Υπό αμφισβήτηση η αξιοπιστία της έρευνας για την επικινδυνότητα της υδροξυχλωροκίνης

Ερωτήματα εγείρουν οι Αυστραλοί ερευνητές λοιμωδών νοσημάτων, σε σχέση με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet, και η οποία οδήγησε τον ΠΟΥ στην διακοπή των παγκόσμιων δοκιμών του για την αποτελεσματικότητα της υδροξυχλωροκίνης απέναντι στον κοροναϊό.

Η μελέτη

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, ανακάλυψε ότι οι ασθενείς κοροναϊού, που τους χορηγήθηκε το ανθελονοσιακό φάρμακο, πέθαιναν με μεγαλύτερη συχνότητα από τους υπόλοιπους και υπέφεραν από περισσότερες καρδιακές επιπλοκές σε σχέση με τους υπόλοιπους ασθενείς. Η εκτεταμένη έρευνα που εξέτασε δεδομένα σχεδόν 15.000 ασθενών κοροναϊού που έλαβαν το φάρμακο μόνο του ή σε συνδυασμό με αντιβιοτικά, σύγκρινε την έκβαση των περιπτώσεών τους σε σχέση με την ομάδα ελέγχου 81.000 ασθενών που δεν έλαβαν το φάρμακο.

Τα ευρήματα έκαναν τους ερευνητές σε όλο τον κόσμο να αναθεωρήσουν τις δικές τους κλινικές δοκιμές του φαρμάκου. Ο ΠΟΥ διέκοψε όλες τις δοκιμές του που χρησιμοποιούσαν την υδροξυχλωροκίνη εξαιτίας ανησυχιών που προέκυψαν από την έρευνα σε σχέση με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά της. Το φάρμακο, παρά τις γνωστές του παρενέργειες, είχε θεωρηθεί από πολλούς ως η πλέον υποσχόμενη θεραπεία, με πολλές χώρες να δημιουργούν αποθέματά του σε περίπτωση που αποδειχθεί δραστικό.

Ανακρίβειες στα αυστραλιανά στοιχεία

Στο πλαίσιο της μελέτης εξετάστηκαν ασθενείς σε νοσοκομεία από όλο τον κόσμο, συμπεεριλαμβανομένων και εκείνων της Αυστραλίας. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι απέκτησαν πρόσβαση στα δεδομένα πέντε νοσοκομείων, εξετάζοντας 600 κρούσματα κοροναϊού και 73 θανάτους στην Αυστραλία μέχρι τις 21 Απριλίου.

Ωστόσο, τα στοιχεία του Πανεπιστημίου Johns Hopkins αναφέρουν πως μέχρι τη συγκεκριμένη ημερομηνία είχαν καταγραφεί στην Αυστραλία μόλις 67 θάνατοι. Ο αριθμός των νεκρών δεν έφτασε τους 73 μέχρι τις 23 Απριλίου. Τα στοιχεία στα οποία στηρίχτηκαν οι ερευνητές για να εξάγουν τα συμπεράσματα που αναφέρουν στο Lancet δεν είναι διαθέσιμα στις Αυστραλιανές κλινικές βάσεις δεδομένων, πράγμα που έχει κάνει αρκετούς επιστήμονες να αναρωτιούνται για την προέλευσή τους.

Τι απαντούν οι αυστραλιανές αρχές

Το ομοσπονδιακό υπουργείο υγείας επιβεβαίωσε στην αυστραλιανή έκδοση του Guardian ότι τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από τις ενημερώσεις για τον κοροναϊό μέσω του Εθνικού Συστήματος Επιτήρησης Ασθενειών προς Δήλωση δεν ήταν η πηγή πληροφόρησης της δοκιμής.

Η έκδοση του Guardian για την Αυστραλία ήρθε σε επαφή και με τα παραρτήματα υγείας των δύο πιο πολυπληθών πολιτειών της Αυστραλίας, της Νέας Νότιας Ουαλίας και της Βικτώρια, οι οποίες είχαν και τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων κοροναϊού. Από τους θανάτους από τη νόσο που είχαν καταγραφεί στη χώρα μέχρι τις 21 Απριλίου, οι 14 αφορούσαν τη Βικτώρια και οι 26 την Νέα Νότια Ουαλία.

Το παράρτημα της Βικτώρια, επιβεβαίωσε ότι τα ευρήματα της έρευνας που σχετίζονται με αυστραλιανά στοιχεία δεν συμπίπτουν με τα δεδομένα που έχει συλλέξει η πολιτεία για τον κοροναϊό, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τις εισαγωγές σε νοσοκομεία και τους θανάτους. Το παράρτημα υγείας της Νέας Νότιας Ουαλίας επίσης επιβεβαιώνει ότι δεν παρείχε στους ερευνητές στοιχεία για τη μελέτη τους.

Τι υποστηρίζουν οι ερευνητές

Το Lancet δήλωσε στον Guardian: «Έχουμε ζητήσει διευκρινίσεις από τους συγγραφείς και αναμένουμε την απάντησή τους». Επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Μαντίπ Μέχρα, δήλωσε ότι ήρθε σε επαφή με την Surgisphere, την εταιρεία που παρείχε τα δεδομένα για να ελέγξει τις αποκλίσεις όσο πιο άμεσα γίνεται. Η Surgisphere παρουσιάζεται ως εταιρεία ανάλυσης δεδομένων υγειονομικής περίθαλψης και ιατρικής εκπαίδευσης.

Σε δήλωσή του, ο ιδρυτής της Δρ. Σαπάν Ντεσάι, ο οποίος συμμετείχε επίσης στη συγγραφή του άρθρου στο Lancet, δήλωσε ότι ένα νοσοκομείο της Ασίας συμπεριλήφθηκε από λάθος στα αυστραλιανά δεδομένα.

«Έχουμε επανεξετάσει τη βάση δεδομένων μας και ανακαλύψαμε ότι ένα νέο νοσοκομείο που άρχισε να συμμετέχει στις καταγραφές μας από την 1η Απριλίου και το οποίο έχει δηλώσει ότι ανήκει στην περιοχή της Αυστραλασίας», αναφέρει εκπρόσωπος της εταιρείας. «Ελέγχοντας τα στοιχεία κάθε νοσοκομείου στη βάση δεδομένων μας, παρατηρήσαμε ότι το συγκεκριμένο νοσοκομείο είχε σχεδόν 100% Ασιάτες ασθενείς και αρκετά υψηλά ποσοστά χρήσης υδροξυχλωροκίνης σε σχέση με τη μη χρήση της στην Αυστραλία. Το συγκεκριμένο νοσοκομείο θα έπρεπε να είχε καταγραφεί ως ανήκον στην ασιατική ήπειρο».

Ανέφερε επιπλέον ότι το λάθος δεν αλλάζει τα ευρύτερα αποτελέσματα της μελέτης. Απλώς τα στοιχεία που αφορούν την Αυστραλία θα πρέπει να αναθεωρηθούν.

Ανήσυχοι οι Αυστραλοί επιστήμονες

Ο Δρ. Άλλεν Τσενγκ, επιδημιολόγος και λοιμωξιολόγος στο Alfred Health της Μελβούρνης, αναφέρει ότι τα νοσοκομεία της Αυστραλίας που συμπεριλαμβάνονται στη μελέτη θα πρέπει να κατονομαστούν. Επιπλέον, τονίζει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για την ύπαρξη της Surgisphere, και ότι κανείς από το νοσοκομείο όπου εργάζεται δεν έχει προσφέρει στην εταιρεία σχετικά στοιχεία.

«Συνήθως, προκειμένου να δηλώσεις τα στοιχεία σε βάσεις δεδομένων όπως αυτή, χρειάζεσαι έγκριση δεοντολογίας και κάποιον από το νοσοκομείο, ο οποίος εμπλέκεται σε αυτή τη διαδικασία να μεταφέρει τα στοιχεία σε σχετική βάση δεδομένων», υπογραμμίζει. Επιπλέον, θεωρεί ότι το σύνολο των δεδομένων θα πρέπει να είναι διαθέσιμο δημόσια ή έστω ανοιχτό σε έλεγχο από ανεξάρτητη στατιστική υπηρεσία.

Ακόμη, τόνισε ότι το συγκεκριμένο λάθος θα μπορούσε να σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της έρευνας έχουν συμβεί και πολλά ακόμη, αλλά και πως η λίστα των συμμετεχόντων ερευνητών είναι ασυνήθιστα μικρή για έναν τόσο μεγάλο όγκο δεδομένων. Επιπλέον, πιστεύει ότι ακόμη και αν η έρευνα αποδειχθεί λανθασμένη, αυτό δεν συνεπάγεται ότι τα ανθελονοσιακά φάρμακα είναι αποτελεσματικά ή ασφαλή, καθώς καμία έρευνα δεν έχει αποδείξει κάτι τέτοιο μέχρι στιγμής, ενώ σε άλλες τα φάρμακα συνδέονται με αυξημένη θνητότητα όταν χορηγούνται σε σοβαρά κρούσματα.

Παράλληλα, ο Τσενγκ σημειώνει ότι θα ήταν λάθος να σταματήσουν η σωστά δομημένες ευρείες κλινικές δοκιμές του φαρμάκου εξαιτίας μιας έρευνας με αμφίβολη αξιοπιστία.

Την αξιοπιστία του στατιστικού μοντέλου της έρευνας έχουν αμφισβητήσει και σημαντικά πανεπιστήμια, όπως το Κολούμπια που έχουν καλέσει την Surgisphere να εκδώσει δημόσια ανακοίνωση.

Τον περασμένο μήνα, ο αρχίατρος της Αυστραλίας, Δρ. Άλαν Φίνκελ, παρότρυνε το κοινό να δείξει επιφύλαξη απέναντι στα ευρήματα και τις ερμηνείες μελετών που εκπονούνται στην προσπάθεια ανεύρεσης θεραπείας για τον κοροναϊό.

Σοβαρές ανησυχίες έχουν εγείρει και ειδικοί βιοηθικής, γιατροί και επιστήμονες, οι οποίοι θεωρούν ότι η επιστημονική αυστηρότητα και η διασταύρωση των ευρημάτων από πολλαπλές έρευνες έχει παραμεριστεί για χάρη της επίσπευσης της κατανόησης του τρόπου μετάδοσης του ιού και των σοβαρών επιπλοκών που παρουσιάζει σε ορισμένους ασθενείς.

Πηγή: www.theguardian.com