα όλοι παίρναμε τα ίδια μέτρα» είπε χαρακτηριστικά τονίζοντας το παράδειγμα της Ελλάδας για το πώς επιτεύχθηκε δραστικά ο περιορισμός της κυκλοφορίας του ιού. «Δυστυχώς δεν γίνεται. Ο τρόπος με τον οποίο θα σβήσει ο ιός, θα είναι το αποτελεσματικό εμβόλιο όταν θα έρθει. Σίγουρα μέχρι τότε, οι αποτελεσματικές θεραπείες θα μας βοηθούν να τον καταπολεμήσουμε καλύτερα και τα μέτρα όταν αυτά απαιτούνται. Όσο περνά ο καιρός, επαναληπτικά lockdown μπορεί να απαιτηθούν, μπορεί να μην απαιτηθούν, ανάλογα με την πορεία που θα έχει η κοινωνία, με τον τρόπο που θα ζούμε, με την υγιεινή. Πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει πάρα πολύ, πως θα αυξάνεται σιγά-σιγά και η ανοσία. Θα το περνάνε κάποιοι, οι οποίοι θα γίνονται όλο και περισσότεροι, αυτή τη στιγμή είναι λίγοι. Αλλά όταν θα γίνουν ένας αρκετά σημαντικός αριθμός, τότε νομίζω θα σταματήσει και θα σβήσει και ο ιός» είπε ο καθηγητής.

Όσο για τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα ήταν ευχής έργο το εμβόλιο για τον νέο κοροναϊο, ο καθηγητής απάντησε δημιουργώντας ουσιαστικά νέο πεδίο προβληματισμών για όλους: «Μακάρι να έχουμε ένα εμβόλιο μέχρι το τέλος του χρόνου το οποίο μαζικά θα παραχθεί, δεν θα υπάρχει μονοπώλιο, θα δίνεται σε όλο τον κόσμο δωρεάν, δεν θα υπάρχουν πατέντες. Θα υπάρξει μια κοινωνική αλληλεγγύη, θα το πάρουν όλοι και θα προστατευτούν» είπε, εκφράζοντας προφανώς την δική του επιθυμία ως άνθρωπος και ως επιστήμονας, μια επιθυμία που μέχρι τώρα ουδέποτε έχει εισακουστεί από την επιστημονική κοινότητα για τις λοιμώδεις μεταδοτικές νόσους», κατέληξε.

Ελπίδες για εμβόλιο μέχρι το φθινόπωρο

Πάντως παρά το γεγονός πως για τους επιστήμονες το δεύτερο κύμα του κοροναϊου είναι σχεδόν σίγουρο, μερικές εταιρίες προσπαθούν να ανεβάσουν το ηθικό των πολιτών τονίζοντας πως μέχρι τότε θα υπάρχει εμβόλιο.

Ειδικότερα, επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εκφράζουν την ελπίδα ότι το δικό τους εμβόλιο κατά του COVID-19, που πρόκειται να ξεκινήσει κλινική δοκιμή σε 500 ασθενείς τις επόμενες ημέρες, πιθανώς να είναι έτοιμο μέχρι το φθινόπωρο, εάν φυσικά ισχύσει το «πιο αισιόδοξο σενάριο».

Την ίδια στιγμή, ένα γερμανικό «υποψήφιο» εμβόλιο, της εταιρίας CureVac, αναμένεται να εισέλθει στη φάση της κλινικής δοκιμής τον Ιούνιο ή το αργότερο τον Ιούλιο, σε περίπου 100 εθελοντές.

Τέλος ενθαρρυντικά είναι και τα αποτελέσματα των προσπαθειών παρασκευής φαρμάκων που θα πετύχουν να βοηθήσουν στη θεραπεία των πασχόντων από COVID-19.

Ηδη, η ιαπωνική Fujifilm Holdings Corp. ανακοίνωσε ότι η δική της «πρόταση», το αντιγριπικό σκεύασμα Avigan, πρόκειται να μπει στο δεύτερο στάδιο κλινικών δοκιμών σε ασθενείς που νοσούν με COVID-19, στις ΗΠΑ.

Στην κλινική μελέτη, που θα εκπονηθεί σε συνεργασία με το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, την ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της ίδιας πόλης και το νοσοκομείο Μπρίγκαμ, θα συμμετάσχουν 50 ασθενείς.

Παρόμοια έρευνα για το Avigan, που πραγματοποιείται στην Ιαπωνία, βρίσκεται ήδη στο τρίτο στάδιο κλινικών μελετών.