Προσφυγικό : Καταγγελίες για κακοδιαχείριση, ενώ η κυβέρνηση πετά στο δρόμο χιλιάδες πρόσφυγες

Έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η ακολουθούμενη πολιτική στο προσφυγικό με την κυβέρνηση να ετοιμάζεται τώρα ουσιαστικά να παρατήσει στο δρόμο, και μάλιστα εν μέσω πανδημίας, χιλιάδες πρόσφυγες, σταματώντας να τους παρέχει στέγη.

Από τη μια η κυβέρνηση κουνάει το δάχτυλο στους πρόσφυγες, που διαμένουν στη δομή φιλοξενίας στο Κρανίδι, οι οποίοι έσπασαν την καραντίνα για να πραγματοποιήσουν παράσταση διαμαρτυρίας, και από την άλλη εκθέτει στον κοροναϊό δεκάδες προσφυγόπουλα, αδιαφορώντας για το τι μέλλει γενέσθαι.

Την ίδια ώρα, δημοσιεύματα – βόμβα βλέπουν το φως της δημοσιότητας σχετικά για την αδράνεια και την έλλειψη σχεδιασμού της κυβέρνησης για το προσφυγικό. Ωστόσο το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου διαψεύδει τα δημοσιεύματα.

Στον δρόμο χιλιάδες πρόσφυγες

Ο κ. Μηταράκης παρά τις σφοδρές αντιδράσεις που υπήρξαν για το ζήτημα με την αποχώρηση χιλιάδων προσφύγων από τις Δομές, τόνισε ότι το σύνολο των αναγνωρισμένων προσφύγων που αποχωρούν από το πρόγραμμα στέγασης, έχουν λάβει έγκαιρα γνώση της εν λόγω απόφασης.

Στη συνέχεια, ανέφερε ότι «βάσει του Ν. 4636/19, ο οποίος ψηφίστηκε τον Νοέμβριο, ως αφετηρία για την αποχώρηση αναγνωρισμένων προσφύγων είχε οριστεί ο Απρίλιος.

Πρόσθεσε πως δόθηκε παράταση μέχρι τα τέλη Μαΐου,λόγω της πανδημίας του Covid-19, κάνοντας πράξη τα αιτήματα των φορέων.

«Πλέον, δεν υπάρχει χρόνος για επιπλέον καθυστερήσεις.Οι υπηρεσίες του υπουργείου μας ήταν και είναι στην διάθεση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, για να επιλυθούν όποια διαδικαστικά προβλήματα ανακύψουν».

Στη συζήτηση που ακολούθησε αναζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, τρόποι ώστε η μετάβαση να γίνει ομαλά, συνεχίζει η ανακοίνωση. Γι’ αυτό, αποφασίστηκαν κοινά σημεία δράσης, όπως η αναθεώρηση του προγράμματος ΗΛΙΟΣ και η καλύτερη διασύνδεση των προσφύγων με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΠΕΚΑ και του ΟΑΕΔ.

Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι γενικοί και ειδικοί γραμματείς του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου,ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα και Περιφερειακός Συντονιστής Έκτακτης Βοήθειας Τζιανλούκα Ρόκκο, ο αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του υπουργείου Εσωτερικών και του δήμου Αθηναίων,οι διοικητές του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) και του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

Επισημαίνεται, ότι την 1η Ιουνίου 2020 θα ξεκινήσει η σταδιακή αποχώρηση 11.237 ατόμων από τα διαμερίσματα του προγράμματος «ESTIA», τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, τις δομές φιλοξενίας της ενδοχώρας και τις θέσεις υποδοχής σε ξενοδοχεία του προγράμματος «Filoxenia».

Τέλος, από την 01-09-2020 οι προπληρωμένες κάρτες που δίδονται στους αιτούντες άσυλο, θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους δικαιούχους αποκλειστικά και μόνο για την αγορά αγαθών και προϊόντων και όχι για ανάληψη μετρητών.

Σφοδρές αντιδράσεις

Το θέμα της έξωσης από τις δομές όσων πάρουν καθεστώς ασύλου χωρίς να υπάρχει πρόνοια για την ομαλή ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία, πρώτα απ’ όλα με τη διασφάλιση στέγασης, φαίνεται να παίρνει μεγάλες διαστάσεις.

Το ζήτημα μάλιστα αυτό έφτασε και στις Βρυξέλλες με επιστολή που απέστειλαν προς τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά και την αρμόδια Επίτροπο Εσωτερικών Ύλβα Γιόχανσον, τρεις ευρωβουλευτίνες, η Cornelia Ernst, της ευρωομάδας της Αριστεράς, η Sophie In’t Veld, της ομάδας «Ανανεώστε την Ευρώπη» και η Tineke Strik, των Πρασίνων.

«Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας, οι ελληνικές αρχές προχωρούν στην έξωση περίπου 10.000 προσφύγων (συμπεριλαμβανομένων αρκετών ευάλωτων ατόμων, από δομές, ξενοδοχεία και διαμερίσματα στα οποία φιλοξενούνται στην ενδοχώρα.

Παρά τις προσπάθειες του Δήμου Αθηναίων, ΜΚΟ, και συλλόγους της κοινωνίας των πολιτών, δεν έχει βρεθεί ακόμα λύση για την παροχή άλλης στέγης στους ανθρώπους αυτούς. Αυτή η κίνηση υποτίθεται ότι θα δημιουργούσε χώρο για την μετακίνηση ατόμων από τις νησιωτικές δομές, καθώς δεν έχουν δημιουργηθεί νέες δομές στην ενδοχώρα.

Είναι όμως προφανές ότι με τον τρόπο αυτόν δημιουργείται ένα νέο, πολύ σοβαρό πρόβλημα, κυρίως για τα άτομα αυτά, που θα μείνουν στον δρόμο, αλλά και για την τοπική κοινωνία. Η κατάσταση επιδεινώνεται, δεδομένου το ότι οι αρχές έχουν παύσει την παροχή επιδόματος και τα προγράμματα κοινωνικής ένταξης και υποστήριξης για αυτά τα άτομα.

Είναι η Επιτροπή ενήμερη για αυτήν την κατάσταση; Γνωρίζει αν και πως σχεδιάζουν οι αρχές να χρησιμοποιήσουν το κονδύλι ύψους 350 εκατομμυρίων ευρώ, που διατέθηκε για στέγαση τον περασμένο Μάρτιο; Έχουν προβλεφθεί συγκεκριμένα μέτρα για την αποφυγή της ανεστιότητας για τους πρόσφυγες αυτούς, και αν ναι, ποια είναι αυτά;» αναφέρουν μεταξύ άλλων στην επιστολή τους οι τρεις ευρωβουλευτίνες.

Διαμαρτυρία προσφύγων

Δεκάδες πρόσφυγες συγκεντρώθηκαν σήμερα έξω από τα γραφεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, στην Αθήνα, για να διαμαρτυρηθούν για τα σχέδια της κυβέρνησης.

Αδράνεια και κακοδιαχείριση

Κόλαφο για τη μεταναστευτική-προσφυγική πολιτική που εφαρμόζει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου –το οποίο επανασυστάθηκε στον τελευταίο ανασχηματισμό– αποτελούν τα στοιχεία που αναφέρονται σε διαβαθμισμένο έγγραφο διεθνούς οργανισμού τα οποία σήμερα παρουσιάζει η «Κ».

Οχι μόνο η Ελλάδα χάνει μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων λόγω αδράνειας και έλλειψης σχεδιασμού αλλά, όπως αναφέρεται στο έγγραφο, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για κακοδιαχείριση ή και οικονομικές ατασθαλίες στα έργα που πραγματοποιούνται. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο έργο στη Μαλακάσα –νέα δομή φιλοξενίας που φτιάχτηκε τους τελευταίους μήνες– η οποία κοστολογήθηκε με ένα υπέρογκο ποσό συγκρινόμενο με ανάλογα έργα που έχει χρηματοδοτήσει η αρμόδια Διεύθυνση της Κομισιόν (DG Home) στην Ελλάδα. Επισημαίνεται μάλιστα ότι το υπουργείο Μετανάστευσης αποδίδει το υψηλό κόστος στο γεγονός ότι πρόκειται για επείγουσα παρέμβαση. «Ωστόσο, ανάλογο έργο πραγματοποιήθηκε μέσα σε επτά ημέρες, ενώ το μέσο κόστος ήταν 270 ευρώ ανά ωφελούμενο, σε σχέση με 3.900 ευρώ ανά ωφελούμενο στη Μαλακάσα», αναφέρεται στο έγγραφο. Το νέο υπουργείο δεν προσπαθεί να δημιουργήσει ικανή διοικητική δομή αλλά εγκαθιδρύει ένα «παράλληλο σύστημα» με μετακλητούς υπαλλήλους που δεν γνωρίζουν το αντικείμενο και οι οποίοι θα μετακινηθούν και πάλι σε ένα χρόνο, επισημαίνεται.

Το υπουργείο Μετανάστευσης εξαγγέλλει πράγματα που δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν και τα οποία δεν έχουν ρεαλιστική βάση σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση τονίζει ο διεθνής οργανισμός στην παρέμβασή του, όπως για παράδειγμα ότι όλες οι νέες δομές που θα δημιουργηθούν θα είναι «κλειστές» ή ότι μεγάλος αριθμός αιτούντων άσυλο θα μεταφερθεί από τα νησιά και μάλιστα εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού ή ότι δομές φιλοξενίας θα κλείσουν έως το τέλος του έτους. Το αποτέλεσμα είναι ότι η κυβέρνηση αποδεικνύεται αναξιόπιστη στους πολίτες, ενώ παράλληλα τους τελευταίους μήνες έχει χάσει και μεγάλο μέρος της εμπιστοσύνης των Βρυξελλών, που εντοπίζουν το ένα ατόπημα μετά το άλλο και μάλιστα με κοινοτικά χρήματα. Παράλληλα πολλές κινήσεις γίνονται εν κρυπτώ χωρίς να υπάρξει συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση ή τους ανθρώπους των οργανισμών, και έτσι πολλές φορές δημιουργείται έκρυθμη κατάσταση.

Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, η κατάσταση στα ελληνικά νησιά παραμένει εξαιρετικά δύσκολη, χωρίς να υπάρχει κανένα σαφές πλάνο αντιμετώπισης των ροών που αναμένεται να αυξηθούν το καλοκαίρι και δεν υπάρχει καμία προοπτική για τη δημιουργία νέων θέσεων φιλοξενίας. Αντίθετα, προβάλλεται ότι θα προκύψουν νέες θέσεις, καθώς όσοι είναι πρόσφυγες θα φύγουν από τις δομές ή θα πραγματοποιηθούν άμεσα επιστροφές στις χώρες προέλευσης. Αυτό, επισημαίνεται στο έγγραφο, δεν είναι ρεαλιστική προσέγγιση: «Δεν μπορείς να εκτιμάς ότι θα φύγουν 15.000 άτομα από τις δομές φιλοξενίας χωρίς να υπολογίζεις πού θα πάνε όλοι αυτοί, γιατί θα καταλήξουν στις πλατείες» όπως και δεν μπορεί να μη λαμβάνεις υπόψη σου πόσο δύσκολες είναι οι επιστροφές στην πραγματικότητα. Την ίδια στιγμή που δεν υπάρχει καμία στρατηγική για το μέλλον, παρουσιάζεται ότι όλα είναι υπό έλεγχο όπως ότι για παράδειγμα έχει λυθεί το πρόβλημα της λειτουργίας του ασύλου επειδή εξετάστηκαν 7.000 υποθέσεις, ενώ  αντίστοιχα εκκρεμούν 90.000 υποθέσεις.

Ψευδώς παρουσιάζεται μια θετική εικόνα ότι όλα στο μεταναστευτικό-προσφυγικό βαίνουν καλώς και έχουν δρομολογηθεί, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει περιθώριο για την κυβέρνηση να αντιδράσει άμεσα και αποτελεσματικά όταν προκύψει μια νέα μεταναστευτική κρίση και αυξηθούν οι ροές από την Τουρκία. Αυτή τη στιγμή ακόμα και 3.000-4.000 αφίξεις τον μήνα να έχουμε –που είναι μια αισιόδοξη πρόβλεψη για το καλοκαίρι– ο πληθυσμός των μεταναστών στα νησιά θα εκτοξευθεί χωρίς να υπάρχει εναλλακτικό πλάνο, επισημαίνεται.

Διαψεύδει η κυβέρνηση

Σε απάντηση χθεσινού δημοσιεύματος ημερήσιας εφημερίδας αναφορικά με έκθεση διεθνούς οργανισμού για την διαχείριση του μεταναστευτικού, το Υπουργείο δηλώνει άγνοια τέτοιας έκθεσης. Ομοίως, άγνοια δηλώνουν ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

Επίσης τονίζεται ότι οι αριθμοί που αναφέρονται στο δημοσίευμα είναι λανθασμένοι, ο Υπουργός έχει παρουσιάσει πρόσφατα στη Βουλή το ακριβές κόστος και την σύγκριση με παρόμοια έργα που έχουν πραγματοποιηθεί τα προηγούμενα έτη.

Συγκεκριμένα, μιλώντας στη Βουλή την 8η Μαΐου 2020, τόνισε ότι η ανέγερση προσωρινής δομής στην περιοχή της Μαλακάσας είχε κατά 23% μειωμένο κόστος σε σύγκριση με την ήδη υπάρχουσα. Παρότι είχε υψηλότερα τεχνικά χαρακτηριστικά (διπλή περίφραξη κ.ά.) και παρότι δημιουργήθηκε εν μέσω κορωνοϊού και ειδικών συνθηκών εργασίας. Το κόστος ανήλθε συνολικά σε 2.330 ευρώ ανά διαμένοντα, ενώ το αντίστοιχο έργο επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κόστισε 3.050 ευρώ ανά διαμένοντα.

Σε αυτό το κόστος περιλαμβάνεται και η συντήρηση για έξι μήνες του έργου, μολονότι το κόστος κατασκευής μειώθηκε κατά 23%. Επισημαίνεται ότι το έργο, λόγω του χαρακτήρα του κατεπείγοντος, ανατέθηκε στην ίδια ανάδοχο εταιρεία η οποία είχε πραγματοποιήσει εργασίες στη δομή της Μαλακάσας επί ΣΥΡΙΖΑ, καθώς κρίθηκε ότι είχε άμεση γνώση της τοποθεσίας και των επιμέρους τεχνικών απαιτήσεων ώστε να κατασκευαστεί το έργο ταχύτατα.

Ως προς τις στρατηγικές επιλογές στον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης, είναι φυσικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ του Υπουργείου και Διεθνών Οργανισμών και ΜΚΟ. Εμείς έχουμε ως στόχο την δραστική μείωση των ροών και τον περιορισμό των επιπτώσεων στις τοπικές κοινωνίες.

Για σοβαρές συνέπειες κάνουν λόγο οργανώσεις

Πολύ σοβαρές συνέπειες για τη ζωή των προσφύγων θα επιφέρει η διακοπή των ως τώρα παροχών, που προβλέπεται από 1η Ιουνίου, επισημαίνουν σε κοινή τους ανακοίνωση οχτώ οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι πρόσφυγες καλούνται, πλέον, «να ενταχθούν, να βρουν δουλειά και σπίτι, να μάθουν ελληνικά, να πάνε στο σχολείο, να ανακτήσουν την αυτόνομη ζωή που εγκατέλειψαν στις φλόγες του πολέμου και των διώξεων. Αλλά μπορούν;», θέτουν το ερώτημα οι οργανώσεις.

Η διαδικασία της ένταξης, σημειώνουν οι οργανώσεις, η προετοιμασία για τη μετάβαση στη “βιοπάλη”, «ξεκινάει από τη στιγμή της υποδοχής, και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η έξωση να θεωρηθεί σημείο εκκίνησης για μια εν δυνάμει και χωρίς καμία απολύτως υποστήριξη διαδικασία ένταξης”.

Πολλοί είναι ευάλωτοι, σωματικά και ψυχικά και χρήζουν υποστήριξης για να προσπελάσουν τα γλωσσικά, γραφειοκρατικά και άλλα προσκόμματα, που διαχρονικά τους στερούν την πρόσβαση σε απαραίτητες υπηρεσίες και αγαθά. Πολλές είναι γυναίκες με μικρά παιδιά, ακόμη και μηνών, τονίζεται στην ανακοίνωση.

Η κοινωνική ένταξη «προϋποθέτει την κατάρτιση και υλοποίηση μιας μακροπρόθεσμης ενταξιακής πολιτικής», καταλήγουν οι οργανώσεις, «με ολιστικά προγράμματα υποστήριξης των προσφύγων, ώστε να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στην ελληνομάθεια και στην εύρεση στέγης».

Οι υπογράφουσες οργανώσεις είναι: Διοτίμα – Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ), Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων, Help Refugees / Choose Love, HumanRights360, Κέντρο Ημέρας Βαβέλ, Terre des hommes Hellas