Κοροναϊός: Τι συμβαίνει με τα αντισώματα και τα «διαβατήρια ανοσίας»

Αναστάτωση και αντιδράσεις στην επιστημονική κοινότητα προκάλεσε η ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), σύμφωνα με την οποία «δεν υπάρχει προσώρας καμία απόδειξη πως άνθρωποι που έχουν αναρρώσει από τον Covid-19 και έχουν αντισώματα, είναι προστατευμένοι από νέα μόλυνση». Μάλιστα, ο Οργανισμός προέβη σε διευκρινιστική δήλωση.

«Οι περισσότερες από τις μελέτες δείχνουν ότι άνθρωποι που έχουν αναρρώσει έχουν αντισώματα έναντι του ιού. Όμως, κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους έχουν πολύ χαμηλά επίπεδα αντισωμάτων στο αίμα τους. Ως τις 24 Απριλίου, καμία μελέτη δεν έχει αξιολογήσει αν η παρουσία αντισωμάτων στον κοροναϊό παρέχει ανοσία σε επακόλουθη μόλυνση από αυτό τον ιό» επισήμαινε ο ΠΟΥ.

Παρότι τα διαθέσιμα στοιχεία ακόμη βρίσκονται σε διαδικασία αξιολόγησης, πολλοί επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και ο λοιμωξιολόγος και εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, Σωτήρης Τσιόδρας, αντέδρασαν στην προειδοποίηση του ΠΟΥ, θεωρώντας πως ισχύει μάλλον το αντίθετο και πως ο διεθνής οργανισμός θα ήταν πιο ακριβές να είχε χρησιμοποιήσει τη φράση «ανεπαρκή, προς το παρόν, στοιχεία» αντί για «καμία απόδειξη».

Ειδικότερα, ο κ. Τσιόδρας αναφέρθηκε στις δύο διφορούμενες απόψεις που ακούγονται επί του θέματος, «μία από τον τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η οποία λέει ότι δεν μπορεί να είμαστε σίγουροι ότι τα αντισώματα που αναπτύσσεις σε προστατεύουν. Εγώ δεν συμφωνώ με αυτή την τοποθέτηση. Και μία δεύτερη τοποθέτηση, η οποία ακούγεται από επιστημονικές ομάδες εγνωσμένου κύρους, ότι με βάση την εμπειρία που έχουμε από τους κοροναϊούς, θα υπάρχει προστασία για τουλάχιστον ένα χρόνο. Με αυτή την τοποθέτηση συντάσσομαι και εγώ».

Ανασκευάζει ο ΠΟΥ

Μετά τις αντιδράσεις ο ΠΟΥ ανασκεύασε τις προειδοποιήσεις, με διευκρινιστική ανακοίνωση στην οποία κάνει λόγο για αντισώματα που θα παράσχουν κάποιου βαθμού προστασία, ωστόσο αυτό που δεν γνωρίζουμε ακόμη είναι ο βαθμός της προστασίας ή ο χρόνος διάρκειάς της.

«Νωρίτερα, αναρτήσαμε τη νέα επιστημονική ενημέρωση του ΠΟΥ για τα «διαβατήρια ανοσίας». Το thread προκάλεσε αναστάτωση και θα θέλαμε να διευκρινίσουμε: Περιμένουμε πως οι περισσότεροι άνθρωποι πουν έχουν προσβληθεί με Covid-19, θα αναπτύξουν αντισώματα που θα τους παράσχουν κάποιου βαθμού προστασία» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο Tweet.

«Αυτό που δεν γνωρίζουμε ακόμα είναι ο βαθμός της προστασίας ή ο χρόνος διάρκειάς της. Εργαζόμαστε με τους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο για την καλύτερη κατανόηση της ανταπόκρισης του ανθρώπινου σώματος στη μόλυνση του Covid-19. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν έρευνες που να απαντούν στα σημαντικά αυτά ερωτήματα» προσθέτει ο ΠΟΥ.

Earlier today we tweeted about a new WHO scientific brief on "immunity passports". The thread caused some concern & we would like to clarify:

We expect that most people who are infected with #COVID19 will develop an antibody response that will provide some level of protection. pic.twitter.com/AmxvQQLTjM

— World Health Organization (WHO) (@WHO) April 25, 2020

Τι έδειξε νέα μελέτη

Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας που έγινε στην Κίνα, επιστήμονες βρήκαν πως ορισμένοι ασθενείς χωρίς πολύ σοβαρά συμπτώματα, οι οποίοι ιάθηκαν από τη νόσο Covid-19, στη συνέχεια είχαν απρόσμενα λίγα έως μηδαμινά αντισώματα έναντι του κοροναϊού SARS-CoV-2.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου Φουντάν, οι οποίοι έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στο Medrxiv.org, ανέλυσαν δείγματα αίματος από 175 ασθενείς που είχαν πάρει εξιτήριο από κλινική της Σαγκάης. Διαπιστώθηκε ότι σχεδόν το ένα τρίτο αυτών των ανθρώπων (περίπου το 30%) είχε λίγα αντισώματα, ενώ σε δέκα άτομα δεν ήταν δυνατό να ανιχνευθούν καθόλου αντισώματα.

Αυτό ίσως αυξάνει τον κίνδυνο μίας δεύτερης λοίμωξης Covid-19, κάτι που θα μελετηθεί στη συνέχεια από τους κινέζους επιστήμονες.

Όλοι οι ασθενείς είχαν μόνο σχετικά ήπια συμπτώματα (βήχα και πυρετό, χωρίς μεγάλη δύσπνοια), ενώ οι περισσότεροι από όσους είχαν λίγα αντισώματα ήταν νέοι σε ηλικία. Η μελέτη δεν αφορούσε ασθενείς που ιάθηκαν μετά από παραμονή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Τα επίπεδα αντισωμάτων αυξάνονταν μαζί με την ηλικία, έτσι ιαθέντες άνθρωποι 60 έως 85 ετών είχαν υπερτριπλάσια αντισώματα σε σχέση με τα άτομα 15 έως 39 ετών, σύμφωνα με τη βρετανική «Telegraph» και το «Newsweek».

«Αν πολλοί άνθρωποι παράγουν χαμηλά επίπεδα αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2, τότε τα όποια τεστ στην κοινότητα θα πρέπει να έχουν πολύ υψηλό βαθμό ευαισθησίας» σχολίασε ο καθηγητής Ιατρικής Πολ Χάντερ του Πανεπιστημίου East Anglia.

Από την άλλη πλευρά, η καθηγήτρια Ανοσολογίας Ελιάνορ Ράιλι του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου χαρακτήρισε καθησυχαστικά τα κινεζικά ευρήματα και συμβατά με άλλες αναπνευστικές παθήσεις.

Όπως είπε «ένας μικρός αριθμός ανθρώπων δεν παρήγαγε ανιχνεύσιμα προστατευτικά αντισώματα, όμως όλοι ιάθηκαν, πράγμα που δείχνει ότι υπάρχουν άλλα είδη αντισωμάτων ή άλλα συστατικά της ανοσιακής απάντησης του οργανισμού, που μπορούν επίσης να καταπολεμήσουν τη λοίμωξη. Όσον αφορά στο υψηλότερο επίπεδο αντισωμάτων στους πιο ηλικιωμένους, σε σχέση με τους νεότερους, είναι κάτι που σχετίζεται με τη σοβαρότητα της νόσου, καθώς τα αντισώματα είναι περισσότερα σε όσους ανακάμπτουν από πιο σοβαρή ασθένεια».