Χρειαζόμαστε νέα εργαλεία

Η συγκυρία της νέας οικονομικής κρίσης σηματοδοτεί μεγάλες προκλήσεις για το πώς μπορεί να υπάρξει σχεδιασμός μιας οικονομικής πολιτικής που να μπορεί ταυτόχρονα να εξασφαλίζει αναγκαίες υποδομές και να δημιουργεί θέσεις ποιοτικής απασχόλησης. Στην καρδιά ενός τέτοιου νέου οικονομικού σχεδίου αναγκαστικά βρίσκεται το κράτος. Ο λόγος είναι προφανής: το κράτος μπορεί σήμερα να κινητοποιήσει πόρους και να πάρει μεγάλες πρωτοβουλίες που δεν μπορούν απλώς να καλυφθούν από τον ιδιωτικό τομέα ή τις «δυνάμεις της αγοράς».

Γιατί κακά τα ψέματα: η λογική της γενικευμένης ιδιωτικοποίησης, που θεωρεί ότι η ιδιωτική επιχειρηματικότητα πρέπει απλώς να αναλάβει οποιαδήποτε λειτουργία, την οποία ασκούσε μέχρι τώρα το κράτος, έχει δείξει πολλά χρόνια τώρα τα όριά της. Αλλωστε, όπου δοκιμάστηκε τα αποτελέσματα ήταν απλώς καταστροφικά.

Την ίδια στιγμή, όμως, δεν μπορεί απλώς το κράτος να υποκαταστήσει την ιδιωτική επιχειρηματικότητα και να αναλάβει το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Ούτε μπορεί απλώς να καλύπτει κενά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Οχι άλλα δάκρυα για το «παλιό, καλό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων»

Ομως, αυτό δεν σημαίνει ότι και η παρέμβαση του κράτους πρέπει να περιορίζεται απλώς στο να δίνει κονδύλια, να αναθέτει έργα και να προσφέρει φοροελαφρύνσεις και άλλα κίνητρα, εργαλεία σημαντικά, που όμως έχουν όρια.

Για να μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι η ιστορία των «μεγάλων έργων» στην Ελλάδα είναι συνυφασμένη και με την εκτεταμένη κακοδιαχείριση και διασπάθιση ουσιαστικά των κρατικών και ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, διαμορφώνοντας τελικά μια από τις χειρότερες εκδοχές όντως κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας.

Σε αυτό το πλαίσιο, χρειάζεται να δούμε τους όρους με τους οποίους μπορούν πραγματικά στη νέα εποχή κράτος και ιδιωτική επιχειρηματικότητα να συμπράξουν. Με όρους που από τη μια να εξασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον, κυρίως ως προς την κοινωνική χρησιμότητα του αποτελέσματος, και από την άλλη να δίνουν διέξοδο σε σοβαρά επιχειρηματικά σχέδια με προοπτική. Και με έμφαση στο να κινητοποιηθεί ένα ευρύτερο επιστημονικό και τεχνικό δυναμικό, να διαμορφωθούν θέσεις εργασίας και υπάρξουν πραγματικά ποιοτικές υποδομές με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.