Στην κόψη του… κοροναϊού κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ

Παρότι η χώρα αντιμετωπίζει όχι μόνο μια μείζονα υγειονομική προοπτική αλλά και τη μεγαλύτερη ύφεση από την αρχή της εποχής των μνημονίων, στοιχεία που σε συνδυασμό με την διαρκή ελληνοτουρκική ένταση, διαμορφώνουν τη συνθήκη της «τέλειας θύελλας», ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία εξακολουθούν να έχουν μια θετική αποδοχή που αποτυπώνεται και στις όποιες δημοσκοπήσεις έχουν κυκλοφορήσει το τελευταίο διάστημα.

Αυτό είναι κατά βάση το αποτέλεσμα του χειρισμού μέχρι τώρα της πανδημίας όπου η κυβέρνηση πιστώνεται την έγκαιρη λήψη μέτρων, την αποφυγή μεγάλου αριθμού κρουσμάτων και θυμάτων, την ψύχραιμη αντιμετώπιση του ζητήματος με την εκκλησία (παρά τον κίνδυνο σύγκρουσης με βασικό τμήμα του ακροατηρίου της Νέας Δημοκρατίας), αλλά και τη σχετικά έγκαιρη μερική έξοδο από τα μέτρα, έτσι ώστε να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις του lockdown.

Βέβαια την ίδια στιγμή, ισχύει ότι τα δύσκολα είναι μπροστά, τόσο σε σχέση με ένα ενδεχόμενο «δεύτερο κύμα» το οποίο μπορεί να είναι και πιο δύσκολο από το προηγούμενο, όσο και σε σχέση με την οικονομική ύφεση.

Το κυβερνητικό σχέδιο, με ή χωρίς εκλογές

Σε αυτό το φόντο το κυβερνητικό σχέδιο κυρίως δείχνει να επικεντρώνεται στην παρουσίαση της εικόνας ότι η κυβέρνηση μπορεί να έχει τον έλεγχο της κατάστασης, να αποφεύγει τα χειρότερα, να μπορεί να βελτιώνει τα πράγματα. Στο βαθμό που τόσο η πανδημία όσο και η οικονομική κρίση, είναι παγκόσμια φαινόμενα, η κυβέρνηση μπορεί να επικαλείται ότι δεν μπορούσε να αντιστρέψει τη γενική τάση, αλλά μπόρεσε κατά το δυνατό να περιορίσει τις επιπτώσεις.

Προφανώς και στην Νέα Δημοκρατία έχουν επίγνωση των δυσκολιών και του γεγονότος ότι είναι πάρα πολύ πιθανό το φθινόπωρο τα πράγματα να είναι πιο δύσκολα και ως προς την ανάγκη να ληφθούν ξανά μέτρα περιορισμού για την πανδημία και ως προς τις κοινωνικές επιπτώσεις της ανεργίας και της παρατεταμένης ύφεσης.

Γνωρίζουν επίσης ότι δύσκολα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προχωρήσει σε πραγματικά μεγάλα πακέτα βοήθειας πέραν αυτών που έχουν ήδη αποφασιστεί και της αναγκαστικής χαλάρωσης των απαιτήσεων για αιματηρά πρωτογενή πλεονάσματα για φέτος και ίσως και για το 2021.

Αντίστοιχα, ανησυχούν για άλλες παραμέτρους αστάθειας, όπως το εάν και σε ποια κλίμακα η Τουρκία θα δοκιμάσει να «εξάγει» τις εσωτερικές αντιθέσεις της ως γεωπολιτική ένταση.

Όμως, προς το παρόν δείχνουν να θεωρούν ότι μπορούν να κερδίσουν κρίσιμο χρόνο που θα αξιοποιηθεί για το μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων που θα φέρει η μερική επανεκκίνηση και κυρίως για τη σφυρηλάτηση μιας μεγαλύτερης σχέσης εμπιστοσύνης με την κοινωνία που θα ήθελαν να προστατέψει την κυβέρνηση από τυχόν πραγματική επιδείνωση της κατάστασης το φθινόπωρο.

Εδώ εντασσόταν – και εντάσσεται – και ο όποιος προβληματισμός για τις εκλογές. Ήταν η εκτίμηση ότι θα μπορούσε η κυβέρνηση να επικυρώσει αυτή την αυξημένη εμπιστοσύνη πολιτικά και πάνω σε αυτή τη βάση να αντιμετωπίσει τα δύσκολα που έρχονται.

Ωστόσο, υπήρχε και υπάρχει και ο αντίλογος που δεν αφορά μόνο το ότι θα φαινόταν σε μέρος τους ακροατηρίου ανοίκεια πολιτικά και καιροσκοπική μια επιλογή εκλογών (πιθανότατα διπλών) εν μέσω μιας διπλής υγειονομικής και οικονομικής κρίσης.

Πάντως προς το παρόν η κυβέρνηση επικεντρώνει στη παρουσίαση της εικόνας ότι τα πράγματα παραμένουν υπό έλεγχο και ότι κάνει ό,τι μπορεί.

Η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να έχει εναλλακτική

Απέναντι σε αυτή την τακτική ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να έχει μια ιδιαίτερα μεγάλη αμηχανία στο να έχει μια συνολική αντιπολιτευτική τακτική. Παρά την προσπάθεια να δείξει ότι θα μπορούσε να έχει μια διαφορετική και πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, εντούτοις οι τοποθετήσεις του δεν απέχουν πολύ από το συνδυασμό ανάμεσα σε αυτά που ούτως ή άλλως κάνει η κυβέρνηση και την κλασική αντιπολιτευτική ρητορική ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να τα έκανε καλύτερα.

Οι δηλώσεις ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα έκανε περισσότερες μόνιμες προσλήψεις στην υγεία ή ότι θα έδινε πακέτα οικονομικής ενίσχυσης με μεγαλύτερη διάρκεια σε πληττόμενες κατηγορίες, στην κοινωνία δεν παραπέμπουν μια σύγκρουση ανάμεσα σε δύο διαφορετικά σχέδια, αλλά σε μια κλασική πολιτική αντιπαράθεση.

Αντίστοιχα, τα σημεία που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναδείξει περισσότερο είναι αρκετά επιμέρους και πάλι δεν αναδεικνύουν ένα διαφορετικό σχέδιο. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να διαμαρτυρήθηκε εν μέρει για το άνοιγμα των σχολείων, όμως στην πραγματικότητα δεν αμφισβήτησε τον πυρήνα του σχεδιασμού για σταδιακή επανεκκίνηση. Αντίστοιχα, σε ζητήματα όπως αυτό της αντιπαράθεσης για τις δημόσιες συναθροίσεις η στάση του ήταν περισσότερο αποσπασματική παρά μια συνολική αντίθεση στον κυβερνητικό σχεδιασμό. Ακόμη και σε θέματα που είχαν κόστος για την κυβέρνηση, όπως η εμφανής καθυστέρηση στη λήψη μέτρων για τους ανθρώπους του πολιτισμού, πολύ περισσότερο μέτρησαν δηλώσεις ανθρώπων όπως ο Σταύρος Ξαρχάκος παρά η όποια ανάδειξη του θέματος από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να ηγηθεί των όποιων υπαρκτών διαμαρτυριών έχουν υπάρξει. Στην Πρωτομαγιά ήταν κυρίως η παρουσία του ΚΚΕ που κέρδισε τις εντυπώσεις ενώ η εξωκοινοβουλευτική αριστερά είχε πολύ μαζικότερη παρουσία από ένα κόμμα που είναι αξιωματική αντιπολίτευση. Στην αντιπαράθεση για τις συναθροίσεις πιο πολύ ακούστηκε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παρά ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο Γιάνης Βαρουφάκης

έκανε περισσότερες δημόσιες παρουσίες ως προς τη δυνατότητα μιας εναλλακτικής ευρωπαϊκής στρατηγικής από τον Αλέξη Τσίπρα.

Η πραγματική αστάθεια και αβεβαιότητα

Παρότι η κατάσταση δείχνει να παραπέμπει σε σταθεροποίηση του πολιτικού συσχετισμού και σε μια παγίωση της κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεδομένης και της συνεχιζόμενης αμηχανίας του ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα πρέπει να υποτιμήσουμε την πραγματική αβεβαιότητα που διαπερνά την πολιτική σκηνή.

Και αυτή αφορά όντως το ενδεχόμενο τα πράγματα να είναι δύσκολα το φθινόπωρο και στο υγειονομικό επίπεδο και στο οικονομικό και κοινωνικό.

Το πόσο θα θεωρείται ότι τα πράγματα πηγαίνουν καλά, εάν για παράδειγμα όντως δοκιμαστούν οι αντοχές του συστήματος υγείας (οπότε και θα κριθεί εάν έγινε χρήση του όποιου χρόνου κερδήθηκε) είναι αυτή τη στιγμή ένα ανοιχτό ερώτημα, την ώρα που οι αποφάσεις για άνοιγμα ή κλείσιμο δραστηριοτήτων θα είναι πιο δύσκολες και τα διλήμματα συχνά πιο δύσκολα. Αντίστοιχα, από ένα σημείο και μετά, οι κοινωνικές επιπτώσεις θα γίνονται πιο αισθητές και η δυναμική των όποιων μέτρων πιθανώς να έχει εξαντληθεί φέρνοντας την κυβέρνηση αντιμέτωπη με ευρύτερη δυσαρέσκεια.

Αυτό σημαίνει ότι ανεξάρτητα από τον όποιο κυβερνητικό σχεδιασμό, το ερώτημα εντάσεων στο κοινωνικό επίπεδο είναι στοιχείο του ορίζοντα. Και ανεξάρτητα από το εάν και σε πιο

βαθμό η αξιωματική αντιπολίτευση θα μπορέσει να ηγηθεί αυτής της διαμαρτυρίας, το σίγουρο είναι ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η εικόνα θα αποπνέει μικρότερη σταθερότητα.