#StayHomeSounds: Πώς η πανδημία αλλάζει τους ήχους των πόλεων

Ένας παγκόσμιος χάρτης με τους ήχους των πόλεων που έχουν αλλάξει λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και των μέτρων αποκλεισμού δημιουργείται από ανθρώπους που ανακαλύπτουν πρωτόγνωρα συστατικά του ηχητικού περιβάλλοντός τους και τα καταγράφουν.

Στη Νέα Υόρκη, στον Τερματικό Σταθμό Γκραντ Σέντραλ, διακρίνονται για πρώτη φορά ήχοι, τους οποίους συνήθως καλύπτει το δυνατό βουητό από τα βήματα και τις ομιλίες των διερχόμενων επιβατών.

Στο Εδιμβούργο της Σκωτίας, την ησυχία διακόπτουν ήχοι γκάιντας σε ένδειξη ευγνωμοσύνης στο υγειονομικό προσωπικό για το έργο που επιτελεί αυτήν την κρίσιμη περίοδο

Σε παραλία στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, ακούγονται μόνο τα βήματα ανθρώπων που κάνουν τζόκινγκ.

Στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, σε διαδρομή μέσα από πάρκο, όπου συνήθως κυριαρχούν οι ήχοι αυτοκινήτων και αεροπλάνων, ακούγεται το βουητό των κουνουπιών.

Στη Μπραζίλια της Βραζιλίας, ήχοι της φύσης, το κελάιδισμα των πουλιών, ο αέρας στα φύλλα των φοινικόδεντρων δημιουργούν ηχώ.

Στην Κεράλα, στην Ινδία, Μουσουλμάνοι Μαπίλα τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια για να ευαισθητοποιήσουν για την πανδημία του κοροναϊού.

Οι ήχοι της παγκόσμιας απομόνωσης λόγω της COVID-19 συλλέγονται στο πλαίσιο του project #StayHomeSounds και προστίθενται σε έναν διαδραστικό χάρτη στο διαδίκτυο μαζί με τις ιστορίες των ανθρώπων που τους ηχογραφούν.

«To project είναι μέρος του Cities and Memory (Πόλεις και Μνήμη), ενός συλλογικού δικτύου μηχανικών ήχου και καλλιτεχνών με έδρα την Οξφόρδη στο Ηνωμένο Βασίλειο που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια με στόχο τη συγκέντρωση ήχων απ΄όλο τον κόσμο» εξήγησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο εμπνευστής του, Stuart Fowkes.

«Συλλέγουμε ήχους από διάφορα μέρη του κόσμου εδώ και αρκετά χρόνια, οπότε το #StayHomeSounds είναι μία φυσιολογική προέκταση των project που έχουμε υλοποιήσει έως τώρα.

Άρχισα να παρατηρώ ότι ο ήχος στην πόλη στην οποία ζω, στην Οξφόρδη, αλλάζει, ότι μπορώ και ακούω την άγρια ζωή και διαφορετικούς εξωτερικούς ήχους και θεώρησα ότι είναι ενδιαφέρον.

Επίσης, κατά την έναρξη της εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων άρχισα να ακούω ιστορίες που συνδέονται με τον ήχο, ανθρώπους να τραγουδούν στα μπαλκόνια των σπιτιών ή να χειροκροτούν γιατρούς και νοσηλευτές και θεώρησα ότι πρέπει να αποτυπώσουμε αυτή τη στιγμή της ιστορίας, το πόσο διαφορετικός ακούγεται ο κόσμος, καθώς και όλες τις άλλες συνέπειες που επέφερε η πανδημία » τόνισε ο Stuart Fowkes.

Μέχρι τώρα έχουν συγκεντρωθεί 380 ήχοι από 38 χώρες, ενώ καθημερινά ο εμπνευστής και υπεύθυνος του project προσθέτει στον χάρτη δέκα νέες συνεισφορές από νοικοκυρές, έφηβους, γιατρούς, δημοσιογράφους, καλλιτέχνες, που θέλουν να μοιραστούν τους ήχους των πόλεών τους, τις εμπειρίες τους από την περίοδο του αποκλεισμού, αλλά και τις ανησυχίες και τους φόβους τους για το μέλλον.

Στον διαδραστικό χάρτη στο website του Cities and Memories παρουσιάζεται ο ήχος πόλεων της Αμερικής, της Ευρώπης, της Ασίας, της Αφρικής και της Ωκεανίας και αναγράφονται πληροφορίες για την καταχώριση και τα στοιχεία του συμμετέχοντα στο project.

Στόχος του #StayHomeSounds, σύμφωνα με τον Stuart Fowkes, είναι από τη μία «να αναδειχθεί ότι o κόσμος δεν είχε ποτέ τους ήχους που έχει τώρα, ότι είναι μία μοναδική στιγμή όσον αφορά το πώς ηχεί ο κόσμος, που αξίζει να ηχογραφηθεί» και από την άλλη «με τις ιστορίες που συνοδεύουν τους ήχους οι άνθρωποι να αισθανθούν περισσότερο συνδεδεμένοι».

«Αν ξέρουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα, στην Τσεχία, ή στην Αργεντινή που βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις, έχουν τα ίδια συναισθήματα με μας, μπορεί να αισθανθούμε ότι είμαστε σε αυτή την κατάσταση όλοι μαζί, ενωμένοι» υποστήριξε.

«Έχουμε όλοι περισσότερο χρόνο, είτε τον αξιοποιούμε με διαφορετικό τρόπο και οι σχέσεις μας με το περιβάλλον αναγκαστικά αλλάζει λίγο», σημείωσε μιώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ προσθέτοντας ότι σε πολλές ιστορίες οι άνθρωποι περιγράφουν ότι άρχισαν να παρατηρούν τώρα τους ήχους της φύσης, να συνδέονται με τους ήχους με έναν διαφορετικό τρόπο απ΄ ότι πριν, να τους μελετούν.

Μία τεράστια αλλαγή στη ζωή του Stuart Fawks, ο οποίος είναι τεχνολόγος ήχου, είναι ότι σταμάτησε να ταξιδεύει. «Ταξίδευα πολύ, σε όλο τον κόσμο για τις ανάγκες των projects, αλλά και για διακοπές κυρίως στην Ιταλία όπου έχω συγγενείς, έπαιρνα μαζί τη συσκευή ηχογράφησης και κατέγραφα τους ήχους ως σουβενίρ από τα ταξίδια μου» τόνισε.

Στις ηχογραφήσεις από τις πόλεις, όπως διευκρίνισε, δεν υπάρχει σιγή, που είναι αδύνατος ήχος να τον συλλάβεις, καθώς υπάρχει πάντα κάτι ενδιαφέρον που συμβαίνει. Ενδιαφέρουσα μπορεί να είναι η απουσία ήχων που υπό κανονικές συνθήκες ακούγονται σε έναν χώρο, υπογράμμισε και ανέφερε ως παράδειγμα την Times Square στη Νέα Υόρκη.

«Είναι ένας από τους πιο πολυσύχναστους πόλους έλξης τουριστών, στον οποίο συνήθως ακούγονται άνθρωποι που συζητούν, καλλιτέχνες που παίζουν μουσική, σειρήνες περιπολικών. Όλα αυτά έχουν φύγει και έχει μείνει ο ήχος στο παρασκήνιο, ο βόμβος των κλιματιστικών από τα κτίρια. Η απουσία των ήχων φέρνει έναν άλλον στο προσκήνιο, που πριν δεν γινόταν αντιληπτός» διευκρίνισε.

Οι ήχοι του αποκλεισμού λόγω της πανδημίας μπορούν να ταξινομηθούν σε τέσσερις κατηγορίες.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τους νέους ήχους, που δεν ακούγονταν στο παρελθόν, ένα τραγούδι για τον κοροναϊό στο ραδιόφωνο, ή οι ήχοι των χειροκροτημάτων για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.

Στον χάρτη του #StayHomeSounds υπάρχουν ηχογραφήσεις από πόλεις όπως η Μαδρίτη, το Παρίσι, η Λίμα, η Βικτώρια, οι Βρυξέλλες, οι κάτοικοι των οποίων αφιερώνουν χρόνο κάθε απόγευμα για να χειροκροτήσουν, να επευφημήσουν και να ευχαριστήσουν εκείνους που αγωνίζονται για σώσουν ζωές.

Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται οι ήχοι της φύσης, το κέντρο των πόλεων που άρχισε να ακούγεται σαν ύπαιθρος, τα άλλοτε θορυβώδη Κυριακάτικα πρωινά που ακούγονται πλέον σαν κυριακάτικα απογεύματα.

Στην τρίτη κατηγορία είναι οι ήχοι από τα εγκαταλειμμένα μέρη, πάρκα, πλατείες, τουριστικά αξιοθέατα, χώροι λατρείας, στα οποία φαίνεται σαν μην υπάρχει ίχνος ανθρώπινης παρουσίας.

Στην τέταρτη κατηγορία είναι οι ήχοι από το εσωτερικό των σπιτιών, οι ηχογραφήσεις που δείχνουν πώς οι άνθρωποι περνούν τον χρόνο τους όσο είναι μέσα, πως διατηρούν τις επαφές με την οικογένεια, πως διασκεδάζουν.

«Μία γυναίκα από τη Φινλανδία διαβάζει κεφάλαια από παιδικά βιβλία, τα ηχογραφεί και τα στέλνει σε παιδιά συγγενών και φίλων. Μας έστειλε μια από τις ηχογραφήσεις της, που δείχνει ότι ακόμη κι αν δεν μπορείς να συναντήσεις τους κοντινούς ανθρώπους σου, μπορείς να διατηρήσεις επαφή μαζί τους μέσω νέων ήχων» ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Stuart Fawks.

Η χώρα από την οποία δεν περίμενε να λάβει ήχους, όπως αποκάλυψε, είναι το Ιράν.

Μεταξύ άλλων ηχογραφήσεων που προέρχονται από την ασιατική χώρα είναι από πλανόδιους μουσικούς στην Τεχεράνη, που ακόμη περιπλανιούνται στους δρόμους και παίζουν μουσική από σπίτι σε σπίτι.

«Κάθε πρωί βρίσκω στο email ήχους από καινούριες χώρες και μέρη και αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον» είπε και ανέφερε ότι το project και ο χάρτης που δημιουργείται θα παραμείνουν ως μία μόνιμη μαρτυρία του τι συνέβαινε τους τελευταίους μήνες.

Χαρακτηρίζοντας τρομερή την τρέχουσα κατάσταση, είπε ότι το project εξετάζει πώς μεταβάλλεται ο ήχος του κόσμου και το καταγράφει, ώστε όταν η κρίση τερματιστεί, να μπορεί κάποιος να ανατρέξει και να αντιληφθεί πώς ο αποκλεισμός επηρέασε τις πόλεις και τους κατοίκους τους.

«Θέλουμε όσο το δυνατόν περισσότερες συμμετοχές, παροτρύνουμε τους ανθρώπους να καταγράψουν έναν ήχο, απ’ όπου κι αν βρίσκονται, από το εσωτερικό του σπιτιού τους, από τον κήπο τους, από το μπαλκόνι τους και να αφηγηθούν τον νέο τρόπο ζωής τους και να τα υποβάλλουν» επισήμανε προσθέτοντας ότι μέσω του #StayHomeSounds δημιουργείται μία κοινότητα ανθρώπων που ζει υπό παρόμοιες συνθήκες, τη δριμύτητα της πανδημίας και την κοινωνική απομόνωση.

Σε πολλές από τις ιστορίες που συνοδεύουν τους ήχους, οι άνθρωποι μοιράζονται τους φόβους τους ότι μπορεί να μείνουν χωρίς εργασία, ή ότι θα αρρωστήσουν οι συγγενείς τους ή την αγωνία τους για το πόσο θα διαρκέσει ο αποκλεισμός.

« Νομίζω ότι είναι μία αίσθηση αλληλεγγύης, να μπορείς να διαβάζεις τις αφηγήσεις άλλων και να κατανοείς ότι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ίδιες ανησυχίες με σένα» εκτίμησε ο Stuart Fawks αναφερόμενος στα συμπεράσματα που συνάγονται από το project.

«Οι ιστορίες του #StayHomeSounds δείχνουν επίσης ότι οι άνθρωποι αντλούν παρηγοριά από τους ήχους του κόσμου, από την ησυχία, από την επανασύνδεση με το περιβάλλον τους. Είναι μία μικρή παρηγοριά σε τόσους δύσκολους καιρούς» υπογράμμισε.