Ο Εβρος είναι μόνον η άκρη του νήματος

Από τις Καστανιές του Εβρου κατεβαίνοντας νότια μέχρι τη Ρόδο. Και μετά συνεχίζοντας ανατολικά, μέχρι το Καστελλόριζο και την Κύπρο. Και από εκεί επιστρέφοντας δυτικά, μέχρι την Κρήτη. Και μετά ανεβαίνοντας βόρεια, μέχρι το Πασά λιμάνι, την τουρκική βάση της Αυλώνας, διαγράφεται μείζων κυκλωτική κίνηση του τουρκικού επεκτατισμού. Η αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας στα εαρινά γεγονότα του Εβρου έδειξε πλήρη συναίσθηση της απειλής, ενώ και το πολιτικό σύστημα επέδειξε στοιχειώδη αντανακλαστικά, που απέτρεψαν την τουρκική επιχείρηση υβριδικής εισβολής μέσω αντιπροσώπων. Η δε αντιπολίτευση βασικά εσιώπησε, συναισθανόμενη ότι και η ίδια θα ήταν υποχρεωμένη να δράσει όπως η κυβέρνηση.

Παρά ταύτα, η ελληνική αντίδραση χαρακτηρίζεται από αποσπασματικότητα. Υπάρχει επικέντρωση στη θωράκιση του Εβρου, και πολύ σωστά. Αλλά δεν υπάρχει ο αναγκαίος, περισσότερο από κάθε ίσως άλλη φορά στη νεότερη ελληνική ιστορία, γενικότερος και συνολικότερος σχεδιασμός. Που να αφορά όχι μόνον τον Εβρο, αλλά όλα τα σύνορά μας. Που να αφορά όχι μόνον τη συγκυριακή απειλή, αλλά το μέλλον μας ως ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους έναντι ενός γείτονα που διαμφισβητεί συνολικά την ακεραιότητά μας.

Διότι ένα «κέρδος» από την τελευταία διετία παροξυσμού της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής είναι η αποκάλυψη των πραγματικών της προθέσεων. Αμφισβητείται συνολικά η ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο με το εφεύρημα της τουρκικής «γαλάζιας πατρίδας». Αμφισβητείται η ελληνική κυριαρχία στα μεγάλα και πυκνοκατοικημένα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με την ευρεσιτεχνία της στρατιωτικοποίησής τους. Αμφισβητείται η ελληνική κυριαρχία στην (βάσει του διεθνούς δικαίου) ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ με το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Εκπέμπεται «αίσθημα ευθύνης» της μητέρας Τουρκίας προς τους μουσουλμάνους πολίτες τρίτων χωρών. Και εκφράζεται δημοσίως «αίσθημα αδικίας» για τη συρρίκνωση της οθωμανικής αυτοκρατορίας στον στενό κορσέ της κεμαλικής Τουρκίας.

Αλλά πολύ πιο επικίνδυνες από τα λόγια είναι οι πράξεις. Η τουρκική στρατιωτική παρουσία, υπό διαφορετικά προσχήματα, στη Συρία, στη Λιβύη και στην Αλβανία δημιουργεί γεωστρατηγικό κλοιό γύρω από την Ελλάδα. Σε διπλωματικό επίπεδο, οι άριστες σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και τη Γερμανία, η καταστατικά ουδέτερη στάση του ΝΑΤΟ και η επικείμενη ανάληψη της προεδρίας της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ από τούρκο διπλωμάτη διαμορφώνουν την πλέον επικίνδυνη για την Ελλάδα συγκυρία εδώ και έναν αιώνα.

Επομένως το διακύβευμα δεν είναι μόνον η μαζική εισέλευση χιλιάδων δυστυχισμένων εργαλειοποιημένων προσφύγων από τον Εβρο. Αυτοί είναι η εμπροσθοφυλακή ενός πολύ μεγαλύτερου σχεδίου. Που είναι η άρση των συνεπειών του μεγαλύτερου πλήγματος που δέχθηκε η Τουρκία στη νεότερη ιστορία της, δηλαδή της Ελληνικής Επανάστασης. Και ασφαλώς, όπως και οι πρωτοετείς φοιτητές διεθνών σχέσεων γνωρίζουν, τέτοιας εμβέλειας προθέσεις δεν αντιμετωπίζονται με κατευνασμό, διαπραγματεύσεις, ούτε καν οριακές υποχωρήσεις και παραχωρήσεις. Ούτε βέβαια και με «συνολικές συμφωνίες», όπως πρότεινε προ ημερών πρώην υπουργός Εξωτερικών. Εκτός αν είμαστε διατεθειμένοι να εκχωρήσουμε μέρος της κυριαρχίας μας, κάτι ασφαλώς εκτός της σκέψης οιουδήποτε έλληνα πολιτικού και πολίτη.

Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης. Από τις εκδόσεις Καπόν κυκλοφορεί το βιβλίο του «Ο άρχοντας με τα πολλά πρόσωπα»