Δοκίμιο για τον κοροναϊό

Ο Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Χάρης Παμπούκης, παρουσιάζει στο νέο του δοκιμίου με τίτλο “Η μεγάλη αποδιοργάνωση: η κρίση του κορωνοϊού – Διαπιστώσεις και ματιές στο μέλλον” σκέψεις και ερωτήματά για την παγκόσμια κρίση που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός Covid-19, ενώ παράλληλα παραθέτει προτάσεις για την οργάνωση της εγχώριας, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ηγεσίας και κοινωνίας, σε μία κατεύθυνση επανεκκίνησης και μετασχηματισμού των δημοκρατικών και παγκοσμιοποιημένων δομών της, για ένα αύριο απαλλαγμένο από τα λάθη του παρελθόντος.

Ορμώμενος από την παρούσα πολυεπίπεδη κρίση στην οποία έχει περιέλθει σύσσωμος ο σύγχρονος κόσμος, ο καθηγητής Χάρης Παμπούκης διαπιστώνει ότι το υπάρχον μοντέλο εξουσίας είναι παρωχυμένο και επικεντρώνεται στην παρούσα κρίση του κορωνοϊού, τα μαθήματα της οποίας πρέπει να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη αλλαγής για την ανθρωπότητα. Παρουσιάζει την κρίση του κορωνοϊού ως μία “ευκαιρία για την σύλληψη και οργάνωση ενός καλύτερου μέλλοντος και διόρθωσης πολλών λαθών σε συλλογικό, εθνικό, αλλά και ατομικό επίπεδο”, καταθέτοντας και δικές του προτάσεις. Ένα μέλλον που μπορεί να διαγράψει μία καθολικά νέα πορεία για την ανθρωπότητα, εάν συλληφθεί ως μία ευκαιρία για διόρθωση και στοχασμό όλων όσων έχουμε ξεχάσει ή θεωρούμε δεδομένα.

H κρίση στην Ελλάδα

Ειδική είναι η αναφορά και στην Ελλάδα, η οποία αντιμετώπισε κατά εξαιρετικό τρόπο την υγειονομική κρίση αλλά η οποία εξερχόμενη από μία βαριά οικονομική κρίση, κινδυνεύει να βρεθεί και πάλι αντιμέτωπη με μία νέα επερχόμενη οικονομική λιτότητα τύπου μνημονίων. Ταυτόχρονα όμως, οι πρόσθετοι ευρωπαϊκοί πόροι και η αναδιανομή τους αποτελεί και την καλύτερη ευκαιρία της χώρας να αποταχθεί από όλα τα κακώς κείμενα που την ταλανίζουν επί χρόνια, και να αδράξει την ευκαιρία για να εισέλθει σε μία νέα εποχή ορθολογισμού που θα αναβαθμίσει τη θέση της στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, επιδεικνύοντας “κοινωνική ωριμότητα, επιχειρηματική αξιοσύνη και δημόσιο ήθος”.

Τρία είναι τα βασικά μηνύματα του δοκιμίου του Καθ. Χάρη Παμπούκη: (α) η οργάνωση του μέλλοντος. «Η νέα μεγάλη παγκόσμια πρόκληση είναι να οργανώσουμε προληπτικά τις νέες παγκόσμιες αβεβαιότητες που λόγω της τεράστιας παγκόσμιας διασυνδεσιμότητας μπορούν να προκαλέσουν ασύμμετρες συνέπειες”. (β) η ευκαιρία μιας παραγωγικής επανάστασης για την Ελλάδα και (γ) ο προσωπικός αξιακός αναστοχασμός. Όλα αυτά κάτω από την μεγάλη απειλή της λήθης, που θα οδηγήσει την ανθρωπότητα να προσπεράσει την κρίση, χωρίς ίχνος προσπάθειας προς την αλλαγή.

Όπως δηλώνει ο ίδιος ο κύριος Παμπούκης: “Το δοκίμιο αυτό γράφτηκε για να μοιραστώ μερικές σκέψεις ευρύτερα με την ελπίδα αλλαγής προς το καλύτερο, η οποία είναι δυνατή, εάν όλοι μαζί το υιοθετήσουμε και το στηρίξουμε. Προσπάθησα να συλλογισθώ ελεύθερα το μετά, με στόχο όχι την μελλοντολογία, αλλά την αλλαγή, να μπορέσουμε να κρατήσουμε τη τύχη μας στα χέρια μας κατά το δυνατό.

Η εποχή μας, της μεγάλης διασυνδεσιμότητας και των σύνθετων συστημάτων, έχει επιφέρει και την παγκοσμιοποίηση των κιδνύνων των άσπρων και μαύρων κύκνων. Η αντιμετώπισή τους χρειάζεται πρόληψη, η οποία αποτελεί καθήκον της υπεύθυνης διακυβέρνησης. Με επιστήμονες των σύνθετων συστημάτων και μηχανικούς διαχείρισης των νέων κινδύνων. Η ανθρωπότητα κινδυνεύει ίσως όχι από μία μεμονωμένη απειλή, αλλά από μία σειρά.

Το στοίχημα είναι η εκλογίκευση και η ρύθμιση της παγκόσμιας διασυνδεσιμότητας με προληπτικά μέτρα για την αποφυγή των νέων πολύμορφων απειλών που απειλούν την ανθρωπότητα και είναι μέρος της νέας κανονικότητας της παγκοσμιοποίησης. Αυτή η πρόταση- προειδοποίηση είναι ο λόγος συγγραφής του δοκιμίου μαζί με την πρόταση να δούμε τη κρίση ως ευκαιρία νέας οργάνωσης. Απώτερος στόχος, να προσπαθήσουμε να δούμε παραπέρα, να αναστοχαστούμε να δούμε την κρίση ως ελπίδα, σλόγκαν χιλιοειπωμένο, αλλά πάντα επίκαιρο και σωστό, και έτσι να ορίσουμε ένα καλύτερο, κοινό μας μέλλον, κυρίως για τις νεότερες γενιές που οι προηγούμενες έχουν αδικήσει πολλαπλά με τη νοοτροπία “διώχνω τα προβλήματα στο μέλλον”.”