Ανεξάρτητη έρευνα για την προέλευση του κοροναϊού και η Κίνα στο επίκεντρο

Το ένα από τα δύο πράγματα που ήθελε να αποφύγει η Κίνα το κατάφερε: η Ταϊβάν, την οποία επιμένει να θεωρεί ως μία «κινεζική επαρχία», δεν έλαβε πρόσκληση να συμμετάσχει στην ετήσια συνέλευση του ΠΟΥ που ξεκίνησε χθες και ολοκληρώνεται σήμερα μέσω τηλεδιάσκεψης. Η νησιωτική χώρα, που έχει καταγράψει μόλις 440 κρούσματα και επτά θανάτους, ήθελε να μοιραστεί με τον κόσμο την επιτυχημένη εμπειρία της όσον αφορά την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.

Μπροστά στις πιέσεις του Πεκίνου, ωστόσο, δέχθηκε να αναβληθεί το ζήτημα της αυτόνομης συμμετοχής της στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας ώστε να μπορέσει αυτή να επικεντρωθεί στην πανδημία. Το έτερο που ήθελε να αποφύγει η Κίνα, ωστόσο, δεν το κατάφερε: η διεξαγωγή μιας ανεξάρτητης έρευνας γύρω από τον Covid-19 βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων.

Και είναι τέτοια η πίεση από ολόκληρο τον κόσμο ώστε ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αναγκάστηκε να ταχθεί χθες, μιλώντας στη Συνέλευση, υπέρ μιας «συλλογικής επανεξέτασης της διεθνούς απάντησης» στην πανδημία – μόνο όμως «αφού τεθεί υπό έλεγχο» η κατάσταση. Τουλάχιστον 116 από τα 194 μέλη της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας, έλεγαν νωρίτερα οι πληροφορίες, στηρίζουν το σχέδιο ψηφίσματος που εμπνεύστηκε πρώτη η Αυστραλία για να ενώσει κατόπιν τις δυνάμεις της με την ΕΕ ζητώντας να ξεκινήσει, «όσο το δυνατόν πιο σύντομα», μία «αμερόληπτη, ανεξάρτητη και ολοκληρωμένη» έρευνα όσον αφορά την προέλευση του νέου κορωνοϊού και τον τρόπο με τον οποίο αυτός εξαπλώθηκε ανά τον κόσμο, καθώς και την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων μηχανισμών αντιμετώπισής του.

Το ψήφισμα ζητεί συγκεκριμένα να εξεταστεί «η ζωονοσογόνος προέλευση του κορωνοϊού» και να πραγματοποιηθούν «επιστημονικές και συνεργατικές επιτόπου αποστολές» ώστε να ιχνηλατηθεί η διασπορά του και να περιοριστεί ο κίνδυνος ανάλογων συμβάντων. Ζητεί επίσης «έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση» σε ασφαλή και αποτελεσματικά διαγνωστικά μέσα, φάρμακα και εμβόλια εναντίον του ιού που έχει ήδη σκοτώσει περισσότερους από 317.000 παγκοσμίως. Δεν μνημονεύει συγκεκριμένα την Κίνα. Είναι όμως προφανές πως η χώρα από όπου ξεκίνησε την προέλασή του ο ιός βρίσκεται στο επίκεντρο.

Επιθέσεις

Το Πεκίνο δέχεται καθημερινά επιθέσεις από τις ΗΠΑ, που το κατηγορούν ότι λέει ψέματα όσον αφορά τόσο την προέλευση του νέου κορωνοϊού όσο και το εύρος της υγειονομικής κρίσης στην Κίνα – επισήμως, ο ιός σκότωσε εκεί μόλις 4.634 ανθρώπους. Δεν πρωταγωνίστησαν ωστόσο οι ΗΠΑ στην πρωτοβουλία αυτής της «αμερόληπτης, ανεξάρτητης και ολοκληρωμένης» έρευνας – η χώρα του Ντόναλντ Τραμπ άλλωστε έχει κόψει τις γέφυρες με κάθε πολυμερή προσέγγιση.

Πρωτεργάτης ήταν στην πραγματικότητα η Αυστραλία – «τσίχλα κολλημένη στο παπούτσι» την αποκάλεσαν οι κινέζοι εθνικιστές. Είναι μάλιστα σαφές πως για τον ίδιο λόγο – παρά το υγειονομικό άλλοθι που επικαλέστηκε – πάγωσε στις 12 Μαΐου το Πεκίνο τις εισαγωγές τεσσάρων παραγωγών που εκπροσωπούσαν από κοινού το 35% των αυστραλιανών εξαγωγών βοδινού προς την Κίνα. Η τελευταία όμως διαβεβαιώνει συνεχώς πως στηρίζει την πολυμέρεια, δεν μπορούσε λοιπόν να απορρίψει αψήφιστα μία έρευνα του ΠΟΥ, ενός οργανισμού τον οποίο – στον αντίποδα των ΗΠΑ – δεν παύει να εγκωμιάζει. Μέσω λοιπόν της εφημερίδας «Global Times», και επιμένοντας στον ρόλο που έπαιξε η ΕΕ στο σχέδιο απόφασης που έχει υποβληθεί στον ΠΟΥ, το καθεστώς είχε διαμηνύσει από νωρίς χθες πως «η Κίνα δεν θα αντιταχθεί σε μία επιστημονική έρευνα όσον αφορά την προέλευση του ιού».

Οι όροι

Εθεσε βέβαια αρκετούς όρους: «Καταρχήν, η έρευνα θα πρέπει να διεξαχθεί από τον ΠΟΥ και όχι από κάποια χώρα ή κάποιον περιφερειακό οργανισμό. Δεύτερον, πρέπει να είναι επιστημονική και δίκαιη. Πρέπει να περιληφθούν όχι μόνο τα στοιχεία που σχετίζονται με την Κίνα αλλά και τα στοιχεία που σχετίζονται με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες».

Μιλώντας προχθές μέσω τηλεδιάσκεψης στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, ο Σι δήλωσε πως η Κίνα υπήρξε ανοιχτή και ειλικρινής ως προς την πανδημία, και θα υποστηρίξει τη διενέργεια έρευνας – εν ευθέτω χρόνω – με τρόπο αντικειμενικό και αμερόληπτο. Υποσχέθηκε παράλληλα δύο δισεκατομμύρια δολάρια, εντός της επόμενης διετίας, για να συμβάλει έτσι στην αντιμετώπιση του Covid-19 και δεσμεύτηκε ότι τα όποια εμβόλια παρασκευαστούν από την Κίνα θα διατεθούν για το κοινό όφελος.

Το επίμαχο σχέδιο ψηφίσματος Αυστραλίας και ΕΕ αναμένεται να παρουσιαστεί στην ετήσια συνέλευση του ΠΟΥ σήμερα. Χωρίς ωστόσο πολλές ελπίδες για μια πραγματική απόδοση ευθυνών. Οπως σχολίαζε χαρακτηριστικά χθες στη «Libération» ο Τιμπό Φλερί Γκραφ, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο των Βερσαλλιών, «στο διεθνές δίκαιο, δεν υπάρχει δικαστής της υγείας. Ο ΠΟΥ στερείται μιας δικαστικής αρχής, όπως αυτή που υπάρχει για το εμπόριο».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ