Η Ρωσία αναζητά ισορροπίες στη Λιβύη και χάνει την υπομονή της με τον Χαφτάρ

Σύμφωνα με μια αρκετά σχηματική εικόνα που κυριαρχεί ιδίως στη Δύση η Ρωσία κυρίως στη Λιβύη ενδιαφέρεται για να κατισχύσει η πλευρά του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ, σε βάρος της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό τον Φαγέζ αλ-Σαράζ, που εξακολουθεί να θεωρείται η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης την οποία υποστηρίζει πολιτικά και στρατιωτικά η Τουρκία και την οποία είναι έτοιμο να στηρίξει το ΝΑΤΟ με βάση πρόσφατες δηλώσεις ου γενικού γραμματέα της συμμαχίας Γενς Σόλτενμπεργκ.

Τη θέση αυτή επανέλαβε πρόσφατα και ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Κρις Ρόμπινσον που δήλωσε ότι η στήριξη της Μόσχας στον Χαφτάρ έχει οδηγήσει σε «σημαντική κλιμάκωση της σύγκρουσης και σε μια επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Λιβύη».

Όμως, στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι κάπως πιο σύνθετα. Η Ρωσία κυρίως επιθυμεί να υπάρξει μια διαδικασία ειρήνευσης στη Λιβύη, τέτοια που προφανώς θα της αναγνωρίζει έναν αυξημένο πολιτικό ρόλο, και λιγότερο απλώς να εξυπηρετήσει τις ηγετικές φιλοδοξίες του στρατάρχη Χαφταρ, ενός ανθρώπου που ξεκίνησε από τις λιβυκές ένοπλες δυνάμεις στην εποχή Καντάφι, στη συνέχεια βρέθηκε στις ΗΠΑ, όπου πιθανώς συνεργάστηκε με τις αμερικανικές υπηρεσίες για να επιστρέψει στη Λιβύη και να πρωταγωνιστήσει στον εμφύλιο πόλεμο.

Άλλωστε, παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες του ότι θα κατακτήσει στρατιωτικά την Τρίπολη και παρά την υποστήριξη από ρώσους μισθοφόρους αλλά και από την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο Χαφτάρ δείχνει να μην μπορεί να λύσει το πρόβλημα στρατιωτικά, ιδίως από τη στιγμή που η τουρκική υποστήριξη στην πλευρά Σάραζ μάλλον έχει καταστήσει δύσκολη την κατάληψη της Τρίπολης

Την ίδια στιγμή η Ρωσία παραμένει επικριτική της πολιτικής της κυβέρνησης Σαράζ όπως και της τουρκικής στήριξης σε αυτήν, που έχει πάρει ποικίλες μορφές συμπεριλαμβανομένης της διευκόλυνσης της άφιξης μαχητών από τη Συρία (ακόμη και εφήβων) για να πολεμήσουν στο πλευρό της κυβέρνησης της Τρίπολης.

Τη ρωσική στάση συμπύκνωσε στα τέλη Απριλίου ο ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ όταν υπογράμμισε ότι «Δεν εγκρίνουμε την πρόσφατη δήλωση του Σαράζ που αρνήθηκε να μιλήσει με τον Χαφτάρ. Ούτε εγκρίνουμε τη δήλωση του Χαφτάρ ότι τώρα μόνος του θα αποφασίσει πώς θα ζει ο Λιβυκός λαός. Καμία από τις δύο δεν βοηθά σε έναν συμβιβασμό που θα διαρκέσει».

Η επικριτική αναφορά στον Χαφτάρ είχε να κάνει με την πρόσφατη δήλωσή του ότι είχε λάβει την «εντολή» από τον Λιβυκό λαό να κυβερνήσει τη χώρα, δήλωση που αντιμετωπίστηκε ως πραξικόπημα από την κυβέρνηση της Τρίπολης.

Αντίθετα, η Ρωσία δείχνει να έχει καλύτερη συνεννόηση με τον Αγκίλα Σάλεχ, τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου με έδρα το Τομπρούκ. Ο Σάλεχ πρόσφατα δήλωσε ότι επεξεργάστηκε έναν πολιτικό οδικό χάρτη προς την ειρήνευση με τη βοήθεια ρώσων συμβούλων που βρίσκονται στη Λιβύη και ότι ο σκοπός είναι μια πολιτική διαπραγμάτευση με την πλευρά Σαράζ.

Αυτό έχει να κάνει με την επιθυμία της Ρωσίας το βάρος να μετατοπιστεί προς την πολιτική λύση. Αυτό φάνηκε και από το θετικό τρόπο με τον οποίο ο Λαβρόφ αντιμετώπισε την προσπάθεια του Σάλεχ για έναν εθνικό διάλογο «με σκοπό τον σχηματισμό κοινών κυβερνητικών σωμάτων που να εκπροσωπούν με τρόπο ισότιμο τις τρεις βασικές περιοχές της Λιβύης». «Θα ενθαρρύνουμε τους ίδιους τους Λίβυους να συζητήσουν και να βρουν έναν συμβιβασμό», συμπλήρωσε ο Ρώσος ΥΠΕΞ.

Αναλυτές αναφέρουν ότι η ρωσική δυσφορία απέναντι στον Χαφτάρ έχει να κάνει και με τον τρόπο που παρατείνοντας το αδιέξοδο δεν επιτρέπει την επιστροφή της Λιβύης στην ενεργειακή αγορά ούτε την υλοποίηση των σχεδίων και ρωσικών εταιριών όπως η Gazprom στην Λιβύη.

Άλλωστε, η Ρωσία προσπαθεί να διατηρεί επαφές με όλες τις πλευρές στη Λιβύη και δεν είναι τυχαίο ότι κυρίως στηρίζει το στρατό του Χαφτάρ μέσω μισθοφόρων σε μια λεπτή ισορροπία που ταυτόχρονα επιδιώκει να αποτρέψει την υπερβολική ενίσχυση της Τουρκίας και της πλευράς Σαράζ και να πιέσει τον Χαφτάρ να ακολουθήσει το δρόμο της συνεννόησης, καθώς εξαρχής αυτό που ενδιέφερε τη Μόσχα ήταν να αναδειχθεί ως η κατεξοχήν δύναμη που συμβάλει στην επίλυση μιας κρίσης.