Αρχή Προστασίας Δεδομένων: Νόμιμη η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αλλά όχι καταγραφή μαθημάτων

Ο Πρόεδρος καθώς και μέλη της Αρχής  Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων πραγματοποίησαν την Τρίτη τηλεδιασκέψεις με το Προεδρείο και τη νομική σύμβουλο της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, με μέλη του Δ.Σ. της ΟΛΜΕ και εκπροσώπους του Πανελλήνιου Συλλόγου Αναπληρωτών Δασκάλων, μετά από σχετικά αιτήματά τους.

Με αφορμή την πραγματοποίηση των εν λόγω τηλεδιασκέψεων, η Αρχή παρατηρεί επί του θέματος της πρόσφατης νομοθετικής διάταξης του Υπουργείου Παιδείας τα εξής:

Με πρόσφατη νομοθετική διάταξη προβλέπεται, στην ειδική περίπτωση επιδημικών νόσων, η ταυτόχρονη διδασκαλία σε μαθητές με φυσική παρουσία και σε άλλους μαθητές με τη μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ο σκοπός της συγκεκριμένης επεξεργασίας που συνίσταται στην παροχή εκπαίδευσης είναι κατ’ αρχήν νόμιμος και μπορεί να αποτελέσει, υπό προϋποθέσεις, τη βάση για τη σύννομη επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων των διδασκόντων και των μαθητών στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Πέραν της απαγόρευσης της καταγραφής και αποθήκευσης του μαθήματος, μετά από συμβουλευτική σύσταση της Αρχής, ορίστηκε ο υπεύθυνος επεξεργασίας, περιορίστηκε ο σκοπός χρήσης των μεταδεδομένων (πληροφορίες που παράγονται κατά τη λειτουργία των συστημάτων τηλεκπαίδευσης, π.χ. δεδομένα για τους χρόνους διάσκεψης ενός χρήστη) και θεσπίσθηκε η υποχρέωση καταστροφής τους.

Περαιτέρω ετέθη, ως προϋπόθεση για την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης που θα εξειδικεύσει τη σχετική νομοθετική ρύθμιση, η διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου. Με την Υπουργική Απόφαση θα οριστούν, πλην άλλων, και οργανωτικά και τεχνικά μέτρα για τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων. Με την απόφαση αυτή θα ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός του νέου τρόπου διδακτικής και θα είναι δυνατή η συνολική αξιολόγησή του από την άποψη της αρχής της αναλογικότητας που διέπει το δίκαιο των προσωπικών δεδομένων.

Η Αρχή αναγνωρίζει ότι η ταυτόχρονη διδασκαλία συνεπάγεται περισσότερους κινδύνους στα δικαιώματα των εκπαιδευτικών και των μαθητών εν συγκρίσει με τη διδασκαλία στην τάξη. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, προβλέπεται μόνο κατ’ εξαίρεση σε περίπτωση επιδημικής νόσου. Τονίζεται, όμως, ότι η εφαρμογή της διάταξης εξαρτάται από τη διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου των σχεδιαζόμενων πράξεων επεξεργασίας στην προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η οποία διενεργείται με συγκεκριμένη μεθοδολογία, ώστε να προσδιοριστούν τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης των κινδύνων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι εγγυήσεις, τα μέτρα και οι μηχανισμοί ασφάλειας μέσω των οποίων διασφαλίζεται η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, λαμβάνοντας υπόψη τα δικαιώματα και τα έννομα συμφέροντα των εκπαιδευτικών, των μαθητών, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, και άλλων ενδιαφερόμενων προσώπων.

Επισημαίνουμε ότι, εάν μετά την εκπόνηση της εκτίμησης αντικτύπου και τον προσδιορισμό των μέτρων, η επεξεργασία θα προκαλούσε υψηλό κίνδυνο για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ζητήσει τη γνώμη της Αρχής πριν από την έναρξη της επεξεργασίας (βλ. άρθρο 36 Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων).