Αξιόπιστα πτυχία… με ηλεκτρονικό τρόπο;

Όταν ο Γάλλος φιλόσοφος Ζακ Ντερριντά έγραφε το περίφημο βιβλίο για το «πανεπιστήμιο άνευ όρων» ( L’ Université sans conditions), δεν θα φανταζόταν-ούτε στα πιο άγρια όνειρά του- ότι κάποιοι στην Ελλάδα θα πρότειναν  – κακώς κατά τη γνώμη μου – να κάνουν οι Σχολές τον Ιούνιο… λόγω ιού, πτυχιακές εξετάσεις «με διαδικτυακό τρόπο».

Και θα ήθελα να διατυπώσω καλόπιστα τους παρακάτω προβληματισμούς μου  .

1. Για τις Πανελλαδικές εξετάσεις η Ελληνική Πολιτεία -και ορθά- «ακυρώνει» την εκπαιδευτική καραντίνα και οι μαθητές της Γ’ Λυκείου  από τις 11 Μάιου θα κάνουν μαθήματα με «φυσική παρουσία».

Ωστόσο, αναρωτιέμαι το εξής πράγμα:

Η χορήγηση ενός πτυχίου λ.χ.  από μια Νομική ή από μια Ιατρική Σχολή δεν είναι το ίδιο σοβαρή υπόθεση (όπως και οι Πανελλαδικές), ώστε να απαιτείται και σε αυτή την περίπτωση η διενέργεια των εξετάσεων με φυσική παρουσία και όχι με ένα αδιαφανή και εν πολλοίς αναξιόπιστο  διαδικτυακό τρόπο;

Και φυσικά με την τήρηση των μέτρων της «κοινωνικής αποστασιοποίησης» ( social distancing);

2. Τα διαδικτυακά ή  online μαθήματα ήταν μια έσχατη λύση ανάγκης, αφού η ανθρωπότητα πέρασε μια από τις πιο φρικτές κρίσεις, αλλά δεν είναι δυνατό να τα εμφανίζουμε ως το νομοτελειακό μέλλον των Πανεπιστημίων..

Γιατί είχαν και έχουν τεράστια προβλήματα , όχι μόνο στην Ελλάδα , αλλά και διεθνώς :

Η σύνδεση με το internet διακόπτεται συχνά, άλλοι φοιτητές μπορούν να τα παρακολουθήσουν άνετα  και άλλοι πολύ δύσκολα, ειδικά έξω από αστικά κέντρα κλπ ( IEEE, Due to Coronavirus Outbreak ,Faculty Start Shifting to Online Learning).

Όμως, όλα αυτά τα φαινόμενα εκκολάπτουν ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα: Δηλαδή της ανισότητας πρόσβασης στην εκπαιδευτική διαδικασία!

Είναι δυνατό λοιπόν κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις να κάνουμε σοβαρές πτυχιακές εξετάσεις;

Πέραν των νομικών προβλημάτων τα οποία ενδέχεται να εμφανιστούν (:παρέμβαση από hackers, υποκλοπή ερωτήσεων ή ασκήσεων κλπ);

Και όταν μάλιστα – λόγω του ιού- ήταν και οι βιβλιοθήκες  κλειστές και δεν ήταν δυνατό  να γίνουν ούτε καν οι φοιτητικές εργασίες (οι οποίες θα έδιναν μια εικόνα στον καθηγητή για τις ικανότητες των φοιτητών του);

Το συμπέρασμα; Ή θα γίνουν «με φυσική παρουσία» οι πτυχιακές εξετάσεις ( με όρους ασφαλείας και «κοινωνικής αποστασιοποίησης» )!

Ή καλύτερα να δοθεί η δυνατότητα να εξεταστούν δύο αλληλοδιάδοχες φορές οι φοιτητές τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο (πάλι με φυσική παρουσία) , όταν η αξιολόγηση για τη διάδοση του ιού θα είναι ακόμη καλύτερη!

Εάν η ηλεκτρονική διδασκαλία είναι το αναπόφευκτο και μοιραίο μέλλον των Πανεπιστημίων, τότε η χαρισματική αίγλη εμπνευσμένων δασκάλων (όπως ο  Μανωλεδάκης ή ο Μάνεσης) θα έχει θλιβερά ενταφιαστεί!

Και η ανιδιοτελής πνευματικότητα για την οποία μιλούσε ο  Μαξ Βέμπερ ( « Η επιστήμη ως κλίση») θα έχει χαθεί στα Τάρταρα!

Δυστυχώς!

Καλφέλης Γρηγόρης, Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ.

kalfelis@law.auth.gr