Λιβύη : Η νέα φάση του εμφυλίου και η ενίσχυση του Χαφτάρ παρά την εμπλοκή της Τουρκίας

Αλλαγή σκηνικού παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται στη Λιβύη.

Η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ) της Λιβύης και οι σύμμαχοί της, με τη συνδρομή της Τουρκίας, έχουν αρχίσει να ενισχύουν τις θέσεις τους και να κερδίζουν έδαφος έναντι του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (ΛΕΣ) του Χαλίφα Χαφτάρ στο πεδίο των μαχών.

Αφού πρώτα εξασφάλισε τον πλήρη έλεγχο της παράκτιας εθνικής οδού μεταξύ της Τρίπολης και της Τυνησίας στις αρχές Μαΐου, η ΚΕΣ εξαπέλυσε επίθεση εναντίον της πόλεως Ταρχούνα, που είναι ζωτικής σημασίας για τον ανεφοδιασμό των δυνάμεων του Χαφτάρ, προκειμένου αυτές να συνεχίσουν την επίθεσή τους κατά της Τρίπολης.

Όμως, οι επιτυχίες που σημειώνει η ΚΕΣ με τη βοήθεια της Άγκυρας στο στρατιωτικό πεδίο ενδέχεται να γίνουν μπούμερανγκ για εκείνη, μια και ενισχύουν την αποφασιστικότητα των ξένων υποστηρικτών του Χαφτάρ και πιθανολογείται ότι θα οδηγήσουν τελικά στην αύξηση των ικανοτήτων του στρατιωτικών δυνάμεών του.

Έτσι, έχοντας τη στήριξη χωρών όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος, ο Χαφτάρ θα είναι σε θέση να συνεχίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του και να παρατείνει τον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη.

Οι δυσκολίες για την ΚΕΣ και η τουρκική υποστήριξη

Οι συνθήκες που επικρατούσαν πριν από την εμπλοκή της Τουρκίας στη Λιβύη ήταν πολύ δύσκολες για πολλές από τις δυνάμεις της ΚΕΣ.

Ο ΛΕΣ του Χαφτάρ, με τη βοήθεια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και ρώσων μισθοφόρων, είχε καταφέρει να ενισχύσει ουσιαστικά τις δυνάμεις του και να πλήξει στόχους στρατηγικής σημασίας στην Τρίπολη και τη Μισράτα.

Από την πλευρά του, ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πόνταρε στο ότι η Δύση δεν ήταν διατεθειμένη να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για την εμπλοκή της στη Λιβύη.

Έτσι, η Άγκυρα ενίσχυσε με drones, συστήματα αεράμυνας και συστήματα μπλοκαρίσματος ραντάρ την ΚΕΣ, με αποτέλεσμα να εξουδετερωθεί μέχρις ενός βαθμού το πλεονέκτημα των δυνάμεων του Χαφτάρ στον αέρα, ενώ έδωσε τη δυνατότητα στην ΚΕΣ να πλήξει με μεγαλύτερη επιτυχία τις γραμμές ανεφοδιασμού του ΛΕΣ.

Επίσης, η Τουρκία πρόσφερε στην κυβέρνηση της Τρίπολης επίγειες δυνάμεις με αυξημένο εξοπλισμό και προμήθειες και ενίσχυσε τους μαχητές που πρόσκεινται σε αυτήν και με εμπειροπόλεμους σύρους αντάρτες.

Περιορισμένα τα οφέλη της ΚΕΣ

Χάρη στην τουρκική στήριξη η κυβέρνηση της Τρίπολης ίσως μπορέσει να καταλάβει την πόλη Ταρχούνα και τη στρατηγικής σημασίας αεροπορική βάση αλ Ουατίγια, δυτικά της Τρίπολης.

Παρά ταύτα, η ΚΕΣ παραμένει απίθανο να σημειώσει σημαντικά κέρδη πέραν της περιοχής της Τριπολίτιδας, καθώς παραμένει ευάλωτη στις αεροπορικές επιθέσεις των δυνάμεων του Χαφτάρ και των συμμάχων του.

Η εμβέλεια των drones που παρέχει η Τουρκία είναι μικρότερη των 200 χιλιομέτρων και αυτό μπορεί να τα καταστήσει ευάλωτα σε αποτυχίες και σε εντοπισμό από τις αεράμυνες του ΛΕΣ.

Οι επίγειες γραμμές ανεφοδιασμού της κυβέρνησης της Τρίπολης θα είναι επίσης περισσότερο εκτεθειμένες σε επιθέσεις των δυνάμεων του Χαφτάρ, καθώς θα επεκτείνονται σε μεγάλες αποστάσεις και σε πιο απομακρυσμένες περιοχές, με αποτέλεσμα να είναι πιο εύκολο να τους επιτεθεί ο ΛΕΣ.

Παράταση του εμφυλίου

Η τοπική επιτυχία της ΚΕΣ, ωστόσο, θα φέρει σε δίλημμα τον Χαλίφα Χαφτάρ και τους ξένους υποστηρικτές του.

Είναι ξεκάθαρο εδώ και καιρό πως η επίθεση του Χαφτάρ κατά της Τρίπολης ήταν απίθανο να φέρει ως αποτέλεσμα μια νίκη του εκεί.

Και οι προσπάθειες του ΛΕΣ να «φλερτάρουν» με αντάρτες που τάσσονται υπέρ της ΚΕΣ και να προσελκύσουν πόλεις προς το πλευρό του έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει σε μεγάλο βαθμό.

Όμως, για τον Χαφτάρ και τους συμμάχους του η συντήρηση αυτής της χαμηλής εντάσεως επίθεσης αντί της έναρξης ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων μπορεί να αποδειχθεί πως είναι η καλύτερη επιλογή.

Χωρίς την ανάγκη συνέχισης των μαχών, μπορεί να προκύψουν διαχωρισμοί εντός της ποικιλόμορφης βάσης στήριξης του Χαφτάρ στη Βεγγάζη και στην Ανατολική Λιβύη.

Πολλές από τις δυνάμεις και τους συμμάχους του ΛΕΣ στις περιοχές αυτές θα μπορούσαν τελικά να ικανοποιηθούν με μια φεντεραλιστική Λιβύη, που θα δίνει ημιαυτονομία ή ανεξαρτησία στις πλούσιες σε πετρέλαιο ανατολικές περιοχές.

Εάν σταματήσει η επίθεση στην Τρίπολη, αυτοί οι διαχωρισμοί θα γίνουν πιο εμφανείς και θα υπονομεύσουν μελλοντικά μια νέα επίθεση.

Καθώς δε διαφαίνεται κάποιος τερματισμός της ξένης βοήθειας, ο Χαφτάρ έχει υπολογίσει πως οι δυνάμεις του ΛΕΣ μπορούν να αντέξουν περισσότερο από την υποστηριζόμενη από την Τουρκία ΚΕΣ.

Πιθανότατα θα συνεχίσει να παίζει το μακροπρόθεσμο παιχνίδι, με τακτικές καταλήψεων, αρνούμενος ταυτόχρονα την πρόσβαση στις πετρελαϊκές εξαγωγές της περιοχής του, σε μια προσπάθεια να «στραγγίσει» την οικονομία της Τρίπολης.

Αν και μη δημοφιλής, ένας ενθαρρυμένος ΛΕΣ μπορεί ακόμα και να εξετάσει το ενδεχόμενο να βάλει στο στόχαστρο τις προμήθειες νερού και ενέργειας της κυβέρνησης της Τρίπολης, επιδεινώνοντας την ήδη σοβαρή ανθρωπιστική κρίση στη χώρα.