Το μεγάλο άλμα των start-up και οι σπουδαίες πρωτοβουλίες που έρχονται

Αρκετές φορές και οι ημερομηνίες έχουν την αξία τους… Στις 15 Μαρτίου 2008 ένας 26χρονος διπλωματούχος μηχανολόγος μηχανικός του ΕΜΠ συμμετέχει σε ένα από τα πάνελ των παράλληλα εκδηλώσεων που διοργανώνονται στο πλαίσιο του 8ου Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ. Η συγκεκριμένη εκδήλωση έχει ως τίτλο: «Νέα Επιχειρηματικότητα στην πόλη και στην ύπαιθρο». Το όνομα του, Γιώργος Τζιραλής. Ο νεαρός μηχανικός εκπροσωπεί έναν, εν πολλοίς, άγνωστο οργανισμό για το ακροατήριο των συνέδρων: «Ιδρυτής OpenCoffee Ελλάδας», αναγράφεται στη πρόσκληση.

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έκαναν λόγο για «ιδιοκτήτη καφέ στο κέντρο της Αθήνας» και άλλοι για «ένα φίλο του Προέδρου» από «εκείνες τις ΜΚΟ»… Προφανώς και δεν ίσχυε τίποτα από τα δύο. Υπενθυμίζεται για την ιστορία και μόνο ότι το 2008 πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ο Γιώργος Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος ένα χρόνο αργότερα εξασφαλίζοντας την  λαϊκή ψήφο πήρε τον δρόμο για το Μέγαρο Μαξίμου.

Την ίδια κιόλας μέρα ο Τζιραλής στο blog του OpenCoffee δημοσιεύει το αρχικό κείμενο της παρέμβασης του στην εκδήλωση. Σε αυτό το κείμενο διαβάζω: «Βρίσκομαι σήμερα εδώ για να συνεισφέρω μία διαφορετική, πιο αισιόδοξη αλλά θέλω να πιστεύω ταυτόχρονα ρεαλιστική οπτική περί νέας επιχειρηματικότητας». Στη συνέχεια, δίνοντας τα παραδείγματα της επιτυχίας των ιδρυτών της Google και του Facebook ο Τζιραλής  διατυπώνει με θάρρος τις απόψεις του: «Έχουμε την τύχη να βιώνουμε καιρούς μοναδικούς, συναρπαστικούς, όπου κανείς μπορεί για παράδειγμα να απευθύνει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του σε οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη. Βρισκόμαστε όλοι μας πιο κοντά από ποτέ, συγκάτοικοι στο παγκόσμιο χωριό, με απόσταση ίση  μόλις με το e-mail μας. Η τεχνολογία αφομοιώνεται, με ρυθμούς ραγδαίους, και αλλάζει τη ζωή μας, οι επαναστάσεις είναι καθημερινές, συμβαίνουν παντού γύρω μας.

Πολύ ωραία, θα πει κανείς. Εξαιρετικά. Και εμείς; Μας ενδιαφέρουν, μας αγγίζουν όλα αυτά; Ποια η θέση μας, η συμμετοχή μας, η φιλοδοξία μας; Το σκηνικό μεταμορφώνεται, έχουμε ρόλο σε αυτή την αλλαγή, πέραν αυτού του -παθητικού- θεατή των εξελίξεων;

Ας μην κρυβόμαστε, η απάντηση μοιάζει να είναι απογοητευτική. Σε αυτό το παγκόσμιο πανηγύρι, ο Έλληνας νέος έχει απομείνει να σχοινοβατεί μεταξύ ΑΣΕΠ και 700 ευρώ, μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η Ελλάδα που μπορεί να καινοτομεί

Εννέα μήνες νωρίτερα – στις 17 Ιουλίου 2007- ο Τζιραλής βροντοφωνάζει: «Οι ελληνικές start-up είναι εδώ», δημοσιεύοντας στο blog που φέρει την επωνυμία OpenCoffee ένα κείμενο – «ιδρυτική διακήρυξη του Open Coffee Club Greece, του κινήματος για τις Ελληνικές start-up». Σε αυτό το μίνι μανιφέστο διαβάζω μεταξύ άλλων: «Εξ’ ορισμού και εκ φύσεως, το κίνημα φέρει πρωτίστως τον χαρακτηρισμό του ανοικτού και συμμετοχικού. Κατ’ επέκταση, φιλοδοξούμε να αποτελέσει αρωγό, όπως και πυροδότη, του συνόλου των δράσεων με αντικείμενο:

–        τη δικτύωση προσώπων με κοινά ενδιαφέροντα για τη διαμόρφωση συνεργειών

–        την καλλιέργεια της κουλτούρας της καινοτομίας και του επιχειρείν

–        τη διάδοση των νέων τεχνολογιών, με έμφαση στο διαδίκτυο».

Διαβάζοντας το μανιφέστο μαθαίνουμε και ορισμένες ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες: «Το κίνημα έλαβε σάρκα στις δύο ανοικτές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν ύστερα από πρωτοβουλία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Νεανικών Επιχειρήσεων Jade Hellas στις 7 Ιουνίου και 10 Ιουλίου. Από σήμερα, το blog OpenCoffee.gr πρόκειται να αποτελέσει τη διαδικτυακή φωνή του κινήματος, φιλοξενώντας επίσης το σύνολο των εξελίξεων στο χώρο των start-up και του ελληνικού διαδικτύου γενικότερα».

Ο ίδιος ο Τζιραλής μιλώντας στη παράλληλη εκδήλωση στο πλαίσιο του 8ου συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ αποκάλυψε ότι για να στηθεί και να λειτουργήσει η ιδέα της διοργάνωσης του Open Coffee στην Ελλάδα – «μια απλή ιδέα, που είχα την τύχη να διαβάσω σε κάποια ανάρτηση ενός μεγάλου αμερικανικού blog» χρειάστηκαν «όλα κι όλα ένα τηλέφωνο και 3 e-mails».

Πιο συγκεκριμένα, «ένα τηλέφωνο στο βιβλιοπωλείο του Ελευθερουδάκη, “μπορείτε να μας παραχωρήσετε το χώρο του καφέ σας για μία ανοικτή συνάντηση επιχειρηματικότητας, το πρώτο Open Coffee meeting στην Ελλάδα;”, “Ναι, φυσικά!”. Τα 3 πρόχειρα e-mails απευθύνθηκαν σε κάποια από τα πλέον γνωστά ελληνικά blogs. “Διοργανώνουμε αυτή τη συνάντηση, θα ήμασταν ευτυχείς αν  την προβάλλετε”.

Τελικά η ιδέα από την πρωτοβουλία απέχουν απόσταση ελάχιστη, όση ο καναπές από το γραφείο, το τηλεκοντρόλ από το πληκτρολόγιο, η απάθεια και η παθητικότητα από την προδιάθεση για δημιουργία. Και είμασταν όλοι ευτυχείς, εκείνο το απόγευμα του Ιουνίου. Όλοι κι όλοι 20 άτομα, με αρχική αμηχανία, η οποία ωστόσο έφυγε γρήγορα, καθώς τα συμβατά, περί start-up, ενδιαφέροντα προκάλεσαν προσωπικές γνωριμίες, ανταλλαγές ιδεών και εμπειριών, επαφών και business cards. Το πείραμα είχε ενδιαφέρον και αποφασίσαμε να το επαναλάβουμε».

Ηρθε η έκρηξη

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και η πρωτοβουλία του Τζιραλή λειτούργησε ως το τσακμάκι για την έκρηξη που διαμόρφωσε μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια μια δυναμική σε ιδέες και ανθρώπινο δυναμικό σκηνή των start-up.

Αν ανατρέξει κανείς στις αρχειακές πηγές στο διαδίκτυο θα διαπιστώσει ότι μεταξύ των πρώτων σχολίων που φιλοξενούνται στο blog του opencoffee  μετά την παρέμβαση του Τζιραλή στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ είναι του Νίκου Δρανδάκη, του ιδρυτή του Taxibeat, της πρωτοποριακής εφαρμογής ταξί στα κινητά που αποτελεί ένα από τα success stories στην ελληνική αγορά ( η εταιρεία εξαγοράστηκε από το MyTaxi, θυγατρικής της αυτοκινητοβιομηχανίας  Daimler AG).

Διαβάζω το σχόλιο του Δρανδάκη: «Είδα την ομιλία από κοντά, την κατέγραψα και σε video (αν και κόπηκε το stream δυστυχώς λίγο πριν το τέλος), και νομίζω ότι εκτός από το κείμενο, ήταν άψογο και το delivery (παρά τους φόβους του Γιώργου)». Και ο Mr Beat καταλήγει με την ιαχή: «go go gtzi!». Σχόλιο κάνει και ο Αντώνης Μαρκόπουλος, που αναλαμβάνει το 2010 ειδικός γραμματέας Ψηφιακού Σχεδιασμού στο τότε υπερυπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (κυβέρνηση Γ.Α. Παπανδρέου, υπουργός Μιχ. Χρυσοχοΐδης): «Συγχαρητήρια για την πολύ καλή ομιλία σου. Χάρηκα που συμμετείχαμε σε μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ελπίζω το ΠΑΣΟΚ να τοποθετήσει πλέον ψηλά στην πολιτική του agenda και το θέμα της νεανικής επιχειρηματικότητας αν θέλουμε να μιλάμε για προοδευτική ανάπτυξη και επένδυση στη γνώση».

Ο Μαρκόπουλος έβαλε τη σφραγίδα του στη δημιουργία των πρώτων ventures capital με κεφάλαια προερχόμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση που στήριξαν την ανάπτυξη του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας – τα  ICT Jeremie VC Funds. Ένα από αυτά – το Openfund ΙΙ, στην ιδρυτική ομάδα του οποίου συμμετείχε ο Τζιραλής – έχει να παρουσιάσει την επιτυχημένη επένδυση στην εταιρεία Workable . Νωρίτερα, ο ιδρυτής του OpenCoffee στην Ελλάδα είχε συμμετάσχει και στην ιδρυτική ομάδα του πρώτου Openfund που πιστώνεται την επιτυχημένη επένδυση του Taxibeat.

Το 2020 λίγο πριν την εισβολή του φονικού covid-19 το αειθαλές OpenCoffee διοργάνωνε τις συναντήσεις του στο μεγάλο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη επί της Πειραιώς, ενώ ο Γιώργος Τζιραλής – που δεν έχει κουραστεί εδώ και πάνω από 10 χρόνια να διαλαλεί: ««Οι ελληνικές start-up είναι εδώ»- συμμετέχει πλέον ως μέλος της ιδρυτικής ομάδας του Marathon VC, ενός από τα funds της οικογένειας του Equifund που δημιουργήθηκε με εθνικούς πόρους αλλά και κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων(EIF). Μέχρι τώρα πάνω από 70 εταιρείες με κεφάλαια άνω των 60 εκατομμυρίων ευρώ έχουν βρει χρηματοδότηση από τα funds, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (τέλος 2019) που φιλοξενούνται σε report του οργανισμού Found.ation.

Πολλά success stories

Την ίδια ώρα τα success stories συνεχίζονται με το πιο πρόσφατο εκείνο της εξαγοράς της Think Silicon από την Πάτρα από την εισηγμένη στο Nasdaq Applied Material με την έδρα της στη Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνιας που αποτελεί μια ηγέτιδα δύναμη στο κλάδο της.

Η ελληνική εταιρεία – μέλος του ολοκληρωμένου προγράμματος της Εθνικής Τράπεζας NBG Business Seeds και μια από τις επενδύσεις που είχε κάνει το Metavallon VC από την οικογένεια των funds του Equifund- εξειδικεύεται στην σχεδίαση υψηλής απόδοσης Μονάδων Επεξεργασίας Γραφικών (Graphics Processors Units ή GPUs) για την αναδυόμενη αγορά του Internet of Things (IoT), των φορετών συσκευών (wearables) και Inference Accelerators Τεχνητής Νοημοσύνης για εφαρμογές Υπολογιστικής Όρασης στη συσκευή (Machine Learning Vision Applications for IoT/Edge end nodes).

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η Κυβέρνηση Μητσοτάκη ετοιμάζεται να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πολύμορφης και πολυεπίπεδης ενίσχυσης του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας. Οργανικό μέρος αυτού του προγράμματος με την επωνυμία Elevate Greece θα είναι και η δημιουργία ενός Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων, ενός δυναμικού εργαλείου για τις start-up που μπορούν και θέλουν να «μεγαλώσουν» ξεφεύγοντας από τα όρια της ελληνικής επικράτειας. Η επιλογή αυτή – που θα υποστηρίζεται και από μια δέσμη ισχυρών κινήτρων σε αρκετούς κρίσιμους τομείς όπως η χρηματοδότηση, η φορολογία, τα εργασιακά και ασφαλιστικά των εργαζομένων κ.α – θα συνδυάζεται με την μεγάλη παρέμβαση της δημιουργίας (μέσω ΣΔΙΤ) της Πολιτείας Καινοτομίας στο χώρο της παλαιάς βιομηχανίας ΧΡΩΠΕΙ, δίπλα στο Στάδιο Γεώργιος Καραϊσκάκης.

Οι πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης -κεντρικό πρόσωπο των οποίων είναι ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Χρίστος Δήμας- φέρνουν στο μυαλό ανάλογες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες – μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η γαλλική La French Tech- που δίνουν μια κεντρική κατεύθυνση για το που μπορεί να οδηγηθεί τα επόμενα χρόνια η «βαριά βιομηχανία» της Γνώσης.

Κάποτε, πριν από 10 και πλέον χρόνια  ο σημερινός πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν από τους ελάχιστους πολιτικούς (μαζί με την Άννα Διαμαντοπούλου) που προσέτρεχαν στις συναντήσεις του OpenCoffee για να στηρίξουν ένα νέο δυναμικό κύμα επιχειρηματικότητας. Το στοίχημα που έβαλαν τότε οι λίγοι και τολμηροί φαίνεται πως κερδίζεται μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο. Όλα δείχνουν πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι έτοιμος να αποδεχθεί μια νέα, μεγάλη πρόκληση: Να συμβάλει με όλες τις δυνάμεις του στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας για το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας που μπορεί και πρέπει να λειτουργεί ως αναπτυξιακό & επενδυτικό παράδειγμα, ένα φωτεινό σημείο αναφοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ