Δημήτρης Κρεμαστινός : Ο διάλογος με τον Παπανδρέου στο Ωνάσειο

Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στη ζωή του Δημήτρη Κρεμαστινού υπήρξε αναμφίβολα η στενή σχέση του –ιατρική, πολιτική και, προπάντων, ανθρώπινη– με τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Ο Κρεμαστινός υπήρξε προσωπικός θεράπων ιατρός του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος, όπως διατεινόταν ο ίδιος ο εκλιπών καθηγητής Καρδιολογίας, είχε εκτιμήσει, πέραν των ιατρικών ικανοτήτων του, τις γενικότερες απόψεις του περί ενός σύγχρονου εθνικού συστήματος υγείας και πρόνοιας.

Η ιατρική σχέση του Κρεμαστινού με τον Ανδρέα Παπανδρέου, που έμελλε να ενδυναμωθεί και να χαλυβδωθεί τις κρίσιμες ημέρες του Ωνασείου, ξεκίνησε όταν οι θεράποντες ιατροί του τότε πρωθυπουργού, με επικεφαλής τον καθηγητή Κώστα Στεφανή, επισκέφθηκαν τον Κρεμαστινό, τότε υφηγητή Καρδιολογίας, επίκουρο καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή της Καρδιολογικής Κλινικής του νοσοκομείου «Γ. Γεννηματάς», και του πρότειναν να εξετάσει και να αναλάβει το θέμα της υγείας του Παπανδρέου, η οποία βρισκόταν τότε σε κρίσιμο στάδιο.

Τα διαδραματισθέντα στο Ωνάσειο

Στα τέλη Νοεμβρίου του 1995 ο τότε πρωθυπουργός της χώρας, Ανδρέας Παπανδρέου, εισήχθη εσπευσμένα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο με συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.

Από τότε και για μια μακρά περίοδο, που διήρκεσε έως τα Θεοφάνια του 1996, ο Παπανδρέου δεν ήταν σε θέση να αντιληφθεί τι συνέβαινε έξω από τη μονάδα εντατικής θεραπείας,καθώς βρισκόταν μονίμως σε καταστολή, σιτιζόταν με παρακέντηση, ενώ η καρδιά του υπολειτουργούσε.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός, ως υπουργός Υγείας και προσωπικός θεράπων ιατρός του Παπανδρέου, δεχόταν ασφυκτικές πιέσεις να αποφανθεί ότι ο πρόεδρος του Κινήματος δεν ήταν πλέον σε θέση να ασκεί τα καθήκοντα του πρωθυπουργού.

Έξω από το δωμάτιο του 6ου ορόφου του Ωνασείου (συγκεκριμένα, το 614) όπου νοσηλευόταν ο πρωθυπουργός, ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, συνωστίζονταν νύχτα και μέρα συγγενείς, συνεργάτες και φίλοι, αλλά και κορυφαία στελέχη του Κινήματος, που είχαν ηγετικές βλέψεις και, καθένα με τον τρόπο του, πίεζαν τον Κρεμαστινό και τους συνεργάτες του να διαγνώσουν ότι ο άλλοτε πανίσχυρος Παπανδρέου δεν ήταν πλέον σε θέση να ασκεί τα προβλεπόμενα από το Σύνταγμα καθήκοντά του.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, πρωταγωνιστικό ρόλο σε όσα διαδραματίζονταν εντός και εκτός της σουίτας του Ωνασείου έπαιζε ο Κρεμαστινός, ο οποίος μαζί με επίλεκτους συναδέλφους του (Παύλο Τούτουζα, Κωνσταντίνο Στεφανή, Στάθη Ηλιοδρομίτη, Γιώργο Δαΐκο, Βασίλη Γολεμάτη και Γρηγόρη Σκαλκέα) εκτιμούσε καθημερινά την κατάσταση της υγείας του πρωθυπουργού και παρείχε συνεχή ενημέρωση για την εξέλιξη αυτής.

Εξόχως ενδεικτικό αυτού είναι το γεγονός ότι στις 123 ημέρες νοσηλείας του Παπανδρέου στο Ωνάσειο εκδόθηκαν 177 ιατρικά ανακοινωθέντα.

Σε όσους ζητούσαν από τον Κρεμαστινό να λύσει το γόρδιο δεσμό δηλώνοντας ότι ο Ανδρέας δε θα ήταν πλέον σε θέση να κυβερνήσει, ο υπουργός και καθηγητής απαντούσε εμφανώς ενοχλημένος: «Δε με ενδιαφέρουν οι πολιτικές παράμετροι, είμαι εδώ για να σώσω έναν άνθρωπο».

Ανάλογη απάντηση είχε δώσει και στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο, που τον είχε συμβουλεύσει να γνωμοδοτήσει σε προσωπικό επίπεδο περί της αδυναμίας του Παπανδρέου.

Ο διάλογος του Ανδρέα με τον Κρεμαστινό

Στις αρχές του 1996 εμφανίζονται κάποια σημάδια αναλαμπής, αλλά ο πρωθυπουργός βρίσκεται ως επί το πλείστον σε σύγχυση, χάνοντας την ικανότητα της αντίληψης.

Το πρωί της 14ης Ιανουαρίου 1996 ο Κρεμαστινός ενημερώνεται από τους συνεργάτες του για την απογοητευτική εικόνα που παρουσιάζει ο Παπανδρέου από την άποψη της αντιληπτικής ικανότητας, αλλά την επόμενη ημέρα, στις 11 το πρωί, ο υπουργός καλείται αιφνιδίως να μεταβεί στο δωμάτιο του Παπανδρέου, ο οποίος έχει ζητήσει να τον δει.

Ο Κρεμαστινός σπεύδει στην εντατική, αλλά βρίσκει τον ασθενή του στη συνήθη κατάσταση, εξασθενημένο και σιωπηλό.

Ο καθηγητής καλημερίζει τον Παπανδρέου και αρχίζει αμήχανα να τον εξετάζει.

Τότε, αναπάντεχα, ο Ανδρέας τον ρωτά με καθαρή φωνή: «Με αμφισβητούν πολύ, Δημήτρη;»

Ο Κρεμαστινός, μην μπορώντας να καταλάβει αν ο Παπανδρέου εννοεί ότι τον αμφισβητούν «πολύ» ή «πολλοί», του απαντά θαρραλέα: «Ναι, πρόεδρε! Νομίζεις ότι πρέπει να φωνάξω τον Αντώνη;»

Έτσι, ο Κρεμαστινός βγαίνει από το θάλαμο και τηλεφωνεί στον Λιβάνη.

Εκείνος φθάνει το συντομότερο δυνατόν στο Ωνάσειο και εισέρχεται στο δωμάτιο 614 μαζί με τον υπουργό Τύπου και ΜΜΕ, Τηλέμαχο Χυτήρη.

Ο Λιβάνης, αποφεύγοντας να αναφέρει τη λέξη «παραίτηση», αρχίζει να περιγράφει στον πρωθυπουργό την όλη κατάσταση με πολύ προσεκτικό τρόπο.

Ο Παπανδρέου αντιλαμβάνεται τι του λένε και τους ζητά να επανέλθουν το βράδυ με ένα κείμενο.

Νωρίς το απόγευμα ο Δημήτρης Κρεμαστινός επισκέπτεται και πάλι τον ασθενή του στην εντατική.

Ο Ανδρέας τον ρωτάει: «Δημήτρη, έτσι έπρεπε να γίνει;»

Ο θεράπων ιατρός τού γνέφει καταφατικά.

Ακολούθως ο Κρεμαστινός ενημερώνει για τις εξελίξεις τον Γιώργο Παπανδρέου και τα αδέλφια του, Νίκο και Αντρίκο, τη σύζυγό του, Δήμητρα Λιάνη, τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, Κώστα Λαλιώτη, τους καθηγητές Ιατρικής Κωνσταντίνο Στεφανή και Βασίλη Γολεμάτη, ως πρόεδρο του ΚΕΣΥ, και από τους υποψήφιους πρωθυπουργούς μόνο τον Άκη Τσοχατζόπουλο, που ήταν ο νόμιμος αναπληρωτής του πρωθυπουργού ως πρώτος τη τάξει υπουργός (Εσωτερικών).

Λίγο μετά τις επτά το απόγευμα της 15ης Ιανουαρίου 1996 οι Αντώνης Λιβάνης, Τηλέμαχος Χυτήρης και Κώστας Λαλιώτης επισκέπτονται τον πρωθυπουργό έχοντας ανά χείρας τρεις διαφορετικές εκδοχές του κειμένου της παραίτησης που τους είχε ζητήσει εκείνος.

Αφού του τις ανέγνωσαν, εκείνος επέλεξε μία από αυτές και την υπέγραψε με τρεμάμενο χέρι.

Ο χαρισματικός Ανδρέας Παπανδρέου δεν ήταν πλέον πρωθυπουργός της χώρας.