Η αυτοκρατορία κλυδωνίζεται

Θυμάμαι έναν φίλο Ελληνοαμερικανό, άνθρωπο προοδευτικό και υποστηρικτή του Ομπάμα, να λέει το 2008. «Οι ΗΠΑ θα πληρώσουν, στο μέλλον, ακριβά την εκλογή του πρώτου μαύρου προέδρου». Βεβαίως, επί της ουσίας, ο Μπάρακ Ομπάμα, πέρα από τον δημόσιο λόγο του, δεν έκανε κάτι θεμελιώδες ως προς την επίλυση του φυλετικού ζητήματος. Από την άλλη, ο Τραμπ εξελίσσεται σε εφιάλτη του αμερικανικού ονείρου. Τουλάχιστον για εμάς που, από μακριά, βλέπουμε την εικόνα σε full screen. Χωρίς, ωστόσο, να διακρίνουμε το background. Τις Πολιτείες που συνωστίζονται ανάμεσα στην ιντελιγκέντσια της Νέας Υόρκης και την γκλαμουριά του Λος Αντζελες.

Οι ΗΠΑ ζουν, τον τελευταίο καιρό, μια από τις χειρότερες φάσεις της ιστορίας τους – ακόμη και σε σύγκριση με περιόδους πολέμου. Μέσα σε δύο μήνες, πάνω από 100.000 νεκροί, όχι απλώς λόγω κορωνοϊού αλλά και λόγω της κακής διαχείρισης της πανδημίας, τα μπρος – πίσω και τα άλλα τραγελαφικά του αμερικανού προέδρου. Μέσα στο ίδιο διάστημα, τριπλασιάστηκε ο αριθμός των ανέργων που εκτοξεύτηκαν από τα 10 στα 30 εκατομμύρια. Τι παραπάνω θέλει μια αυτοκρατορία για να αρχίσει να κλυδωνίζεται; Και ο κλυδωνισμός μπορεί να γίνει σεισμικό ταρακούνημα σε ένα κράτος με αναπτυγμένη τη νοοτροπία της «αυθαίρετης απονομής δικαιοσύνης» – ένα στάδιο παραπάνω από την αυτοδικία. Το μόνο που χρειάζεται είναι να πατηθεί ένας διακόπτης. Και, στην προκειμένη περίπτωση, ο διακόπτης ήταν η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.

Η κουλτούρα της βίας

Παρά τα χαρακτηριστικά του, όσοι έχουν μελετήσει τα της αμερικανικής κοινωνίας θεωρούν ότι δεν πρόκειται για ένα έγκλημα τυπικά ρατσιστικό, που παραπέμπει, δηλαδή, σε Κλου Κλουξ Κλαν – άλλωστε τα θύματα της αστυνομικής βίας, τον τελευταίο χρόνο στις ΗΠΑ, είναι περισσότεροι λευκοί παρά μαύροι. Από την άλλη, αρκετοί πετυχημένοι και πλούσιοι Αφροαμερικανοί είναι εξίσου ρατσιστές με ακραίους λευκούς. Στην ουσία πρόκειται για μια κουλτούρα της βίας που αποτυπώνεται από τους νόμους περί οπλοκατοχής έως τις αστυνομικές ταινίες. Τη βία του κραταιού – που δεν αφορά βέβαια την κοινωνία των ΗΠΑ στο σύνολό της. Που γίνεται πιο έντονη όταν αισθάνεται να απειλείται η δύναμή του. Το εύφορο έδαφος όπου «φύτρωσε» το «Take America back again» του Τραμπ. Και πολύ φοβάμαι – και κυρίως φοβούνται όσοι γνωρίζουν καλύτερα – ότι σε μια χώρα έφηβη (όπως είναι οι ΗΠΑ σε σχέση με την Ιστορία του κόσμου) και τραυματισμένη από τις συνέπειες της πανδημίας, η αγανάκτηση που πυροδότησε η δολοφονία του Φλόιντ θα λειτουργήσει ως μπούμερανγκ και θα ξαναφέρει τον Τραμπ στην εξουσία.