Ο Σίσυφος και η κολακεία

«Εμείς οι Έλληνες έχουμε την αδυναμία να λησμονούμε γρήγορα τους κινδύνους. Και να επιδιδώμεθα, πριν καλά-καλά παρέλθουν, στην ικανοποίηση των κομματικών ή προσωπικών μας αδυναμιών.

Έχουμε, επίσης, την κακή συνήθεια να καταστρέφουμε με τα ίδια μας τα χέρια όσα με κόπους και θυσίες δημιουργήσαμε. Και το κάνουμε αυτό, όταν ακριβώς βρισκόμαστε στα πρόθυρα της επιτυχίας.

Την αδυναμία μας αυτή ακριβώς συμβολίζει και ο μύθος του Σίσυφου. Και δεν είναι τυχαίο ότι ο μύθος αυτός είναι ελληνικός».

(προεκλογική ομιλία στην Αθήνα, 15 Νοεμβρίου 1974)

«Η κολακεία είναι αμοιβαία ταπεινωτική. Και γι’ αυτόν που την επιχειρεί και για εκείνον που την δέχεται».

(τηλεοπτική ομιλία προς τους νέους, 8 Νοεμβρίου 1974)

Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του αειμνήστου Κωνσταντίνου Καραμανλή, πέραν της διορατικότητάς του, υπήρξε κατά την προσωπική μου άποψη η ευθυκρισία.

Τεκμήρια του εν λόγω χαρίσματός του αποτελούν, μεταξύ πολλών άλλων, οι προαναφερθείσες απόψεις, που διατυπώθηκαν από τον ίδιον το μακρινό πλέον 1974, λίγες μόλις ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 17ης Νοεμβρίου εκείνου του έτους, των πρώτων που διενεργήθηκαν στη χώρα μας μετά την πτώση της επτάχρονης δικτατορίας των συνταγματαρχών.

Στο πλαίσιο λοιπόν της προεκλογικής εκστρατείας του, κι ενώ επέκειτο η πολιτική δικαίωσή του διά της επανόδου του στην πρωθυπουργία με το ανεπανάληπτο, δημοψηφισματικού χαρακτήρα 54,37%, ο Καραμανλής κλείνει τα αυτιά του στις σειρήνες του λαϊκισμού και ακολουθεί τη δυσκολοδιάβατη οδό της υπευθυνότητας και της νουθετήσεως.

Από τη μια, επισημαίνει τη διαχρονική τάση των Ελλήνων να λησμονούν γρήγορα τους κινδύνους προς ικανοποίηση των αναγκών ή των επιθυμιών τους, την κακή τους συνήθεια να καταστρέφουν μόνοι τους όσα με κόπους και θυσίες δημιούργησαν, και μάλιστα τη στιγμή που σχεδόν αγγίζουν την επιτυχία.

Θυμίζοντας, λέει ο Καραμανλής, τον Σίσυφο, ο οποίος ήταν καταδικασμένος να επιδίδεται σε κάτι που δεν τελειώνει ποτέ, οι Έλληνες, εξαιτίας των δικών τους εσφαλμένων επιλογών ή ολιγωριών, έζησαν ουκ ολίγες φορές στο διάβα της μακραίωνης ιστορίας τους το ανείπωτο μαρτύριο της διάψευσης των ελπίδων τους λίγο πριν γευτούν το νέκταρ της επιτυχίας κι αφού προηγουμένως είχαν καταβάλει τεράστια προσπάθεια για να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους.

Τα ανωτέρω καθίστανται άκρως επίκαιρα στην τωρινή συγκυρία, τη στιγμή που η χώρα μας βρίσκεται κατά τα φαινόμενα στον προθάλαμο της σταδιακής άρσης των περιοριστικών μέτρων που αφορούν την αντιμετώπιση της πανδημίας, κι ενώ η κόπωση και η αδημονία όλων καθίστανται ολοένα και περισσότερο εμφανείς.

Από την άλλη, ο Καραμανλής καυτηριάζει την κολακεία, δηλώνει ευθαρσώς ότι πρόκειται για μια συμπεριφορά εξόχως προσβλητική, για μια στάση αμοιβαία εξευτελιστική, τόσο για τους κόλακες όσο και για εκείνους που ανέχονται την κολακεία ή παρασύρονται από αυτήν.

Όσοι εκ των πολιτικών και των δημοσιογράφων πλέκουν αφειδώς το εγκώμιο του πρωθυπουργού για την αποφασιστικότητα που επέδειξε και τα μέτρα που έλαβε αναφορικά με την απόπειρα εισβολής στον Έβρο και την υπόθεση του κοροναϊού, όσοι εξ αυτών εξυμνούν urbi et orbi τις αρετές του και προβαίνουν σε ανιστόρητους παραλληλισμούς με πρόσωπα και καταστάσεις του παρελθόντος, μόνο καλές υπηρεσίες δεν προσφέρουν.

Ο Μητσοτάκης πράττει απλώς τα αυτονόητα, τα ενδεδειγμένα και επιβεβλημένα από τις περιστάσεις, επιδεικνύοντας το δίχως άλλο σύνεση και ψυχραιμία, στοιχεία που θα έπρεπε ούτως ή άλλως να αναμένει κανείς από έναν άνθρωπο με σύγχρονες αντιλήψεις, γερά παιδευτικά θεμέλια και πολιτικές παρακαταθήκες από γεννησιμιού του.

Ως εκ τούτου, οι ύμνοι και οι υπερβολές παρέλκουν. Έχουσι γνώσιν οι φύλακες…