Κοροναϊός : Πώς η πολιτική Τζόνσον δυναμιτίζει το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου

Η κρίση του κοροναϊού στο Ηνωμένο Βασίλειο έφερε στο προσκήνιο ένα από τα πιο επιτακτικά πολιτικά ερωτήματα για το κράτος: Μπορεί το Ηνωμένο Βασίλειο της Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας να επιβιώσει ως ένωση τεσσάρων εθνών;

Το βράδυ της Κυριακής, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον απευθύνθηκε στους πολίτες της χώρας του μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος, ανακοινώνοντας το σχέδιό του για την άρση του lockdown.

Κάλεσε τα εκατομμύρια του βρετανικού πληθυσμού να επιστρέψουν στη δουλειά τους και ανέφερε ορισμένες εκτιμήσεις για το πότε αναμένεται να ξανανοίξουν τα σχολεία και τα καταστήματα. Επιπλέον, άλλαξε το μέχρι τώρα μήνυμα της κυβέρνησής του («Μείνετε σπίτι, προστατεύστε το NHS, σώστε ζωές») στο πιο ασαφές «Μένουμε σε εγρήγορση, ελέγχουμε τον ιό, σώζουμε ζωές».

Η στάση της Σκωτίας

Όμως πριν καν μεταδοθεί το μήνυμα του Τζόνσον η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζιον απηύθυνε το δικό της. Μέσα από αυτό αποκάλυψε την άβολη πραγματικότητα, ότι ο Τζόνσον δεν έχει μεγάλη εξουσία επί των πολιτών που κατοικούν στη Σκωτία, την Ουαλία και την Βόρεια Ιρλανδία.

Σύμφωνα με την Στέρτζιον, η κυβέρνησή της δεν έχει «δει ακόμη όλες τις λεπτομέρειες του σχεδίου άρσης των μέτρων, επομένως δεν είναι εφικτό αυτό να υιοθετηθεί άκριτα από τη Σκωτία». Επιπλέον, κάλεσε την κυβέρνηση του Τζόνσον να μην χρησιμοποιήσει το σλόγκαν «Μένουμε σε εγρήγορση» στη Σκωτία. «Το μήνυμα εδώ εξακολουθεί να είναι ξεκάθαρα «Μένουμε Σπίτι», τόνισε.

Αποκεντρωμένη εξουσία

Φυσικά, έχει κάθε δικαίωμα να δρα με τον τρόπο που επέλεξε. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, το Γουεστμίνστερ έχει παραδώσει μεγάλο μέρος της εξουσίας του στα νομοθετικά σώματα της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βορείου Ιρλανδίας, επιτρέποντας στις τοπικές κυβερνήσεις να εφαρμόσουν δικές τους πολιτικές σε τομείς όπως η υγεία και η εκπαίδευση.

Επομένως, δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν το γεγονός ότι η Στάρτζιον δήλωσε μπερδεμένη από τις δηλώσεις του Τζόνσον για το άνοιγμα των σχολείων, μεταξύ άλλων, την Κυριακή το βράδυ.

«Όταν μιλούσε για τα σχολεία, για παράδειγμα, χρησιμοποίησε όρους που δεν ΄χουν κανένα νόημα στη Σκωτία. Δεν ήταν ξεκάθαρο από το διάγγελμά του ποιο μέρος των οδηγιών αναφέρεται σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και ποιο αφορά συγκεκριμένα την Αγγλία», υπογράμμισε η Νικολά ΜακΓιούεν, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

Προβληματισμένος και ο Τζόνσον

Πηγές εντός της Downing Street ανέφεραν στο CNN ότι ο ίδιος ο Τζόνσον θεωρεί πως το μήνυμά του ήταν ασαφές. «Η κινηματογράφηση ήταν ένας πραγματικός εφιάλτης. Σταματούσε και ξαναξεκινούσε, ζητούσε να αλλάξουν ορισμένα κομμάτια, παραπονιόταν για τη διάρκεια, επαναλάμβανε ότι είναι όλα πολύ περίπλοκα», σημείωσε χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή.

Διαφορετικές προσεγγίσεις στην πανδημία

Τα γεγονότα εγείρουν ερωτήματα για το κατά πόσον η ένωση των τεσσάρων εθνών μπορεί να επιβιώσει στο μέλλον, αλλά και το κατά πόσον αυτό είναι επιθυμητό από τα ίδια τα μέλη. Και οι τρεις τοπικές κυβερνήσεις έχουν αποκλίνει από τις μεθόδους διαχείρισης της κρίσης εκ μέρους του Γουεστμίνστερ, παρά την αντίληψη ότι ο Τζόνσον είναι εκείνος που καθοδηγεί την αντίδραση στην πανδημία σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα προέκυψε το πρωί της Τετάρτης, όταν τα κοινωνικά δίκτυα πλημμύρισαν με εικόνες πολιτών που συνωστίζονταν στο δίκτυο συγκοινωνιών του Λονδίνου καθώς μεγάλο μέρος των Άγγλων επιστρέφει στις δουλειές του. Σε πλήρη αντίθεση, τα άλλα τρία έθνη συμβουλεύουν τους ανθρώπους να παραμείνουν στο σπίτι και κρατούν τις οικονομίες τους σε πιο αυστηρό lockdown. Στην Αγγλία, πλέον μπορεί κανείς να συναντήσει ακόμη ένα άτομο εκτός σπιτιού και σε δημόσιο χώρο. Αυτό δεν ισχύει για κανένα άλλο τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ασυμμετρία στην πολιτική εξουσία

Η ΜακΓιούεν πιστεύει ότι η πανδημία έχει φέρει στο φως την ασυμμετρία της πολιτικής εξουσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία είχε ενταθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια, εξαιτίας των διαβουλεύσεων για το Brexit.

«Τα τέσσερα έθνη βρίσκονται υπό τη διακυβέρνηση διαφορετικών πολιτικών κομμάτων, με διαφορετικές ιδεολογίες και διαφορετικές απόψεις για το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η κατάσταση αποτελεί πολιτικό πονοκέφαλο για τον Τζόνσον, ο οποίος εκτός από πρωθυπουργός είναι και ηγέτης αυτού που εξακολουθεί να αποτελεί επίσημα το Κόμμα των Συντηρητικών και Ενωτικών. Λίγο μετά την εκλογή του, ο Τζόνσον αναγόρευσε τον εαυτό του υπουργό της Ένωσης, ως ένδειξη της δέσμευσής του για την ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των τεσσάρων εθνών μετά το πλήγμα που δέχτηκαν από το Brexit.

Κορυφαία στελέχη του κόμματος του Τζόνσον αναφέρουν στο CNN ότι κατά τη γνώμη τους ο Τζόνσον έκανε ότι μπορούσε για να ικανοποιήσει το κόμμα του, αντί να προσπαθεί πραγματικά να προστατεύσει την ένωση. Αυτό που τους ανησυχεί δεν είναι ότι πιστεύουν πως θέλει το τέλος της ένωσης, αλλά ότι επιθυμεί μια ένωση που θα έχει ως κέντρο της την Αγγλία.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η εκδοχή δεν είναι δημοφιλής σε κανένα μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου εκτός από την πρωτεύουσά του.

«Υπάρχει η αίσθηση στην Ουαλία ότι το Γουεστμίνστερ δεν αντιλαμβάνεται ούτε σέβεται ιδιαιτέρως την αποκεντρωμένη εξουσία», σημειώνει ο Ρότζερ Άγουαν – Σκάλι, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Cardiff και επικεφαλής της Εταιρείας Πολιτικών Επιστημών. «Όταν προκύπτουν ζητήματα, αντιμετωπίζουν τις αποκεντρωμένες κυβερνήσεις ως αναγκαίο κακό. Ο κοροναϊός σίγουρα έφερε στο προσκήνιο αυτή την τάση».

Το ζήτημα γίνεται πιο περίπλοκο στην περίπτωση της Βόρειας Ιρλανδίας. Το έθνος είναι διχασμένο σε ενωτικούς και σε εκείνους που υποστηρίζουν την αυτονομία, ενώ η πρόσφατη ιστορία του συνεπάγεται πως κάθε ζήτημα που προκύπτει αποκτά πολιτική διάσταση.

Ο κοροναϊός έχει δώσει στους υποστηρικτές της αυτονομίας την ευκαιρία να επιχειρηματολογήσουν πως μια Ιρλανδική προσέγγιση θα ήταν προτιμότερη «Όταν βλέπεις το ζήτημα από εθνικιστική σκοπία, η Ιρλανδία είναι ένα νησί. Υπάρχει η δυνατότητα κλεισίματος των συνόρων και αντιμετώπισης της κρίσης ως ένα νησί», εξηγεί η Κέιτι Χέιγουαρντ του Πανεπιστημίου Queens’s στο Μπέλφαστ.

Ωστόσο, οι ενωτικοί υποστηρίζουν ότι η οικονομική στήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Αν και δεν αναμένεται ο κοροναϊός να σημάνει το τέλος της ένωσης, η διαχείριση της κρίσης από τον Τζόνσον έχει βαθύνει τα ρήγματα μεταξύ των τεσσάρων κρατών, σε μια περίοδο που το Ηνωμένο Βασίλειο ήδη είναι αντιμέτωπο με την υπαρξιακή κρίση του Brexit.

Πηγή: www.cnn.com