H υπερψήφιση της διακρατικής συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού East Med στην ελληνική Βουλή δεν δημιουργεί ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Παρόλο που το έργο παραμένει σημαντικό για την περιφερειακή ασφάλεια και συνάδει με το άριστο κλίμα στις σχέσεις Ελλάδας – Ισραήλ – Κύπρου, η βιωσιμότητά του είναι αμφίβολη. Σε μια εποχή που ενεργειακοί κολοσσοί καλούνται να διαχειριστούν τεράστιες ζημιές, αναβάλλουν γεωτρήσεις τους και αδυνατούν να προβλέψουν την επόμενη μέρα, ο East Med πολύ δύσκολα θα βρει χρηματοδότηση.

O αντίκτυπος του COVID-19 στην ενεργειακή αγορά είναι, προφανώς, ευρύτερος και δεν αφορά μόνο την Ανατολική Μεσόγειο. Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο χρειάζεται τώρα αναπροσαρμογή προτεραιοτήτων και έμφαση σε περαιτέρω επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Είναι θετικό πως η Ελλάδα συγκαταλέγεται στα κράτη-μέλη της ΕΕ που έχουν – από την πρώτη στιγμή –  αγκαλιάσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βερολίνο στις αρχές Μαρτίου με σκοπό την ενίσχυση της ελληνογερμανικής συνεργασίας στον τομέα της πράσινης ενέργειας ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά επισκιάστηκε από την κρίση δημόσιας υγείας που τότε κορυφωνόταν.

Παράλληλα, ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκτιμήσεις ειδικών πως «χάρη» στον COVID-19 αρκετές χώρες θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν τους στόχους της συμφωνίας των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, και να περιορίσουν, έτσι, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ακόμα και αν το εμβόλιο βρεθεί τη στιγμή που δημοσιεύεται το κείμενο αυτό, θα χρειαστεί να επιτευχθεί μια ισορροπία ανάμεσα σε μέτρα κοινωνικής απόστασης, την επαναφορά στην κανονικότητα και την προστασία του περιβάλλοντος. Γι’ αυτό, η εν λόγω συζήτηση πρέπει να ξεκινήσει άμεσα. Σε τελική ανάλυση, οι επενδύσεις σε έργα πράσινης ενέργειας, για παράδειγμα στο πλαίσιο της ελληνογερμανικής συνεργασίας ή του νέου Δρόμου του Μεταξιού, μπορούν να στηρίξουν τις οικονομίες που έχουν ανάγκη στοχευμένη ενίσχυση για να ξεπεράσουν την ύφεση.

Παράλληλα, η κατανόηση των κινδύνων και η συνειδητοποίηση της αξίας της ανθρώπινης ζωής μέσα στη σημερινή τραγωδία του κορωνοϊού μπορούν ίσως να διευκολύνουν τον διάλογο μεταξύ χωρών, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό ισχύει και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Σε πολιτικό επίπεδο, τέλος, η πράσινη ενέργεια αναμένεται να αποτελέσει βασική πτυχή στην πολιτική ατζέντα των κομμάτων τα επόμενα χρόνια. Η πρόκληση για τις παραδοσιακές παρατάξεις της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς στις δυτικές δημοκρατίες είναι να ενσωματώσουν τα απαραίτητα στοιχεία στο πρόγραμμά τους, ώστε να περιορίσουν την άνοδο των Πρασίνων που ενίοτε κερδίζουν έδαφος. Στη Γερμανία πάντως η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ δείχνει τις τελευταίες βδομάδες πως βρήκε τον τρόπο να το πετύχει, καθώς έχει καταφέρει να ξαναεκτοξεύσει το ποσοστό του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.

* Ο δρ Γιώργος Ν. Τζογόπουλος είναι ερευνητής στο Begin-Sadat Centre for Strategic Studies και στο ΕΛΙΑΜΕΠ, και διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Headlines