«Συμμαχία απρόθυμων» κατά γαλλογερμανικής πρότασης – Πυρά και εκ των έσω δέχεται η Μέρκελ

Ένα βήμα εμπρός, προς τα ευρωομόλογα που ζητούσε κυρίως η Ιταλία, συνεπικουρούμενη από την Γαλλία, την Ελλάδα και άλλες χώρες, και μέχρι σήμερα θεωρούνταν «κόκκινη γραμμή» από το Βερολίνο και τις χώρες τους ευρωπαϊκού Βορρά, θεωρείται η κίνηση της Άνγκελα Μέρκελ να προτείνει μαζί με τον γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν τη σύσταση Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 500 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για μια κίνηση, η οποία προκάλεσε ικανοποίηση, αλλά ταυτόχρονα έδωσε πάτημα τόσο στο εσωτερικό της Γερμανίας, όσο και στο εξωτερικό σε όσους την… περίμεναν στη γωνία.

Οι χώρες του Βορρά προσάπτουν στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου δημοσιονομική αμεριμνησία και η κίνηση της γερμανίδας καγκελαρίου θεωρήθηκε ένα βήμα προς τις αξιώσεις τους.

Αντιδράσεις στο εσωτερικό

Οι αντιδράσεις στο εσωτερικό δεν άργησαν να έρθουν με τον φιλελεύθερο βουλευτής, Αλεξάντερ Λάμπσντορφ, να δηλώνει πως «εκπλήσσομαι που κάνουμε στροφή 180 μοιρών, που η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί ξαφνικά να χρεωθεί».

Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της κρίσης δεν δικαιολογεί πάντως η ΕΕ «να πετάει στα σκουπίδια τους κανόνες και τις αρχές της» υπερθεματίζει η συντηρητική Frankfurter Allgemeine Zeitung στο σημερινό πολύ επικριτικό κύριο άρθρο της, στο οποίο τονίζεται επιπλέον ότι η πρώτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρώπης θα συνεισφέρει την μερίδα του λέοντος, 135 δισεκατομμύρια ευρώ στο πακέτο των 500 δισεκατομμυρίων, αν τελικά το γαλλογερμανικό σχέδιο υιοθετηθεί από τους 27.

«Συμμαχία των απροθύμων» στο εξωτερικό

Και αν οι αντιδράσεις στο εσωτερικό ήταν ήπιες, στο εξωτερικό σχηματίζεται ήδη… «Συμμαχία των (α)προθύμων».

Πρόκειται για τους… πρώην συμμάχους της Γερμανίας, δηλαδή των βορείων κρατών, που αντιδρούν στο Ταμείο ανάκαμψης.

Πρόκειται για μια κίνηση που προανήγγειλε ο Σεμπάστιαν Κουρτς, σε συνέντευξή στο φύλλο της Τετάρτης της εφημερίδας «Oberoesterreichische Nachrichten». Μάλιστα, όπως επισημαίνει θα καταθέσει αντιπρόταση στο Ταμείο.

«Θέλουμε να είμαστε αλληλέγγυοι με κράτη, τα οποία έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση, ωστόσο πιστεύουμε ότι ο σωστός δρόμος είναι τα δάνεια και όχι οι επιδοτήσεις» τονίζει ο αυστριακός καγκελάριος, ο οποίος νωρίτερα, απορρίπτοντας τη γαλλογερμανική πρόταση, διαμήνυε, μέσω Twitter, ότι «η θέση μας παραμένει αμετάβλητη».

Στη συνέντευξη του στην Oberoesterreichische Nachrichten, ο Αυστριακός καγκελάριος δηλώνει πως για το θέμα αυτό βρίσκεται σε σχετικό συντονισμό με την Ολλανδία, τη Δανία και τη Σουηδία.

Οι χώρες αυτές, μαζί με την Αυστρία, ανήκουν στη αποκαλούμενη «συμμαχία των καθαρά πληρωτών» και υποστηρίζουν έναν περιορισμό του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Μέσα στις επόμενες ημέρες θα καταθέσουμε μία πρόταση με τις δικές μας ιδέες. Πιστεύουμε ότι είναι δυνατό να ανακάμψουμε την ευρωπαϊκή οικονομία και να αποφύγουμε την κοινοτικοποίηση των χρεών» ισχυρίζεται ο Σεμπάστιαν Κουρτς.

Ακόμα, ο Σεμπάστιαν Κουρτς επισημαίνει στη συνέντευξή του, ότι, όπως συνέβη και σε πολλές άλλες χώρες – μέλη της ΕΕ, ο ίδιος κατεπλάγη από την πρόταση του Γάλλου προέδρου και της Γερμανίδας καγκελάριου.

«Φυσικά είναι νόμιμο, ότι δύο χώρες, και μάλιστα τόσο μεγάλες, προτείνουν κάτι» αναφέρει ο αυστριακός καγκελάριος, διαμηνύοντας όμως ταυτόχρονα ότι «η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί από όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Στο μυαλό της Μέρκελ: Γιατί δέχθηκε την «πρόταση Μακρόν»

Συναινώντας στην ιδέα της αμοιβαιοποίησης των χρεών, η γερμανίδα καγκελάριος φρόντισε να επαναλάβει την δέσμευση της Γερμανίας απέναντι στην Ευρώπη μετά τις σκληρές επικρίσεις της Ιταλίας και της Ισπανίας, σχολιάζουν πηγές της γαλλικής προεδρίας.

Ήδη την περασμένη εβδομάδα πήρε θέση υπέρ της μεγαλύτερης ολοκλήρωσης της ευρωζώνης, έπειτα από την ανακοίνωση της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας, πολύ επικριτικής απέναντι στην πολιτική οικονομικής στήριξης που εφάρμοσε και συνεχίζει να εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Έχει επίσης στον νου της ότι η Γερμανία αναλαμβάνει τον Ιούλιο την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέλει να αφήσει μία σφραγίδα, πριν ολοκληρώσει τον επόμενο χρόνο την τέταρτη και τελευταία θητεία της.

Η Μέρκελ μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της την ανάληψη ορισμένων πολιτικών ρίσκων. Η δημοφιλία της είναι υψηλή στις δημοσκοπήσεις εξαιτίας της διαχείρισης της επιδημίας του κοροναϊού, που πλήττει λιγότερο σκληρά την Γερμανία σε σχέση με του γείτονές της, την Γαλλία και την Ιταλία. Και η ιδέα μίας αμοιβαιοποίησης των χρεών στην Ευρώπη έχει ήδη κάποια απήχηση στη Γερμανία, όπου οι οικονομολόγοι ή κόμματα σαν τους Πράσινους έχουν ταχθεί υπέρ των ευρωομολόγων απέναντι στην πρωτοφανή κρίση της πανδημίας.

Το ταμείο ανάκαμψης είναι θα έλεγε κανείς η παρακαταθήκη της Άνγκελα Μέρκελ για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη εν μέσω κοροναϊού. Πρόκειται άλλωστε για την τελευταία θητεία της ως καγκελάριος, έχοντας συμπληρώσει 15 χρόνια.

«Τώρα εναπόκειται στην Μέρκελ και τον Μακρόν να ρίξουν το βάρος τους στην επιβολή του σχεδίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τονίζει Λίζα Πάους, η εκπρόσωπος για οικονομικά θέματα των Οικολόγων στην γερμανική βουλή.

Η Ευρώπη δεν μπορεί να επιτρέψει το «θάψιμο» τέτοιων προτάσεων όπως εκείνη του Μέζεμπεργκ, εδώ και δύο χρόνια, όταν το Παρίσι και το Βερολίνο συμφώνησαν επί βαθύτερης ολοκλήρωσης της ευρωζώνης με την θέσπιση ίδιου προϋπολογισμού, προτάσεις που έμειναν νεκρό γράμμα ελλείψει της έγκρισης των ευρωπαίων εταίρων.

Τα βασικά σημεία του γαλλογερμανικού σχεδίου

Αναφορικά με το σχέδιο, σημειώνεται ότι Γαλλία και Γερμανία πρότειναν τη δημιουργία ενός Ταμείου, ύψους μισού τρισ. ευρώ, το οποίο θα παρέχει επιχορηγήσεις σε περιοχές και οικονομικούς κλάδους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν πληγεί περισσότερο από τον κοροναϊό, για να τους βοηθήσει να ανακάμψουν χωρίς την ανάληψη μεγάλου νέου χρέους.

Ωστόσο οι αντιδράσεις που έχουν ήδη εκδηλωθεί προϊδεάζουν για το ενδεχόμενο η πρόταση να μην γίνει πλήρως αποδεκτή από την ΕΕ.  Το Reuters συγκέντρωσε τα βασικά σημεία της πρότασης, τα οποία πιθανότατα θα υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όταν παρουσιάσει το δικό της σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης στις 27 Μαΐου.

Μέγεθος και χρόνος

Το Παρίσι και το Βερολίνο θέλουν το ταμείο των 500 δισ. ευρώ να έχει μία σαφή καταληκτική ημερομηνία, εντός της οποίας θα μπορεί να γίνει προσφυγή σε αυτό.

Από που θα προέλθουν τα χρήματα

Θα υπάρξει δανεισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την αγορά, χρησιμοποιώντας το αξιόχρεό της ΑΑΑ για να λάβει το χαμηλότερο επιτόκιο, πιθανόν κοντά στο μηδέν.

Πως θα διατεθούν τα χρήματα

Η Επιτροπή θα διοχετεύσει τα χρήματα μέσω του πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ που αφορά την περίοδο 2021-2027, εμπροσθοβαρώς κατά την πρώτη πενταετία, κυρίως για να χρηματοδοτήσει επενδύσεις κατά τη μετάβαση της ΕΕ σε μία «πράσινη» και ψηφιακή οικονομία και για έρευνα και τεχνολογία.

Πως θα αποπληρωθούν τα χρήματα

Επειδή η Κομισιόν θα δανειστεί τα χρήματα, θα πρέπει να τα αποπληρώσει.

Αυτά τα χρήματα (για την αποπληρωμή του δανεισμού) θα προέλθουν από μελλοντικούς πολυετείς προϋπολογισμούς της ΕΕ, μετά το 2027.

Δεν είναι ξεκάθαρο αν οι μελλοντικοί προϋπολογισμοί θα έχουν πρόσθετα έσοδα από υψηλότερες εθνικές εισφορές ή από νέους φόρους που θα επιβληθούν από τις κυβερνήσεις και θα εκχωρηθούν στην ΕΕ ή από έναν συνδυασμό των παραπάνω.

Οι όροι

Οι επιχορηγήσεις απαιτούν «μία σαφή δέσμευση των κρατών – μελών να ακολουθούν υγιείς οικονομικές πολιτικές και μία φιλόδοξη μεταρρυθμιστική ατζέντα».

Το γαλλογερμανικό έγγραφο σημειώνει ότι οι δύο χώρες θέλουν να καθιερώσουν ένα ελάχιστο πραγματικό επίπεδο φορολογίας στην ψηφιακή οικονομία – που θα αφορά τη Google, την Apple, τη Facebook ή την Amazon – στην ΕΕ και μία κοινή φορολογική βάση για τις επιχειρήσεις – δηλαδή κανόνες για το πώς παρά για το πόσο θα φορολογούνται οι εταιρείες.

«Μεγάλο θεμέλιο» η γαλλογερμανική πρόταση, λέει Ρέγκλινγκ

Από την πλευρά του ο γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) χαιρέτισε με θέρμη τη γαλλογερμανική πρόταση χαρακτηρίζοντάς ως «μεγάλο θεμέλιο της ευρωπαϊκής αντίδρασης» στην κρίση που ανέκυψε λόγω του κοροναϊού.

Σε ανακοίνωσή του, ο Κλάους Ρεγκλίνγκ τονίζει ότι η πρόταση αυτή θα στήριζε μία βιώσιμη ανάκαμψη στην Ευρώπη από την κρίση του κοροναϊού.

«Στηρίζω με συνέπεια την άποψη ότι ορισμένες μεταβιβάσεις απαιτούνται για να αντιμετωπίσουν την οικονομικά ζημιά που έχει προκληθεί από την κρίση και ότι ο μόνος τρόπος για να γίνουν οι μεταβιβάσεις αυτές είναι μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ. Αν εφαρμοστεί, η γαλλογερμανική πρόταση θα αποτελέσει ένα μεγάλο θεμέλιο της ευρωπαϊκής αντίδρασης στην κρίση και θα προστατεύσει την ενιαία αγορά καθώς και την Οικονομική και Νομισματική Ένωση» σημειώνει ο γερμανός τεχνοκράτης.

Θα συμπλήρωνε, προσθέτει, τις άλλες ευρωπαϊκές αντιδράσεις που αποτελούν ήδη συμφωνηθέντα δίχτυα ασφαλείας για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τα κράτη μέσω του (προγράμματος) SURE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενός προγράμματος εγγυήσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Στήριξης του ESM για την κρίση της πανδημίας.

Σύμφωνα με τον κ. Ρέγκλινγκ, «είναι σημαντικό ότι η χρηματοδότηση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα βοηθήσει κυρίως τις χώρες που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την κρίση. Τα δύο ευρωπαϊκά πακέτα είναι επίσης συμπληρωματικά από πλευράς χρόνου: Η στήριξη του ESM για την κρίση της πανδημίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλα τα κράτη – μέλη του ευρώ από τώρα. Επίσης, το πρόγραμμα SURE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σύντομα οι εγγυήσεις της ΕΤΕπ θα είναι διαθέσιμα σε πολύ λίγο».

Λαγκάρντ: Στοχευμένη και ευπρόσδεκτη η γαλλογερμανική πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης

Ακόμα, και η πρόεδρος της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, χαιρέτισε το σχέδιο συγκρότησης ενός ευρωπαϊκού ταμείου ανάκαμψης ύψους 500 δισεκατομμυρίων.

«Οι γαλλογερμανικές προτάσεις είναι φιλόδοξες, στοχευμένες και ευπρόσδεκτες», δήλωσε η Λαγκάρντ κατά τη διάρκεια συνέντευξής της σε τέσσερις ευρωπαϊκές εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένης της γαλλικής Les Echos.

Σύμφωνα με την γαλλογερμανική πρωτοβουλία που ανακοίνωσαν σήμερα η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ και ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αντλεί χρήματα από τις αγορές και θα τα δίνει – στο πλαίσιο του πολυετούς χρηματοδοτικού πλαισίου της Ε.Ε. – ως βοήθεια στα κράτη – μέλη που πλήττονται από την κρίση.