Αλ. Διακόπουλος στο in.gr για Τουρκία: «Δεν είμαστε εμείς οι ταραξίες της περιοχής»

Σημαντική χαρακτηρίζει την ύπαρξη ή την δημιουργία διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία o Αλέξανδρος Διακόπουλος, σε συνέντευξή του στο in.gr, εκτιμώντας ότι μπορεί να αποδειχθούν επωφελείς.

Ωστόσο, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού, ξεκαθαρίζει, πως αν δεν υπάρξουν δίαυλοι, η Αθήνα «έχει την αποφασιστικότητα και τη δύναμη να υπερασπιστεί τα εθνικά της συμφέροντα».

Ως εκ τούτου, τονίζει ότι η πολιτική αρχών και διεθνούς νομιμότητας που ακολουθεί η ελληνική εξωτερική πολιτική συμπληρώνεται με «θωράκιση της αποτρεπτικής μας ισχύος».

Παράλληλα, μιλά για τη στάση της Ελλάδας στην Λιβύη και το «παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο», ενώ αναφερόμενος στα γεγονότα του Έβρου -τόσο στα πρόσφατα όσο και σε αυτά προ διμήνου- απορρίπτει την πιθανότητα επανάληψης ενός νέου σκηνικού «Μαρτίου».

Τέλος, σχολιάζει τη συνέντευξη του αμερικανού πρέσβη, Τζέφρι Πάιατ στο MEGA και τα μηνύματα που εξέπεμψε, ενώ τοποθετείται για το ενδεχόμενο τουρκικής πρόκλησης στη νότια Κρήτη αλλά και για την σημασία της παρουσίας της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:

Στον λιβυκό εμφύλιο τα δεδομένα είναι αρνητικά για την πλευρά Χαφτάρ, την οποία η Ελλάδα στήριξε. Πώς βλέπετε τις εξελίξεις, όσον αφορά και το τουρκολιβυκό μνημόνιο;

Δεν θεωρώ τη Λιβύη ως ένα ελληνοτουρκικό ζήτημα ούτε η χώρα μας είναι μέρος του προβλήματος. Στο θέμα της Λιβύης, η Ελλάδα συντάσσεται με την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα προκειμένου να βρεθεί μια βιώσιμη λύση, την οποία θα ακολουθήσει μια προσφυγή στην λαϊκή ετυμηγορία, ούτως ώστε να υπάρχει αντιπροσωπευτική λιβυκή κυβέρνηση.

Η προσοχή μας στην Λιβύη στράφηκε λόγω του παρανόμου τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο παραβιάζει κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο και αποτελεί πρόκληση για την Διεθνή Νομιμότητα.

Ακόμη και άσχετοι με το Δίκαιο της Θάλασσας, εθιμοτυπικό και συμβατικό, γνωρίζουν ότι τα νησιά και οι νησιωτικές χώρες (όπως Κύπρος, Μάλτα, Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο κλπ) έχουν υφαλοκρηπίδα. Φανταστείτε να έβγαινε κάποιος και να ισχυριζόταν πως η Κορσική, η Σικελία ή ακόμα Νησιά όπως Φερόες, Σέτλαντ και Εβρίδες, δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδας πόσο γελοίος θα ακούγονταν. Γι’ αυτό και η Διεθνής Κοινότητα δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχτεί αυτό το εξάμβλωμα.

Ο Σαράζ απονομιμοποιήθηκε από μόνος του, υπογράφοντας το και λειτουργώντας έτσι ως υποχείριο ξένης δύναμης.  Ο μόνος δημοκρατικά νομιμοποιημένος θεσμός στη Λιβύη είναι το Κοινοβούλιο, που προέκυψε μετά από εθνικές εκλογές και ως γνωστόν το Κοινοβούλιο κατήγγειλε το μνημόνιο αυτό στον ΟΗΕ. Θυμίζω ότι ο πρόεδρός του, Αγκίλα Σάλεχ, επισκέφτηκε τη χώρα μας τον Δεκέμβριο του 2019.

Υπάρχει ενδεχόμενο ενίσχυσης του στρατηγού Χαφτάρ από την Ελλάδα με όπλα ή με οποιοδήποτε τρόπο;

Σε καμία περίπτωση. Η Ελλάδα ακολουθεί μια πολιτική Αρχών και Διεθνούς Νομιμότητας.

Είναι εφικτή η υπεράσπιση/προώθηση των συμφερόντων μιας χώρας μέσω της επίκλησης του Διεθνούς Δικαίου, όταν μια άλλη δύναμη, εν προκειμένω η Τουρκία, δεν έχει ίχνος μοραλισμού στην εξωτερική της πολιτική και χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να πετύχει τον σκοπό της;

Σαφώς και μπορεί μια χώρα να επικαλείται το Διεθνές Δίκαιο. Είμαστε μια χώρα που παραδοσιακά λειτουργούμε στο πλαίσιο ενός συστήματος που διέπεται από τους κανόνες της Διεθνούς Νομιμότητας όπως σας είπα πριν. Και αυτό δεν είναι θέμα αφέλειας ή ρομαντισμού.

Υπήρχε λόγος που επικράτησε ένα δίκαιο διεθνές και ένα διεθνές σύστημα βασισμένο στους κανόνες, διότι αυτό προσδίδει στο σύστημα τη μέγιστη δυνατή σταθερότητα, ώστε να υπάρχει η αντίστοιχη οικονομική και πολιτική ανάπτυξη.

Ο Αλ. Διακόπουλος με τον συντάκτη του in.gr, Π. Μίχο

Κανείς δεν συμπαθεί ούτε συμπαρίσταται σε έναν παράγοντα αστάθειας. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που παράγει σταθερότητα και όχι μια χώρα που καταναλώνει, όπως η Τουρκία. Το Διεθνές Δίκαιο είναι πολύ πιο αποτελεσματικό απ’ όσο νομίζουν ορισμένοι, αλλιώς θα ζούσαμε σε ένα Χομπσιανό κόσμο, «όλοι εναντίον όλων».

Από κει και πέρα δεν είμαστε αφελείς να πιστεύουμε πως μόνη η επίκληση του Δικαίου αρκεί. Το σύστημα είναι άναρχο και η επίκληση του Δικαίου κερδίζει τη συμπάθεια αλλά όχι τις ένοπλες συγκρούσεις. Δεν γειτνιάζουμε με τους Σκανδιναβούς ή τις χώρες της Μπενελούξ, γι’ αυτό είμαστε αναγκασμένοι να χρησιμοποιούμε τα όπλα που μας δίνει το Διεθνές Δίκαιο αλλά ταυτόχρονα να θωρακίζουμε και την αποτρεπτική μας ισχύ.

Εκτιμάτε ότι η Άγκυρα θα δημιουργήσει εκ νέου σκηνικό «Μαρτίου», ωθώντας μετανάστες στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα; Αν ναι, ο Έβρος θα κρατήσει ξανά;

Είμαστε απόλυτα σίγουροι ότι ο Έβρος θα κρατήσει και πάλι αν χρειαστεί. Το εξαίρετο έμψυχο δυναμικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας  θα κάνει πάλι το καθήκον του, όπως έκανε πάντα. Μάλιστα, θα είμαστε πιο ενισχυμένοι, καθώς χτίζουμε και τον φράχτη, ο οποίος θα μας δώσει περαιτέρω αποτρεπτική δυνατότητα.

Ωστόσο, δεν νομίζω ότι θα υπάρξει μια επανάληψη των γεγονότων του Μαρτίου. Ενδεχομένως να υπάρξουν κύματα μεταναστών, αν ενταθεί η οικονομική κρίση στη γειτονική χώρα.

Αλλά οργανωμένη και κεντρικά κατευθυνόμενη επίθεση, υβριδικού τύπου, όπως αυτή που δεχτήκαμε τον Μάρτιο, δεν είμαι σίγουρος πως θα επιχειρηθεί ξανά. Βέβαια, πάντα οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο σενάριο.

Επ’ ευκαιρίας, τι συνέβη στον Έβρο εσχάτως;

Για να καταλάβει κάποιος τι έγινε στον Έβρο πρέπει να έχει εικόνα της περιοχής και της γεωμορφολογίας. Οπουδήποτε υπάρχει στα σύνορα μεταβλητή μορφολογία του εδάφους, εν προκειμένω όπως με το ποτάμι, δημιουργούνται μεθοριακά ζητήματα. Συνήθως μεταξύ των πολιτισμένων κρατών, αυτά επιλύονται εύκολα και με τεχνικές επιτροπές. Είναι τόσο τεχνικό θέμα που δεν θα έπρεπε να λαμβάνει πολιτική διάσταση.

Ωστόσο στην περιοχή μας, το κλίμα είναι φορτισμένο και ότι συμβαίνει με την Τουρκία παίρνει υπερβολικές διαστάσεις. Αυτό είναι απότοκο της συχνά βίαιης και αταβιστικά επιθετικής, συμπεριφοράς της Άγκυρας. Κάπως έτσι δημιουργείται θέμα εκ του μη όντος.

Πάντως, το γεγονός ότι δημιουργήθηκε τόσος ντόρος είναι ένα κομμάτι ευαλωτότητας μας. Δεν πρέπει να δεχόμαστε άκριτα τα fake news ως αληθινά και να αντιδρούμε με εξαρτημένα αντανακλαστικά στις εμπρηστικές δηλώσεις, οι οποίες μπορεί να γίνονται και γι’ αυτό το σκοπό, να μας δημιουργήσουν δηλαδή πρόβλημα.

Κάποιες φορές διάφοροι συμπολίτες μας, με πραγματικά πατριωτικά αισθήματα λειτουργούν, άθελά τους, ως αντηχείο της τουρκικής «Δημόσιας Διπλωματίας» ενισχύοντας και αναμεταδίδοντας τους τουρκικούς κομπασμούς και απειλές.

Σε συνέντευξη του στο MEGA, o Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, κ. Πάιατ, μίλησε για «αδιαπραγμάτευτη ελληνική κυριαρχία» και ότι δεν πρόκειται να αλλάξουν τα ελληνικά σύνορα. Ακόμα, υπογράμμισε την ανάγκη επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών. Παρενέβη υπέρ της Ελλάδος ή έκανε μια πρόταση στο πλαίσιο του «βρείτε τα», διμερώς ή ακόμα και στη Χάγη;

Το να βλέπουμε το ποτήρι μισοάδειο, έχει να κάνει με αυτό που αποκαλώ «εθνική μεμψιμοιρία». Δηλαδή την καχυποψία ότι όλοι συνωμοτούν εναντίον μας. Εγώ προτιμώ να εστιάσω στη δήλωση για «αδιαπραγμάτευτη ελληνική κυριαρχία».

Η αλήθεια είναι ότι από την γεωγραφία δεν μπορείς να ξεφύγεις. Ελλάδα και Τουρκία ήταν και θα είναι για πάντα δύο γειτονικές χώρες. Άρα, θα πρέπει να βρεθεί ένα modus vivendi για συνύπαρξη και σχέσεις καλής γειτονίας. Κανείς τρίτος δεν επιθυμεί μια ειλικρινή συμμαχική σχέση μεταξύ των δύο χωρών περισσότερο από την Ελλάδα. Αυτό όμως απαρέγκλιτα προϋποθέτει την τήρηση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και τον σεβασμό των διεθνών συνθηκών.

Υπό την οπτική του διεθνούς παράγοντα, μια βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, θα προσδώσει μεγαλύτερη σταθερότητα, σε μια περιοχή που μαστίζεται από αστάθεια. Οι ΗΠΑ και οι χώρες της Ευρώπης προφανώς και θέλουν να υπάρξει άμβλυνση της αντιπαράθεσης.

Επειδή όμως δεν διαταράσσει η Ελλάδα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όταν οι ΗΠΑ επισήμως υπογραμμίζουν την ανάγκη ύφεσης, το μήνυμα είναι προς την άλλη πλευρά. Δεν είμαστε εμείς οι ταραξίες της περιοχής.

Πάντως για όποιον ενδιαφέρεται “να τα βρούμε” με την Τουρκία, ο δρόμος είναι ένας και μόνον αυτός: μέσω της αναβάθμισης του περιφερειακού ρόλου της χώρας μας.

Μόνο όταν η Τουρκία κατανοήσει την ματαιοπονία της τακτικής των πιέσεων και της στρατηγικής του καταναγκασμού και μας σεβαστεί ως χώρα, υπάρχει περίπτωση πραγματικής βελτίωσης των σχέσεων προς αμοιβαίο αλλά και διεθνές όφελος. Το σίγουρο είναι πως υπό πίεση και πειθαναγκασμό δεν πρόκειται «να τα βρούμε», γιατί δεν πρόκειται να συζητήσουμε.

Θεωρείτε πιθανή τουρκική πρόκληση στα νότια της Κρήτης; Αν ναι, πώς θα αντιδράσει η Ελλάδα;

Και τον Αύγουστο του 2019 όλοι έλεγαν ότι οι Τούρκοι θα έρθουν στο Καστελόριζο και εν τέλει δεν ήρθαν. Δεν θεωρώ βάσιμη μια πληροφορία μόνο και μόνο επειδή συζητείται ευρέως. Σαφώς και υπάρχει το ενδεχόμενο. Τις σχετικές δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων τις ακούμε και τις αξιολογούμε.

Τελευταία είπαν πως θα ξεκινήσουν σε 3-4 μήνες, αυτό είναι μεγάλο διάστημα στην πολιτική και πολλά μπορούν να συμβούν στο μεταξύ. Θυμίζω ακόμα πως υπήρχαν πολλοί και διάφοροι που από το τέλος του 2019 προανήγγειλαν τουρκικές έρευνες Νοτίως της Κρήτης μέσα στον Χειμώνα που μας πέρασε. Σε κάθε περίπτωση «Νότια της Κρήτης», μπορεί να είναι κάπου «βόρεια της Λιβύης». Αν όμως έρθουν στην ελληνική υφαλοκρηπίδα θα αντιδράσουμε δυναμικά και αποφασιστικά.

Συχνά, η Τουρκία, υποστηρίζει ότι επιθυμεί win-win ή kazan-kazan καταστάσεις μεταξύ των δύο χωρών. Πόσο εφικτό/ρεαλιστικό είναι αυτό το σενάριο;

Εάν πράγματι υπήρχε τουρκική πρόθεση για win-win ή kazan-kazan, δεν θα υπήρχε κανείς, ούτε από αυτή την κυβέρνηση, ούτε από τις προηγούμενες, που να μην το είχε δεχθεί.

Όμως, οι χώρες κρίνονται από όσα πράττουν, όχι από όσα λένε. Δεν έχουν υπάρξει προϋποθέσεις ή προτάσεις για win-win. Δεν μπορεί να νοηθεί πρόταση win-win που να μη λαμβάνει υπόψη την εθνική κυριαρχία, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και φυσικά να μη στηρίζεται στις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο. Μια σχέση θετικού αθροίσματος είναι εφικτή στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και του αμοιβαίου σεβασμού των δύο χωρών. Όχι μέσω πίεσης και εξαναγκασμού.

Άρα, η γεωγραφία των δύο χωρών καθορίζει την μεταξύ τους ατζέντα;

Με τους γείτονες είναι πιθανό να υπάρχουν προβλήματα. Από την άλλη, οι γείτονες μπορούν να έχουν και κοινά συμφέροντα. Αυτό εναπόκειται στην ωριμότητα των χωρών να το κατανοήσουν και να το διαχειριστούν προς αμοιβαίο όφελος.

Είναι κάτι που στην ευρωπαϊκή ήπειρο λύθηκε μετά τον Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αντιλήφθηκαν ότι η συνεργασία αποδίδει περισσότερο από τους ανταγωνισμούς και τους πολέμους και έτσι δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα από το 1951.

Υπάρχουν κοινά συμφέροντα που θα μπορούσαμε να κοιτάξουμε για συνεργασία. Είναι η Τουρκία αυτή που οφείλει να το αντιληφθεί και να λειτουργήσει όπως οι ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να εστιάσουμε σε μία θετική ατζέντα και να αφήσουμε πίσω μας την συνεχή τριβή.

Δηλαδή, η Ελλάδα, υπό κανονικές συνθήκες, δεν έχει πρόβλημα να συνομιλεί με την Τουρκία. Υπάρχει ανάλογη διάθεση στην άλλη πλευρά του Αιγαίου;

Η Τουρκία αρέσκεται στο να συνομιλεί μέσω της χρήσης ή μέσω της απειλής χρήσης βίας. Όμως αυτό δεν θα γίνει ποτέ αποδεκτό από την Ελλάδα. Εν τούτοις, η ύπαρξη διαύλων επικοινωνίας ή η δημιουργία τους, είναι σημαντική και υπό προϋποθέσεις επ’ ωφελείας των δύο χωρών. Θα ήταν καλό να δημιουργούνται ή να χρησιμοποιούνται δίαυλοι επικοινωνίας, ώστε να ξεκαθαρίζονται κάποια πράγματα. Ανάλογη διάθεση θα επιδείξει η Τουρκία όταν εγκαταλείψει την στρατηγική του καταναγκασμού.

Κι αν δεν δημιουργούνται δίαυλοι, τι γίνεται;

Αν δεν δημιουργούνται, όπως είδαμε και τον Μάρτιο, η Ελλάδα ξέρει, έχει την αποφασιστικότητα, το προσωπικό και τη δύναμη να υπερασπιστεί τα εθνικά της συμφέροντα. Δεν παραχωρούμε ούτε σπιθαμή αέρα, γης ή θάλασσας.

Εξ αφορμής της συμπλήρωσης 41χρόνων από την υπογραφή ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ, υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση Καραμανλή διάλεξε τον ευρωπαϊκό δρόμο σκεπτόμενη την εθνική ασφάλεια και την οικονομική ευημερία. Επίκαιρα;

Ιστορικά, είμαστε η καρδιά της Ευρώπης. Και αυτό έπαιξε ρόλο στο να γίνουμε δεκτοί. Ο Καραμανλής, στη μακρόχρονη πολιτική του διαδρομή, προσέφερε πολλά στη χώρα σε πολλά επίπεδα. Αλλά θα μείνει στην Ιστορία για την ένταξη της Ελλάδος στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Στρατηγικά, πολιτικά και ιστορικά, δεν υπήρξε μεγαλύτερη επιτυχία τον τελευταίο αιώνα.

«Για να δικαιολογήσω το πέρασμά μου από τον κόσμο αφιέρωσα τη ζωή μου στην υπηρεσία της πατρίδας» είχε πει ο Κων. Καραμανλής. Για σας τι σημαίνει αυτό;

Αυτή είναι η πεμπτουσία του πατριωτισμού. Πατριωτικό είναι ό,τι βοηθάει και δυναμώνει τη χώρα. Ο πατριωτισμός δεν εκφράζεται με φωνές ή βαρύγδουπες δηλώσεις αλλά με πράξεις. Και ο Καραμανλής ήταν σπουδαίος πατριώτης.