Αέρηδες : Ο μετεωρολογικός σταθμός της αρχαιότητας

Το ωρολόγιο του Ανδρονίκου Κυρρήστου, ευρύτατα γνωστό ως Πύργος των Ανέμων, είναι ένα σημαντικό μνημείο της αρχαιότητας, που έχει δώσει το όνομά του σε μια ολόκληρη συνοικία της Αθήνας, τους Αέρηδες.

Ο οκταγωνικός πύργος (πλευρά μήκους 3,20 μ.) από πεντελικό μάρμαρο, που δεσπόζει στους βόρειους πρόποδες της Ακρόπολης, στο χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς, στην Πλάκα, έχει κωνική στέγη, κυλινδρικό πρόσκτισμα στη νότια πλευρά και δύο κορινθιακά πρόπυλα στα ΒΑ και στα ΒΔ.

Ο πύργος, που οικοδομήθηκε από τον αστρονόμο Ανδρόνικο από την Κύρρο της Μακεδονίας στο α’ μισό του 1ου αιώνα π.Χ., θεωρείται ο αρχαιότερος μετεωρολογικός και ωρομετρικός σταθμός του κόσμου.

Πιστεύεται ότι χτίστηκε για να εξυπηρετεί τους εμπόρους που ήθελαν να υπολογίσουν σε πόσο χρόνο θα έφθαναν τα προϊόντα τους στην αγορά.

Στο πάνω μέρος της κάθε πλευράς του πύργου εικονίζονται ανάγλυφοι οι οκτώ κύριοι άνεμοι με τα σύμβολά τους και τα ονόματά τους χαραγμένα (εξ ου και το μνημείο φέρει την ονομασία Αέρηδες).

Εξωτερικά υπήρχαν ηλιακά ρολόγια, ενώ εσωτερικά λειτουργούσε υδραυλικό ρολόι.

Ο Πύργος των Ανέμων μετατράπηκε κατά τους Παλαιοχριστιανικούς Χρόνους σε εκκλησία ή σε βαπτιστήριο κάποιας γειτονικής εκκλησίας, ενώ στο χώρο έξω από τη ΒΑ είσοδο υπήρχε χριστιανικό κοιμητήριο.

Το 15ο αιώνα το μνημείο αναφέρεται από τον Κυριακό εξ Αγκώνος ως ναός του Αιόλου, ενώ σε ταξιδιωτική περιγραφή ανώνυμου περιηγητή ως εκκλησία.

Το 18ο αιώνα ο Πύργος των Ανέμων χρησιμοποιήθηκε ως τεκές των Δερβίσηδων.