Κινδυνεύουν οι ελευθερίες μας;

Πόσο κινδυνεύουν οι ελευθερίες μας;  Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;  Μπορεί να είμαστε ανά τακτά διαστήματα υπό συνεχή παρακολούθηση;  Ποιος είναι ο βαθμός προσωπικής ελευθερίας; Που αρχίζει η παραβίαση προσωπικών δεδομένων; Υφίσταται η έννοια της ελεύθερης προσωπικότητας;

Πολλά μπορεί να τεθούν προς ερώτηση και εξίσου περισσότερες θα είναι οι επιφυλάξεις, οι απορίες, όπως επίσης μεγάλος παραμένει ο προβληματισμός σε παγκόσμιο επίπεδο αυτή την περίοδο.

«Μα καλά, ψωνίζεις με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα, έχεις σύγχρονο κινητό που δίνει στίγμα που βρίσκεσαι, δίνεις τα προσωπικά σου δεδομένα, κ.λ.π., αλλά σε προβληματίζει εάν παραβιάζεται η προσωπική σου ελευθερία; Αυτή είναι μια μόνιμη ερώτηση που έρχεται ως απάντηση στις επιφυλάξεις πολλών για το τι δυνητικά μπορεί να συμβεί.

Όλοι γνωρίζουμε ότι είμαστε ανοικτό βιβλίο στο διαδίκτυο, καθώς με τα κατάλληλα εργαλεία ξέρουν πολλές πληροφορίες για εμάς σχετικά με το τι παρακολουθούμε στις διάφορες ιστοσελίδες, τι ακούμε, τι διαβάζουμε, τι γράφουμε. Ουσιαστικά χαρτογραφούνται και οι πολιτικές πεποιθήσεις μας, ενώ αποκωδικοποιούνται στα πλαίσια χάραξης πολιτικών, ακόμα και επιχειρηματικών (π.χ. προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών) στρατηγικών τα όσα γράφουμε.

Το διαδίκτυο και τα όσα προσφέρει ως εργαλεία είναι το κατάλληλο πολυεργαλείο για κατανόηση των τάσεων της κοινωνίας. Στις ΗΠΑ στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση έγινε απόλυτη επεξεργασία εκατοντάδων χιλιάδων λογαριασμών και εξετάστηκαν τάσεις, θέσεις και απόψεις για σειρά θεμάτων και στη συνέχεια υπήρξαν και οι κατάλληλες στοχευμένες δημόσιες επικοινωνιακές πολιτικές και βέβαια απίστευτος αριθμός fake news στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη δημιουργία κλίματος.

Χωρίς διάθεση συνωμοσιολογίας, υφίσταται μείζον θέμα που πρέπει όσο είναι νωρίς να αντιμετωπιστεί πλην αρχίσει να παγιώνεται μια κατάσταση που θα εξουδετερώνει σταθερές δεκαετιών στο πεδίο των δικαιωμάτων.

Αρκεί κανείς να διαβάσει τι λέει ο ΟΗΕ (κάλεσε προ ημερών όλες τις χώρες να σέβονται το κράτος δικαίου παρά την πανδημία, περιορίζοντας τον χρόνο ισχύος των έκτακτων μέτρων, προκειμένου να αποφευχθεί μια ‘‘καταστροφή’’ στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων) και άλλοι φορείς και οργανισμοί. Πριν λίγο καιρό, στη σκιά των κινήσεων της κυβέρνησης της Ουγγαρίας υπό τον Ορμπαν, δεκατρία μέλη της Ε.Ε. –και η Ελλάδα- με κοινή τους δήλωση εκφράζουν την ανησυχία τους για τα έκτακτα μέτρα λόγω της πανδημίας και για το κατά πόσο αυτά θα μπορούσαν να παραβιάσουν το κράτος δικαίου, τις δημοκρατικές αρχές και τα βασικά πολιτικά δικαιώματα.

Ακούμε και διαβάζουμε για εφαρμογές στα σύγχρονα κινητά μας που θα καταγράφουν εάν συναντήσαμε κάποιον με κορονοϊό. Θα ισχύσει μόνο για ιατρικούς λόγους; Και ποιοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία; Δύναται να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς; Μπορεί, στο πλαίσιο των πολιτικών επιτήρησης των πολιτών – ασθενών να διευρυνθεί και πως η συγκέντρωση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων;

Μέχρι στιγμής κυριαρχεί η θεωρία περί αναγκαιότητας που επιβάλλει η αντιμετώπιση της πανδημίας και άρα αφορά η «τεχνολογική παρακολούθηση» μόνο τις μετακινήσεις. Αυτό μπορεί να επεκταθεί και για άλλες υποθέσεις και να προσωποποιηθεί με επίκληση του δημοσίου συμφέροντος και μάλιστα με το πρόσχημα της προάσπισης της δημόσιας υγείας προς όφελος των πολλών.

Είναι σαφές ότι οι Δημοκρατίες δεν μπορούν να στηρίζονται σε επιτηρήσεις, συνεχούς ελέγχους και παρακολουθήσεις.

Και το ζητούμενο είναι να μην εθιστούμε στην ιδέα της καλής παρακολούθησης και του περιορισμού ατομικών και κοινωνικών ελευθεριών με πρόσχημα την προστασία του υπέρτατου δημοσίου αγαθού, της υγείας.

Η ιδιωτικότητα και η αυτονομία είναι η τεράστια περιουσία όλων και δεν είναι απλά ζήτημα επιβίωσης, αλλά να επιβιώσουμε ως οι εαυτοί μας.