Ασφάλεια και ελευθερία

Σε ποιο σημείο τελειώνει η ελευθερία και αρχίζει η ασφάλεια; Το ερώτημα αυτό επανέρχεται στο προσκήνιο με διάφορες μορφές, οποτεδήποτε υπάρχει μια απειλή τόσο σημαντική ώστε να θεωρηθεί ότι πρέπει να μπουν περιορισμοί στις βασικές ελευθερίες και τα ατομικά δικαιώματα. Η πανδημία είναι μια πραγματική και μεγάλη απειλή. Βλέπουμε άλλωστε τι συμβαίνει και όχι μόνο στις χώρες που καθυστέρησαν ή αμέλησαν να πάρουν μέτρα αλλά και σε χώρες που φάνηκε να παίρνουν μέτρα σχετικά έγκαιρα. Αυτό οδήγησε στη λήψη των περιοριστικών μέτρων, που και αυτά ένας αναγκαστικός περιορισμός των ελευθεριών ήταν.

Ομως, παρότι τα μέτρα τύπου lockdown αποτελούν περιορισμό των ελευθεριών, εντούτοις είχαν έναν σχετικά προσωρινό χαρακτήρα. Ομως, τώρα φαίνεται ότι περνάμε σε μια δεύτερη φάση όπου η έμφαση θα είναι σε μέτρα έγκαιρου εντοπισμού των επαφών τυχόν κρουσμάτων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

«Κερκόπορτα» ο κοροναϊός για ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες;

Αυτό απαιτεί εφαρμογές ψηφιακές στα κινητά τηλέφωνα και θα στηρίζονται στη χρήση των προσωπικών δεδομένων από τις μετακινήσεις μας. Σήμερα η τεχνολογία επιτρέπει μια σχεδόν πλήρη καταγραφή των κινήσεων και των συναναστροφών μας. Αυτό είναι πάρα πολύ χρήσιμο σε μια πανδημία, γιατί μπορεί πολύ γρήγορα να ειδοποιήσει ανθρώπους ότι ήρθαν σε επαφή με κρούσμα και άρα πρέπει να αυτοαπομονωθούν και να ελεγχθούν.

Ομως την ίδια στιγμή αυτό είναι και πάρα πολύ χρήσιμο σε όποιον θέλει να έχει εικόνα του τι κάνουν και με ποιους έρχονται σε επαφή οι άνθρωποι. Και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. Η θεμελιώδης συνθήκη της ελευθερίας στις σύγχρονες κοινωνίες είναι να μην ξέρει το κράτος (ή οποιοσδήποτε άλλος) όλα όσα κάνουν οι πολίτες: να υπάρχει ιδιωτική ζωή και επίσης διάφορες πληροφορίες απλώς να μην είναι καταγεγραμμένες και διαθέσιμες. Γι’ αυτό και έχουμε συμφωνήσει ότι αυτή η ελευθερία από την επιτήρηση αίρεται μόνο για σοβαρούς λόγους και πάντα με εγγυήσεις δικαίου: π.χ. όταν τίθεται θέμα έρευνας εγκληματικών πράξεων.

Γι’ αυτόν τον λόγο και ενώ πρέπει να αξιοποιήσουμε κάθε δυνατή τεχνολογική εφαρμογή που θα μας επιτρέψει να αντιμετωπίσουμε την πανδημία, πρέπει ταυτόχρονα να απαιτήσουμε εγγυήσεις ότι τέτοιες εφαρμογές δεν θα αφήσουν πίσω τους μια ακόμη μεγαλύτερη περιστολή των ατομικών ελευθεριών.