Ψάχνοντας τις προάλλες στη βιβλιοθήκη μου ανακάλυψα ένα μικρό παλιό ξεχασμένο τομίδιο για την εξέγερση των μεταλλωρύχων της Σερίφου («Η Απεργία της Σερίφου», Βιβλιοπέλαγος, 2001). Το υπογράφει ο Κωνσταντίνος Σπέρας, πρωταγωνιστής των τότε γεγονότων. Σε αυτό εξιστορούνται τα γεγονότα, μαζί με το πολιτικό κλίμα της εποχής (1904-1918) που οδήγησε σε αυτά. Παράλληλα, το βιβλίο αποτυπώνει την πολιτική και συνδικαλιστική δράση του Κ. Σπέρα μέχρι και την εκτέλεσή του το 1943 από την ΟΠΛΑ.

Ο Σπέρας υπήρξε σοβαρό στέλεχος της τότε διεκδικητικής Αριστεράς. Με καταγωγή από τη Σέριφο, μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια, όπου και μυήθηκε στο αναρχοσυνδικαλιστικό κίνημα. Επέστρεψε στη Σέριφο το 1916, αφού πρώτα ίδρυσε με άλλους σοσιαλιστές το Εργατικό Κέντρο Αθηνών (1910), και συμμετείχε στη γενική απεργία των καπνεργατών στην Καβάλα (τσιγαράς και ο ίδιος) το 1914.

Στη Σέριφο ο Σπέρας οργανώνει σε σωματείο τους μεταλλωρύχους, οι οποίοι όμως υφίστανται τρομερή καταπίεση από την κυβέρνηση Ζαΐμη που ευνοεί σκανδαλωδώς τις όποιες βιομηχανικές επιχειρήσεις. Ιδιαίτερα μάλιστα όσες έχουν ιδιοκτησιακούς δέσμιους με το εξωτερικό – όπως η μεταλλευτική εταιρεία τής, γερμανικής καταγωγής, οικογένειας Γκρόμαν στη Σέριφο. Τον Αύγουστο του 1916, κι ενώ ο Βενιζέλος με τις δυνάμεις της Ανταντ έχει δημιουργήσει κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη, κηρύσσεται απεργία στη Σέριφο, με τους μεταλλωρύχους να αρνούνται να φορτώσουν μετάλλευμα σε γαλλικό φορτηγό πλοίο.

Η τότε κυβέρνηση των Αθηνών στέλνει άγημα χωροφυλάκων μετά από (αναπόδεικτες) καταγγελίες της Εταιρείας για εμπρησμούς κι επαναστατική στάση. Οι δυνάμεις της τάξης ανοίγουν πυρ κατά των απεργών που απαντούν με λιθοβολισμούς κι απειλή λιντσαρίσματος. Τα γεγονότα καταλήγουν σε άγρια αιματοχυσία με νεκρούς κι από τις δύο πλευρές. Οι απεργοί σηκώνουν γαλλική σημαία ζητώντας για το νησί την προστασία των ξένων συμμάχων.

Ο Σπέρας καταλήγει στη φυλακή της Σύρου κι αργότερα βρίσκεται στην Αθήνα μετέχοντας στην ίδρυση της ΓΣΕΕ (Οκτώβριος 1918), υπεραμυνόμενος της αναρχοσυνδικαλιστικής τάσης απεξάρτησης από πολιτικά κόμματα. Εκτοτε βρίσκεται αντίθετος με σοσιαλιστές (Μπεναρόγια) κι αργότερα τους κομμουνιστές. Η αντιπαράθεση κορυφώνεται στο συνέδριο της ΓΣΕΕ του 1926 που καταλήγει στη διαγραφή του. Το ΚΚΕ έκτοτε, παρά τους εργατικούς του αγώνες, τον θεωρεί εχθρό. Εν τω μεταξύ, ο Σπέρας θα φυλακισθεί ή θα εκτοπισθεί 109 φορές!!

Για το ΚΚΕ όμως παρέμεινε εχθρός. Το 1943 ο καπετάν Ορέστης του ΕΛΑΣ τον κάλεσε σε συνάντηση στη Μάντρα. Φεύγοντας από το σπίτι του, χάθηκαν τα ίχνη του. Αποκεφαλίσθηκε από εκτελεστές της ΟΠΛΑ (Οργάνωση Προστασίας Λαϊκού Αγώνα). Είναι άγνωστο πού πετάχτηκε το πτώμα του… Κι όλα αυτά επειδή αρνήθηκε την κομματική μονοκρατορία. Ο «Ριζοσπάστης» υποδέχθηκε ως εξής την είδηση του θανάτου του: «…πιάσαμε επιτέλους το κάθαρμα τον Σπέρα…» (28-10-1943).

Η τύχη των πραγματικών αριστερών αγωνιστών…

Headlines