Επιχείρηση «ανάνηψης» για τον τουρισμό: Ανοίγουν νωρίτερα τα νησιά – Οι πιέσεις της Ελλάδας στην Κομισιόν

Την πιο δύσκολη μάχη των τελευταίων ετών καλείται να δώσει φέτος ο τουριστικός κλάδος της χώρας μας εξαιτίας των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον περιορισμό της διασποράς του κοροναϊού.

Αν και διανύουμε τη β’ φάση άρσης μέτρων, με την κατάσταση από υγειονομικής πλευράς να εξελίσσεται ομαλά -κάτι ωστόσο που αναμένεται να αποτυπωθεί σε αριθμούς εντός των επόμενων ημερών- η Ελλάδα προετοιμάζεται για ένα εντελώς διαφορετικό καλοκαίρι. Η βουτιά στα έσοδα είναι κάτι παραπάνω από δεδομένη, καθώς η τουριστική σεζόν δεν πρόκειται να ξεκινήσει νωρίτερα από τις αρχές Ιουλίου και ο ρεαλιστικός στόχος για φέτος είναι να διασωθούν όσα περισσότερα γίνεται από τον κλάδο που αποτελεί τη «βαριά βιομηχανία» της ελληνικής οικονομίας.

Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να μη χάσει ούτε δευτερόλεπτο προς την κατεύθυνση της επανέναρξης των τουριστικών δραστηριοτήτων, με τις οριστικές αποφάσεις να αναμένονται έως την επόμενη εβδομάδα, τη στιγμή μάλιστα που οι φορείς του τουρισμού έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους.

«Η αίσθηση που έχουμε είναι ότι δεν θα υπάρξει απόλυτη απώλεια του τουριστικού προϊόντος στη χώρα, ότι δηλαδή θα διασώσουμε ένα ικανό κομμάτι της τουριστικής κίνησης, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να πάμε σε βαθύτερη ύφεση. Μολονότι θα υπάρξει σημαντική μείωση συνολικά στην τουριστική κίνηση στην Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο, εντούτοις επειδή η Ελλάδα έχει καταφέρει να κερδίσει την αξιοπιστία σε ό,τι αφορά τα υγειονομικά δεδομένα, δηλαδή το βασικό πρόσημο της «καθαρής» χώρας, θα έχουμε σημαντική κίνηση από το εξωτερικό όταν οι υγειονομικές συνθήκες το επιτρέψουν» τόνισε ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης.

Κι ενώ, σύμφωνα με τις πληροφορίες, δεν έχει υπάρχει ακόμη οριστικό πλάνο και όλα θα εξαρτηθούν κυρίως από επιδημιολογικούς παράγοντες, φαίνεται πως οι σκέψεις να επιτραπεί η ελεύθερη μετακίνηση στα νησιά νωρίτερα από το αναμενόμενο -και πάντα με την τήρηση αυστηρών υγειονομικών πρωτοκόλλων- γίνεται πράξη προκειμένου να «πάρει μπρος» η αγορά και να αποτελέσει ένα κρας τεστ ενόψει των αφίξεων από το εξωτερικό. Στο πλαίσιο αυτό, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, ανακοίνωσε την απελευθέρωση των μετακινήσεων προς την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη από τις 18 Μαΐου.

«Από τη Δευτέρα 18 Μαΐου επιτρέπονται οι μετακινήσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και τη νήσο Κρήτη» είπε χαρακτηριστικά και αποκάλυψε τι μέλλει γενέσθαι με τη μετακίνηση προς τα υπόλοιπα νησιά.

Όπως σημείωσε η μετακίνηση προς τα νησιά θα ξεκινήσει κατά πάσα πιθανότητα από τις 25 Μαΐου, με τη σχετική απόφαση να οριστικοποιείται σε κάθε περίπτωση την ερχόμενη εβδομάδα.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, καθοριστικό ρόλο θα παίξει και το ενδεχόμενο πρόωρο άνοιγμα των καταστημάτων εστίασης και των καφέ, κλάδος ο οποίος το καλοκαίρι εν πολλοίς εξαρτάται από τα τουριστικά ρεύματα.

Οι προτάσεις της Αθήνας στην Κομισιόν

Την ίδια στιγμή, ο αγώνας δρόμου που γίνεται για την επανεκκίνηση του τουρισμού στρέφεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με την κυβέρνηση να καταθέτει σειρά προτάσεων στην Κομισιόν.

«Η αβεβαιότητα είναι ο κύριος παράγοντας που καθιστά ευάλωτο τον τουρισμό» εκτιμά η Αθήνα στην επιστολή της προς την Κομισιόν. Γι’ αυτό η απάντηση, όπως σημειώνεται, «πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα για τον τρόπο επανεκκίνησης του τουρισμού με συντονισμένο τρόπο. Η επικαιροποιημένη, αξιόπιστη ενημέρωση και η αποτελεσματική επικοινωνιακή στρατηγική είναι πιο σημαντικές από ποτέ τόσο για τους τουρίστες όσο και για την τουριστική βιομηχανία. Ενώ η καταπολέμηση της πανδημίας παραμένει προτεραιότητα, τα μέτρα στον τομέα της υγείας πρέπει να εφαρμόζονται κατά τρόπο που να ελαχιστοποιεί τον μη-αναγκαίο αντίκτυπο στα διασυνοριακά ταξίδια».

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, οι προτάσεις έχουν εκπονηθεί με βάση μια συνεχή φθίνουσα τάση εξάπλωσης του ιού στην ΕΕ, εξαρτώνται από αυτή την καθοδική πορεία και πρέπει να επανεξετάζονται τακτικά στο πλαίσιο εξέλιξης της τάσης της πανδημίας.

Αναλυτικά, οι προτάσεις της Αθήνας για την επανεκκίνηση του τουρισμού:

• Η ενιαία αγορά παραμένει το θεμέλιο της Ένωσής μας. Χωρίς ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών, ανθρώπων και κεφαλαίων, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να επιβιώσει. Πρέπει να αναγνωρίσουμε και να προστατεύσουμε την ακεραιότητα και το αδιαίρετο των τεσσάρων ελευθεριών, οι οποίες είναι εξίσου σημαντικές.
• Τα θεμέλια για την επίτευξη της επανεκκίνησης του τουρισμού πρέπει να τεθούν αμέσως σε εφαρμογή. Στόχος μας είναι να εργαστούμε για το άνοιγμα των ταξιδιών μεταξύ των χωρών της ΕΕ έως τις 15 Ιουνίου, όπου είναι δυνατόν. Αυτές οι ροές πρέπει να επανεκκινήσουν με τρόπο που διασφαλίζει δίκαιη μεταχείριση όλων των κρατών μελών, με συνεπή δέσμευση για την αποτροπή τυχόν διακρίσεων όσον αφορά την εθνικότητα στα πρωτόκολλα ταξιδιού. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τον κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς στην περίπτωση των τουριστικών υπηρεσιών.
• Δεν μπορεί να υπάρξει διάκριση ή διαφοροποίηση στα ταξιδιωτικά μέσα. Οδικά μέσα μεταφοράς οδικώς, αεροπορικά, σιδηροδρομικά ή ακτοπλοϊκά ανοίγουν ξανά ταυτόχρονα με βάση προσαρμοσμένα πρωτόκολλα. Δεν μπορούμε να αφήσουμε πιο απομακρυσμένα κράτη μέλη της Ένωσης μας να μείνουν πίσω. Όλοι οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα και πρόσβαση στα ταξίδια, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική προέλευση ή τον προορισμό τους.
• Οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα ταξίδια πρέπει να στοχεύουν στην προστασία της δημόσιας υγείας, χωρίς να αποθαρρύνουν τον τουρισμό. Στο σημείο αυτό δίνονται προτάσεις για μέτρα όπως διαγνωστικά τεστ, ψηφιακό πιστοποιητικό υγείας, ευελιξία στις κρατήσεις κ.α. που πρέπει να ακολουθούνται πριν από το ταξίδι, στα αεροσκάφη, κατά την άφιξη στη χώρα φιλοξενίας και κατά την επιστροφή στη χώρα προέλευσης.
• Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προβλέψει την ανάπτυξη μιας κοινής εργαλειοθήκης για διαλειτουργικές εφαρμογές εθελοντικής ιχνηλάτησης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, με τήρηση του απορρήτου, ασφαλή αποθήκευση πληροφοριών, σύμφωνα με τον κανονισμό GDPR . Γενικότερα, οι διαδικασίες διαγνωστικών τεστ θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω σε όλα τα κράτη μέλη με την υποστήριξη της κοινοτικής χρηματοδότησης. Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργηθούν φιλικές προς το χρήστη πλατφόρμες πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ για την ενημέρωση δυνητικών τουριστών, όπου κάθε κράτος μέλος θα καταχωρίσει τις διαδικασίες και απαιτήσεις που θα ισχύουν σε εθνικό επίπεδο.
• Εάν μια χώρα μέλος καταγράψει μετάδοση λοίμωξης στην κοινότητα, θα πρέπει να ενημερώσει αμέσως τις άλλες χώρες μέλη σχετικά με τις λεπτομέρειες της επιδημίας και τα μέτρα που εφαρμόστηκαν. Σε αυτή τη βάση, άλλες χώρες μέλη θα μπορούν να αναστείλουν προσωρινά τα ταξίδια προς και από συγκεκριμένα κράτη μέλη, ή συγκεκριμένες περιοχές των κρατών μελών, ή να επιβάλουν πρόσθετους περιορισμούς ή κανόνες, εάν υπάρχουν αποδεδειγμένα στοιχεία για σημαντική εμφάνιση νέων περιπτώσεων Covid-19, βάσει ενημερώσεων του ECDC και εκτίμηση κινδύνου (όπου είναι διαθέσιμα). Αυτή η ευελιξία πρέπει να βασίζεται στην αμοιβαία διαφάνεια και αλληλεγγύη, χωρίς καταχρήσεις ή διακριτική μεταχείριση μεταξύ των κρατών μελών.
• Το παραπάνω πλαίσιο για την αποκατάσταση των ταξιδιών εντός της ΕΕ θα χρησιμεύσει επίσης ως κατάλληλη βάση για την αποκατάσταση των ταξιδιών μεταξύ χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών. Η ΕΕ πρέπει να συμμετάσχει το συντομότερο δυνατό σε συζητήσεις με εταίρους τρίτων χωρών. Η είσοδος τουριστών από χώρες εκτός ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο διμερών ή πολυμερών συμφωνιών, ιδανικά μεταξύ του ευρύτερου πλαισίου που συμφωνήθηκε από την ΕΕ των 27 βάσει των συστάσεων και των πληροφοριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρέχονται από τις διπλωματικές αποστολές της ΕΕ και των κρατών μελών σε τρίτες χώρες.
• Στο όγδοο σημείο με το οποίο κλείνει το έγγραφο αναφέρεται πως «Δεν μπορούμε να καθυστερήσουμε να θέσουμε σε εφαρμογή τις βάσεις για την αποκατάσταση της συνδεσιμότητας και της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός και μεταξύ των κρατών μελών με εναρμονισμένο τρόπο που θα είναι σύμφωνος με την τρέχουσα επιδημιολογική κατάσταση και θα συμβάλει στην πρόληψη οποιασδήποτε ευρείας εξάπλωσης του ιού εντός η ΕΕ.

Το σχέδιο των Βρυξελλών

Από την πλευρά τους, οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται να παρουσιάσουν την Τετάρτη τις συστάσεις τους για τη διάσωση της θερινής τουριστικής περιόδου, που πλήττεται σοβαρά από την πανδημία, ενθαρρύνοντας τα ευρωπαϊκά κράτη να ανοίξουν εκ νέου σταδιακά τα εσωτερικά σύνορα.

Σύμφωνα με έγγραφο, αντίγραφο του οποίου έχει στην κατοχή του το Γαλλικό Πρακτορείο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει ότι αυτό το άνοιγμα πρέπει να γίνει με «συντονισμένη» «όσο το δυνατόν πιο αρμονική» και «χωρίς διακρίσεις» μέθοδο.

Αυτές είναι απλές συστάσεις της Κομισιόν, δεδομένου ότι εναπόκειται στις χώρες να αποφασίσουν να άρουν αυτούς τους ελέγχους και τους περιορισμούς που έχουν τεθεί σε εφαρμογή για την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κοροναϊού.

Οι Βρυξέλλες προτείνουν ότι, όταν οι χώρες βρίσκονται σε συγκρίσιμη επιδημιολογική κατάσταση και έχουν λάβει τα ίδια προληπτικά μέτρα, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο. Αν, για παράδειγμα, η Αυστρία ανοίξει τα σύνορά της με τη Γερμανία, πρέπει να πράξει το ίδιο και με την Τσεχία αν αυτή η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση συγκρίσιμη με τη Γερμανία.

Ομοίως, όταν μια χώρα ανοίγει τα σύνορά της με μια άλλη, πρέπει να το πράξει για όλους τους κατοίκους αυτής της χώρας, ανεξάρτητα αν έχουν ή όχι την ιθαγένεια.

Επιπρόσθετα, η Επιτροπή συστήνει στα κράτη μέλη να λάβουν τις αποφάσεις τους βάσει της υγειονομικής αξιολόγησης της κατάστασης σε κάθε χώρα και με μεταξύ τους συνεννόηση.

Αυτό το θέμα της αποκατάστασης της ελεύθερης μετακίνησης εντός του χώρου Σένγκεν είναι ζωτικής σημασίας για τον ευρωπαϊκό τουρισμό, έναν τομέα που αντιπροσωπεύει το 10% του ΑΕΠ της ΕΕ και το 12% της απασχόλησης.

Στις συστάσεις της η Επιτροπή εξετάζει επίσης το ακανθώδες ζήτημα της επιστροφής χρημάτων για ακυρωμένα ταξίδια και κρατήσεις διαμονής.

Σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, ο καταναλωτής δικαιούται να ζητήσει επιστροφή χρημάτων, αλλά πολλοί ταξιδιωτικοί πράκτορες και αεροπορικές εταιρείες προτιμούν να προσφέρουν πίστωση στους πελάτες τους. «Οι μεταφορείς και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες πρέπει να ακολουθούν μια κοινή προσέγγιση, προσφέροντας στους επιβάτες και τους ταξιδιώτες μια ελκυστική επιλογή μεταξύ της επιστροφής χρημάτων, σύμφωνα με τα δικαιώματά τους με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ή της αποδοχής κουπονιών» υποδεικνύει το έγγραφο.

«Προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επιβάτες και οι ταξιδιώτες να δεχτούν κουπόνια αντί για επιστροφή χρημάτων, τα κουπόνια πρέπει να προστατεύονται από τυχόν αφερεγγυότητα του εκδότη και να είναι επιστρεπτέα μετά από ένα έτος το μέγιστο» προσθέτει η Επιτροπή.