«Επιχείρηση Φθινόπωρο» για την κυβέρνηση – Ολα όσα θα κριθούν τους επόμενους μήνες

Σε τρία διαδοχικά 24ωρα και έπειτα από τρεις μήνες «πολέμου» με την πανδημία βρέθηκαν στα πρωθυπουργικά χείλη οι λέξεις «ανάπτυξη» και «μεταρρυθμίσεις». Από τη Θεσσαλονίκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης θύμισε τον στόχο της «αναπτυξιακής έκρηξης», από την αθηναϊκή Ριβιέρα μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα «Bild» χαρακτήρισε «εξαιρετικά επίκαιρο το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμά μας» και από το γραφείο του στο Μαξίμου σε τηλε-σύνδεση με το ινστιτούτο Brookings της Ουάσιγκτον επανέφερε το μότο «επενδύστε στην Ελλάδα».

Η πρωθυπουργική εξωστρέφεια με αυξανόμενες αναφορές στην πρόκληση να ξαναμπεί η χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά δεν έρχονται τυχαία. Αποτυπώνουν την ειλημμένη απόφαση του Μαξίμου να «δείχνει» προς την προοπτική της ολικής επιστροφής της χώρας – της «δυναμικής ανάπτυξη το 2021», όπως επιμένουν να λένε τα κυβερνητικά στελέχη. Αυτό που σίγουρα δεν δείχνουν είναι η υπαρκτή αλλαγή κλίματος στο κυβερνητικό παρασκήνιο, με ανησυχία για το βάθος της ύφεσης φέτος και (πρώτο) άγχος να πετύχουν οι πολιτικές στήριξης της οικονομίας και της εργασίας στο καλοκαιρινό τρίμηνο.

Γιατί απλά η απόδοση του recovery plan στους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο θα κρίνει τον κυβερνητικό στόχο για reset – επαναφορά, ελληνιστί – σταδιακά από τον Σεπτέμβριο. Το Μαξίμου κινείται ολοταχώς στην Επιχείρηση «Φθινόπωρο», με φόντο πέντε δεδομένα που κρίνουν τις «κλειστές» συσκέψεις των ημερών και θα καθορίσουν τα επόμενα βήματα: το κομβικό διήμερο 5-6 Σεπτεμβρίου, ο μεγάλος φόβος για την ανεργία και η ανησυχία για το δεύτερο κύμα πανδημίας, ο στόχος να ξεμπλοκάρουν projects επενδύσεων και αποκρατικοποιήσεων από το τελευταίο τετράμηνο του έτους και η συγκρατημένη αισιοδοξία ότι ο τουρισμός δεν αποτελεί χαμένη υπόθεση για φέτος.

Το χρονικό ορόσημο

Πέρα από την 7η Ιουλίου και τη συμπλήρωση ενός έτους διακυβέρνησης, κομβικό ορόσημο είναι το πρώτο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου. Και ενώ στο… ενδιάμεσο τοποθετείται, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις αρμόδιων πηγών, ως πιθανός ο πρώτος «σημειακός ανασχηματισμός», είναι βέβαιο ότι από το βήμα της ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός θα επαναφέρει τη «συμφωνία αναγέννησης» που προέταξε προς τους πολίτες πέρυσι, επιδιώκοντας να πατήσει επισήμως το κουμπί της ανάπτυξης καθ’ οδόν προς το 2021.

Υπό επεξεργασία βρίσκεται το εύρος των μόνιμων παρεμβάσεων, με το βλέμμα στην ενίσχυση της μεσαίας τάξης και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει ήδη χαράξει τον δρόμο της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών. «Η φιλοσοφία μας για μόνιμες φοροελαφρύνσεις παραμένει, επιστρέφουμε στην ατζέντα που πάγωσε στους μήνες του κορωνοϊού» αναφέρει πηγή κοντά στον Πρωθυπουργό, σχολιάζοντας με νόημα ότι «η πρώτη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα είναι… κάτι, αλλά προφανώς και δεν αρκεί».

Εξού και βγαίνει από το πρωθυπουργικό συρτάρι συνολικά το πακέτο νέων ρυθμίσεων – μεταξύ άλλων για μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης, του ΕΝΦΙΑ και του τέλους επιτηδεύματος -, που βέβαια θα δρομολογηθεί ανάλογα με την αξιολόγηση για το βάθος της «πληγής» στην οικονομία μετά το καλοκαίρι.

Οι δύο φόβοι

Τα επόμενα βήματα εξαρτώνται επίσης από το αν θα επιβεβαιωθούν ή όχι οι μεγάλες ανησυχίες της κυβέρνησης. Ανάμεσά τους, τα ποσοστά ανεργίας αλλά και η «δύναμη» του δεύτερου κύματος της πανδημίας, αν και κυβερνητικά στελέχη επιμένουν να μιλούν για «αχαρτογράφητα νερά», χωρίς να διακινδυνεύουν εκτιμήσεις.

Η ανησυχία τους πάντως εστιάζει στη διαφύλαξη των θέσεων εργασίας, εξού και εντείνονται οι εκκλήσεις προς τους επιχειρηματίες – κυρίως του τουρισμού και της εστίασης – να εμπιστευτούν την κυβέρνηση και να κρατήσουν ανοιχτά τα μαγαζιά τους. Ειδικά το κακό σενάριο τυχόν «εκτροχιασμού» του δείκτη ανεργίας και των λουκέτων απασχολεί, κατά τις πληροφορίες, τις συζητήσεις του πρωθυπουργικού επιτελείου, που αρχίζει να μελετά εναλλακτικά σενάρια αντιμετώπισης. Με αιχμή τη στήριξη της εργασίας, άλλωστε, φέρεται ότι υπάρχει σκέψη για επέκταση «για όσο χρειαστεί», ενδεχομένως μέχρι το τέλος του έτους ή ακόμα και στους πρώτους μήνες του 2021, μέρους του προσωρινού προγράμματος – γέφυρα, που τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου.

Στόχος το γρήγορο «ζέσταμα» της οικονομίας

Οι συζητήσεις εστιάζουν επίσης στα «εργαλεία» συγκράτησης της ύφεσης φέτος για το ταχύτερο «ζέσταμα» της οικονομίας. Η προσέλκυση επενδύσεων και το σχέδιο αποκρατικοποιήσεων βρίσκονται αναμφισβήτητα στην κορυφή της ατζέντας του Μαξίμου και η αισιόδοξη εκτίμηση του κυβερνητικού επιτελείου είναι ότι μέρος της ύφεσης θα αντισταθμιστεί από την προσέλκυση επενδύσεων. Προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης σηκώνει τη «σημαία» της εξωστρέφειας με δημόσιες παρεμβάσεις του – που θα αυξηθούν τις επόμενες εβδομάδες – σε διεθνή φόρα και ξένα μέσα ενημέρωσης με μεγάλη επιρροή, ενώ έχει δώσει εντολή στα στελέχη του να προχωρήσουν ταχύτατα τουλάχιστον τα πιο ώριμα projects, που μπήκαν στον πάγο με το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης.

Καλά πληροφορημένες πηγές μεταφέρουν ότι «εντείνονται οι επαφές μας όπου υπάρχει ζωντανό επενδυτικό ενδιαφέρον», όπως για τον τομέα της ενέργειας ή για την ηλεκτροκίνηση και μπαίνουν σε προτεραιότητα συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα ενόσω ήδη αποστέλλονται σινιάλα διεθνώς διά στόματος του Πρωθυπουργού για τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας και τις πολιτικές διευκόλυνσης ξένων και εγχώριων επενδύσεων. Στην κυβέρνηση είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν το πλάνο ιδιωτικοποιήσεων και όλα δείχνουν ότι η αρχή θα γίνει προσεχώς με περιφερειακά λιμάνια (όπως της Αλεξανδρούπολης και της Ηγουμενίτσας) και με ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις (ΔΕΠΑ).

Το «στοίχημα» του τουρισμού

Το «χαρτί» του τουρισμού θα κρίνει όμως στον μεγαλύτερο βαθμό την κυβερνητική Επιχείρηση «Φθινόπωρο», δεδομένου ότι η παραμικρή μεταβολή στους τουριστικούς δείκτες θα καθορίσει τον ρυθμούς της οικονομίας, προσθέτοντας ή αφαιρώντας ένα σημαντικό ανάχωμα στην ύφεση. Το πρωθυπουργικό επιτελείο διαπιστώνει τις δυσκολίες τού στοιχήματος και ούτε εδώ διακινδυνεύει με προβλέψεις.

Ωστόσο φαίνεται ότι επικρατεί προς το παρόν μια συγκρατημένη αισιοδοξία, ενόσω οποιεσδήποτε κινήσεις γίνονται με το βλέμμα στραμμένο και στη σεζόν του 2021. Μέχρι τότε όμως η κυβέρνηση έχει να ξεπεράσει σκοπέλους: να εγγυηθεί την ασφάλεια των ξένων επισκεπτών με «θωρακισμένα» νησιά, να πείσει τους μεγάλους tour operators να οδηγήσουν τους πελάτες τους στην Ελλάδα, αλλά και να πείσει τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες να ανοίξουν με ένα πρωτόγνωρο πρωτόκολλο λειτουργίας και, κυρίως, να τηρήσουν τους κανόνες για την αποφυγή του παραμικρού (επιδημιολογικού) πισωγυρίσματος.